Chuyến thăm quê cuối cùng của Đại tướng

Theo như lờ? Đạ? tá Nguyễn Văn Huyên, thư ký r?êng của Đạ? tướng vào thờ? đ?ểm cuố? tháng 10/2004, sức khoẻ của Đạ? tướng không được tốt. Như có l?nh cảm đ?ều gì đó nên Đạ? tướng sốt sắng đề nghị Văn phòng sắp xếp lịch cho Đạ? tướng về thăm quê trong dịp đầu tháng 11/2004.  Thực h?ện nguyện vọng của Đạ? tướng, Văn phòng đã thu xếp chuyến đ? vào thăm quê lần này có thờ? g?an 5 ngày (từ ngày 3 đến 8/11/2004). Đây là chuyến thăm quê cuố? cùng của Đạ? tướng vớ? nh?ều ấn tượng khó quên.

Ngườ? dân Lệ Thủy đón Đạ? tướng Võ Nguyên G?áp trong chuyến về thăm quê.

Về thăm quê lần này vì lý do tuổ? cao và sức khỏe, nên Đạ? tướng đ? bằng tàu hỏa. Tàu đến ga Đồng Hớ? lúc 5h15 phút kh? trờ? mờ sáng, đồng chí Phan Lâm Phương, Chủ tịch UBND tỉnh cùng các đồng chí lãnh đạo tỉnh đến tận bậc cầu thang của toa tàu đón Đạ? tướng xuống. Trong chúng tô? không a? nó? ra nhưng trong tâm trạng bù? ngù?, cảm nhận lần này có thể là lần cuố? cùng Đạ? tướng về thăm quê nhà! Đạ? tướng nó?: "Lần nào về quê cũng vu? mừng, tình cảm quê hương th?êng l?êng quý g?á, được bà con dành tình cảm đặc b?ệt nên ngườ? thấy khỏe ra".

Nơ? đầu t?ên mà Đạ? tướng đến kh? về quê nhà là nghĩa trang l?ệt sỹ của huyện, ở xã Ma? Thuỷ. Nơ? đây có hàng ngàn ngườ? con của quê hương Lệ Thuỷ đ? theo cách mạng suốt trong 2 cuộc kháng ch?ến trường kỳ đã ngã xuống, trong đó có l?ệt sỹ Võ Quang Ngh?êm, ngườ? cha kính yêu của Đạ? tướng, đã anh dũng hy s?nh tạ? Huế, trong cuộc kháng ch?ến chống thực dân Pháp. Rồ? Đạ? tướng đến thắp hương trước mộ mẹ và những ngườ? thân trong g?a đình, được an táng gần nghĩa trang huyện.

Căn nhà gắn bó tuổ? thơ của Đạ? tướng.

Về thăm tỉnh lần này Đạ? tướng rất vu? kh? thấy thị xã Đồng Hớ? vừa được nâng cấp lên thành phố, Vườn quốc g?a Phong Nha-Kẻ Bàng được công nhận là D? sản th?ên nh?ên thế g?ớ?, cầu Nhật Lệ được xây dựng hoành tráng, tỉnh l?ên tục được mùa, đờ? sống của ngườ? dân được nâng cao hơn trước...

Mặc dầu xa quê làm cách mạng đã 80 năm nhưng g?ọng nó? của Đạ? tướng vẫn không có gì khác vớ? ngườ? dân Quảng Bình. Thăm quê nhà lần này, cũng như các lần trước gặp lạ? lạ? bạn bè xưa, Đạ? tướng nhớ và gọ? tên, hỏ? chuyện vớ? các cụ rất thân tình.

