Cựu Tổng thống Philippines Duterte nói gì trước khi bị bắt giữ tại sân bay Manila?

Báo Tuổi trẻ dẫn nguồn từ New York Times đưa tin, sáng 11/3, cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị lực lượng chức năng nước này bắt giữ.

Ông Duterte bị bắt ít ngày sau khi bị Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) ban hành lệnh bắt với cáo buộc ông phạm tội ác chống lại loài người trong cuộc chiến chống ma túy do mình khởi xướng, bị cho là khiến hàng chục ngàn người bị xét xử. Chính phủ Philippines cho biết ông Duterte bị bắt ngay tại sân bay Manila sau khi trở về từ chuyến đi Hong Kong (Trung Quốc). 

Ông Duterte đang đối mặt với cáo buộc tội ác chống lại loài người tại tòa án quốc tế liên quan đến cuộc chiến chống ma túy của ông, vốn đã khiến gần 30.000 người thiệt mạng theo thống kê của các tổ chức nhân quyền.

"Sáng sớm nay, Interpol Manila đã nhận được bản sao chính thức của lệnh bắt giữ từ ICC", Dinh tổng thống Philippines cho biết trong một tuyên bố. Ngoài ra tuyên bố trên đề cập thêm rằng cựu tổng thống Duterte và nhóm của ông trong điều kiện sức khỏe tốt và đang được các bác sĩ kiểm tra y tế.

 Cựu Tổng thống Duterte phát biểu trước cộng đồng Philippines tại Hong Kong ( Trung Quốc) ngày 9/3. Ảnh: EPA

Trước khi bị bắt, cựu tổng thống Duterte đã bị Interpol đưa vào danh sách truy nã Red Notice sau khi ICC ban hành lệnh bắt giữ. Một ngày trước đó, một nguồn tin cấp cao đã thông báo với Rappler rằng lệnh bắt giữ đã được ban hành và Cảnh sát Quốc gia Philippines (PNP) đã chuẩn bị sẵn sàng cho việc ông Duterte trở về nước.

Theo báo Dân trí, ông Duterte khẳng định việc bắt giữ ông là bất hợp pháp, vì ông không được xem bản sao lệnh bắt giữ cũng như không được phép ở cùng luật sư của mình khi bị bắt giữ.

"Hãy cho tôi biết cơ sở pháp lý khiến tôi ở đây. Rõ ràng là tôi bị đưa đến đây không phải do tôi tự nguyện, mà là do người khác… Bây giờ các ông phải trả lời về việc tước đoạt quyền tự do của tôi", ông Duterte nói trong một đoạn video được ghi lại trong phòng giam của ông tại căn cứ không quân. Video được con gái 20 tuổi Veronica của ông đăng lên Instagram.

Trước đó, tại sự kiện ở Hong Kong hôm 10/3, ông Duterte đã nhắc đến thông tin rằng ông có thể bị bắt giữ: "Nếu đây thực sự là số phận của tôi trong cuộc đời, thì không sao cả, tôi sẽ chấp nhận. Chúng ta không thể làm gì được nữa".

Hiện vẫn chưa rõ liệu cựu tổng thống sẽ bị giam giữ tại Philippines hay sẽ được đưa đến The Hague ở Hà Lan, nơi đặt trụ sở của ICC, để đối mặt với các thẩm phán của tòa.

Philippines không còn là thành viên của ICC, sau khi rút khỏi Quy chế Rome, hiệp ước thành lập ICC, vào năm 2019 theo chỉ thị của ông Duterte. Tuy nhiên ICC vẫn khẳng định tòa có thẩm quyền đối với các tội danh bị cáo buộc khi quốc gia này còn là thành viên.

Đây là lý do cuộc điều tra của ICC, do công tố viên Karim Khan đứng đầu, tập trung vào các vụ giết người trong cuộc chiến chống ma túy trong 3 năm đầu tiên ông Duterte tại nhiệm, từ năm 2016 đến năm 2019. Ông đã tiến hành chiến dịch chống ma túy cho đến khi kết thúc nhiệm kỳ vào năm 2022.

Cảnh sát cho biết, hơn 6.000 nghi phạm ma túy đã bị sát hại trong cuộc chiến chống ma túy của ông Duterte. Tuy nhiên, các nhóm chỉ trích cho rằng số người chết có thể cao gấp đôi, bao gồm các vụ việc ngoài vòng pháp luật không được báo cáo mà cảnh sát và lực lượng vũ trang được cho là đã thực hiện.

Ông Duterte cho biết ông "không xin lỗi, không bào chữa" cho các chính sách của mình.