Chuyến thăm quê này có một chuyện làm cho Đạ? tướng vô cùng xúc động là kh? được thấy ngô? nhà cũ xưa gắn bó bao kỷ n?ện tuổ? thơ của Đạ? tướng, được con cháu và chính quyền địa phương trùng tu lạ?. Đặt chân đến nhà, Đạ? tướng thắp hương cho tổ t?ên ông bà và cho ngườ? vợ ngườ? đồng chí thân yêu, l?ệt sỹ Nguyễn Thị Quang Thá?. Rồ? Đạ? tướng hỏ? thăm những ngườ? bạn th?ếu thờ?, a? còn a? mất, đờ? sống ra sao, bắt tay hỏ? chuyên từng ngườ? đến thăm...

Đạ? tướng trồng cây ở Chùa An Xá.

Chuyến về thăm nhà gặp lạ? bạn bè ngày xưa ở làng An Xá, Đạ? tướng nhớ và gọ? tên từng ngườ? rất thân tình. Đạ? tướng đã gặp lạ? ông Chức (nhỏ hơn Đạ? tướng 2 tuổ?), ông Đẫu (cùng tuổ? vớ? Đạ? tướng); và một ngườ? bạn mà Đạ? tướng nhắc đến là ông Trần Dĩ, đã mất trước đó...

Qua tâm sự vớ? chị Võ Hồng Anh, con gá? của Đạ? tướng chúng tô? được b?ết, trước lúc con cháu và chính quyền địa phương có ý định trùng tu lạ? ngô? nhà, Đạ? tướng nó? rằng, "Nếu tu sửa lạ? được ngô? nhà g?ống ngô? nhà của cha mẹ ngày xưa thì nên làm". Ngô? nhà bây g?ờ được trùng tu lạ? đúng nguyên trạng như ngô? nhà xưa của g?a đình Đạ? tướng. Nhà gỗ 3 g?an, 2 chá? nằm trên nền đất cũ, g?ữa khu vườn nh?ều cây xanh.

Đạ? tướng căn dặn con cháu là phả? cố gắng g?ữ gìn ngô? nhà cẩn thận vì đó là ngô? nhà ông bà mình để lạ? và được bà con và chính quyền góp sức trùng tu. Phả? làm sao để ngô? nhà vườn tược luôn có bàn tay chăm sóc của con ngườ? để kh? bà con đến thăm ngườ? ta không thấy nó lạnh lẽo.

Đạ? tướng đ? thuyền trên sông K?ến G?ang.

Đạ? tướng trầm tư như kéo về bao kỷ n?ệm thở ấu thơ kh? ông đứng dướ? gốc cây khế, cây mít trong vườn. Đạ? tướng chỉ cho chúng tô? vị trí các cây đã trồng trong vườn ngày xưa. Đạ? tướng nó? gốc mít ngày xưa cụ thân s?nh trồng, nhà theo làng nước chạy g?ặc mấy lần, gốc mít cũng bị bom đạn cày xớ? mà vẫn k?ên g?an đứng đó, đợ? chủ về. Sau này bão lụt, cây mít bị bật rễ, g?a đình trồng lạ? cây mít khác trên nền đất cũ để làm kỷ n?ệm. Còn cây khế sau nhà đã hơn 100 tuổ?. Dướ? gốc cây ngày xưa Đạ? tướng thường hay ngồ? học bà? cùng những ngườ? bạn. Đạ? tướng kể lạ? nh?ều chuyện xưa, hầu hết các câu chuyện đều gắn vớ? kỷ n?ệm ngô? nhà và mảnh vườn nhà.

Buổ? tố?, Đạ? tướng t?ếp bà con trong ngô? nhà của mình. Đạ? tướng dặn vớ? chị Hồng Anh và chị Bình-là ha? ngườ? con gá? của Đạ? tướng- tự đ? pha trà, rót nước mờ? bà con. Đạ? tướng dành nh?ều thờ? g?an hỏ? chuyện bà con và chính quyền thôn An Xá, xã Lộc Thuỷ. Đạ? tướng rất quan tâm đến đờ? sống của ngườ? dân, nhất là v?ệc học hành, khám chữa bệnh.

Kh? các đồng chí cán bộ địa phương thôn An Xá và lãnh đạo xã Lộc Thủy đến thăm, Đạ? tướng hỏ? rất cặn kẽ tình hình sản xuất, k?nh tế xã hộ? trong xã. Đạ? tướng hỏ? còn bao nh?êu hộ g?a đình đang dùng nước sông K?ến G?ang. Được các đồng chí cán bộ xã cho b?ết đến nay có trên 50\% hộ có g?ếng khoan, không còn hộ đứt bữa, hộ đó? nghèo cũng ít, nét mặt Đạ? tướng tươ? vu?. Đạ? tướng hỏ? đồng chí chủ tịch UBND xã Lộc Thủy về chuyển đổ? công nghệ làm ch?ếu có? đến đâu. Đạ? tướng đề nghị vớ? lãnh đạo địa phương quan tâm đến nghề làm ch?ếu truyền thống của làng An Xá, tổ chức kha? thác tốt phá Hạc Hả? và chú trọng đến mô? trường, g?áo dục, y tế; xem đó là nh?ệm vụ quan trọng của Đảng bộ địa phương.

Đường vào nhà Đạ? tướng ở làng An Xá.

Đạ? tướng nhắc nhở cần thực h?ện dân chủ cơ sở một cách thực sự, tà? chính phả? công kha?, làm sao để dân t?n vào cán bộ lãnh đạo mớ? g?ành được thắng lợ?. Đạ? tướng nhắc nhở các đồng chí cán thôn, xã cần phả? quan tâm đến đờ? sống ngườ? nông dân. Đạ? tướng nó?: “Tô? làm quân sự nhưng đã từng là chuyên g?a dân cày nên rất quan tâm đến nông dân và công tác Hộ? Nông dân.” Đạ? tướng căn dặn bà con trong thôn không nên dùng nước sông K?ến G?ang, chưa được xử lý để ăn uống. Đạ? tướng đề nghị chính quyền địa phương cần có g?ả? pháp để năng cao đờ? sống vật chất, t?nh thần cho bà con, quan tâm hơn nữa các g?a đình chính sách, ngườ? có công...

Chị Hồng Anh kể cho chúng tô? nh?ều chuyện mà Đạ? tướng quan tâm đến quê nhà. Trong những lần nghe t?n quê nhà bị bão lụt, Đạ? tướng đều đ?ện thoạ? về hỏ? thăm cặn kẻ tình hình bà con có bị th?ệt hạ? gì nh?ều không, Đạ? tướng không quên trích t?ền lương g?ử? về ủng hộ bà con bị th?ệt hạ?.

Đạ? tướng nó? rằng ở ngoà? này (Hà Nộ?), ngày nào cũng đọc báo Quảng Bình. Về sau sức khoẻ không được tốt, Đạ? tướng yêu cầu đồng chí thư ký đọc, tổng hợp tình hình Quảng Bình hàng ngày báo cáo lạ?. Đạ? tá Nguyễn Văn Huyên kể khá nh?ều về sở thích của Đạ? tướng. Đạ? tướng sống rất g?ản dị và có thó? quen ăn uống đơn g?ản. Món mà Đạ? tướng thường xuyên ăn nhất là thịt kho trứng. Đạ? tướng cũng thích nh?ều món ăn có xuất xứ từ quê hương Quảng Bình như cá bống kho của Lệ Thủy, bánh đa xúc hến, sò huyết nướng và bánh bèo. Đây là những món mà lần nào về quê Đạ? tướng cũng ăn. Đạ? tướng ăn nh?ều rau và hoa quả, không uống rượu b?a, thường uống chè xanh, nước khoáng.

Tình cảm mà Đạ? tướng vớ? quê nhà và tình cảm ngườ? dân Quảng Bình dành cho Đạ? tướng có lẽ v?ết mã?, kể mã? cũng không hết! Đạ? tướng đ? xa, từ nay ngườ? dân quê nhà không bao g?ờ được ngóng đợ?, trông chờ và được đón Ngườ? về thăm, nhớ lắm tấm lòng thương yêu của Đạ? tướng dành cho quê hương.

Theo QBO