Chuyện của những người "gieo chữ" ở nơi "9 tầng mây"

(ĐSPL) - Nằm chênh vênh trên đỉnh nú?, đ?ểm trường T?a Ma Mủ (xã Tà Tổng, huyện Mường Tè, tỉnh La? Châu) được ví như đứng g?ữa các tầng mây. Vẫn khó khăn khổ ả? nhưng tình yêu mà các thầy cô g?áo cắm bản dành cho đám học s?nh ở m?ền đất này chưa bao g?ờ vơ?.

Có mặt tạ? đ?ểm trường này vào những ngày g?ữa tháng 11, kh? cá? rét đã ùa về thì mớ? cảm nhận được sự g?an lao của các thầy cô g?áo trong công cuộc "g?eo chữ" đầy khắc ngh?ệt.

Xuyên rừng vào T?a Ma Mủ

Quả thật cá? tên đ?ểm trường g?ữa tầng mây mà các thầy cô g?áo đặt cho T?a Ma Mủ chẳng sa? chút nào bở? một lẽ nơ? này quanh năm bảng lảng khó? sương, g?ó lùa lạnh buốt. Để đến được đây, chúng tô? phả? mất gần một ngày đường đ? bộ từ trường trung tâm PTCS Nậm Ngà. Con đường duy nhất là ngược suố? Nậm Ngà, vượt qua những rừng tre, nứa, nơ? trú ngụ của hàng trăm ngàn con vắt bật lên tanh tách mỗ? kh? ngử? thấy hơ? ngườ?.

Đưa chúng tô? vào T?a Ma Mủ hôm đó, ngoà? ha? thầy g?áo Nguyễn Đức Cường, Đào Văn San còn có nữ g?áo v?ên Đỗ Lan Hương- H?ệu trưởng trường mầm non Tà Tổng. 7h sáng, kh? những màn sương dày đặc vẫn bủa kín trên những cánh rừng Mường Tè, chúng tô? lên đường. Những lờ? cảnh báo của các thầy g?áo nó? vớ? chúng tô? trước g?ờ đ? bắt đầu h?ện lên trước mắt. Vắt nh?ều vô kể, đặc b?ệt là những nơ? ẩm ướt như rừng tre, rừng nứa. Chúng cứ ngo? đầu lên, quyết bám lấy chân ngườ?. Mặc dù được che, bịt bằng những đô? tất cùng vớ? dầu xoa, nhưng xem ra cũng chỉ g?ảm được đô? chút bở? cứ chốc chốc lạ? có ngườ? trong đoàn ngồ? lạ? vạch kẽ chân, lột tất bắt những con vắt no mòng máu.

Không chỉ có lộ? suố?, trèo đèo mà nh?ều chỗ đoàn chúng tô? chỉ còn cách gạt cây, bẻ cành để lấy đường đ?. Mặc dù là phụ nữ nhưng trong chuyến "hành quân" này, cô g?áo Hương lúc nào cũng là ngườ? dẫn đầu vớ? đô? chân phăng phăng đạp cỏ, lộ? suố?. Chị bảo: "Năm nào cũng phả? vào đây gần chục lần. Lần đầu đ? cũng sợ lắm, ha? cổ chân sưng tấy tưởng chẳng thể về được, nhưng dần cũng quen. G?ờ thì quen rồ?. Có như thế các nhà báo mớ? thấy sự g?an khó của g?áo v?ên ở đây đến nhường nào".

Góp chung câu chuyện của cô g?áo Hương, thầy Cường cũng cho hay: "Cách đây và? năm, nhận được thông báo của phòng g?áo dục huyện t?ến hành k?ểm tra ở T?a Ma Mủ, tô? lập tức phả? vào đây làm t?ền trạm. Đang lộ? suố? Nậm Ngà thì nghe thấy đằng xa t?ếng ồ ồ, ào ào như t?ếng đá va chạm vào nhau. B?ết là chuyện chẳng lành, tô? lập tức chạy thẳng lên bờ, rồ? leo lên một cây gần đó. Quả thật chỉ trong nháy mắt những tảng đá to bằng cá? ch?ếu cùng vớ? thân cây rừng cứ lăn ùng ục dướ? dòng suố? lao nhanh về xuô?. Lần ấy nếu không nhanh trí thì chết chắc bở? chỉ cần một cơn mưa to nơ? thượng nguồn, dòng suố? trở nên hung dữ đến ghê ngườ? từ những cơn lũ ống, lũ quét".

Xót lòng nghe kể chuyện nghề

Mất gần một ngày, chúng tô? mớ? đặt chân đến T?a Ma Mủ trong bộ dạng bơ phờ mệt mỏ?. Nhưng tất cả đã b?ến mất kh? những bà? hát, t?ếng ê a đánh vần của các em học s?nh vang lên trong những phòng học tạm bợ.

Quả thật, vớ? những lớp học ở đ?ểm trường này, nếu nhìn từ ngoà?, tô? dám chắc một đ?ều nh?ều ngườ? sẽ ngộ nhận đó là những chuồng trâu. Bở? lớp học được dựng bằng nh?ều cột, thay cho ván che là mấy tấm, nửa ván nửa g?ằng, bắc ngang nố? các cột. Làm lớp học k?ểu ấy có thể nó? cũng là "sáng tạo" phòng học thoáng, ít bị tố?, nhưng mà rét k?nh khủng.

Thầy Nguyễn Đức Cường cho b?ết, "để có được những lớp học như thế này cũng là cố gắng lắm rồ?. Ngoà? mục đích che mưa, che nắng thì mỗ? kh? trờ? lạnh, lớp học chẳng khác gì ngoà? sân, thầy trò co ro chịu rét. Thậm chí, có đốt lửa ở phía cuố? lớp nhưng cũng chẳng thể ngăn được bở? g?ó cứ thông thốc lùa vào".

Không chỉ có thế, do đ?ểm trường nằm chênh vênh trên sườn nú? nên nước s?nh hoạt cho thầy cô cùng các em học s?nh cũng rơ? vào cảnh khan h?ếm. Để có nước, các thầy cô phả? th?ết kế những đường dẫn nước dà? đến hàng trăm mét bằng những thân luồng bổ dọc, để rồ? chắt ch?u dành cho s?nh hoạt hàng ngày. Tương đồng vớ? nó là cảnh th?ếu đ?ện, th?ếu thông t?n. Muốn gọ? đ?ện l?ên hệ về vớ? g?a đình, các thầy cô g?áo chỉ còn cách đ? bộ hơn 10km mớ? có thể "bắt" được sóng đ?ện thoạ?.

Thầy Ngô Đức V?ệt cho b?ết: "Ở trong này, chúng tô? gần như chẳng b?ết gì thông t?n thờ? sự xảy ra hàng ngày. Cũng vì một lẽ th?ếu đ?ện, không có sóng đ?ện thoạ?, muốn có báo để đọc nhưng cũng khó bở? một tháng cũng chỉ và? ba lần anh em thay nhau ra đ?ểm trường trung tâm mang về thì mớ? có thô?".

Vớ? 48 học s?nh cùng 5 lớp học từ mầm non cho đến lớp 5 nhưng để g?ữ được quân số như h?ện nay, các thầy cô g?áo ở T?a Ma Mủ phả? cố gắng, quyết tâm, vận động chúng đến trường. Cô Lương Thị Thuận, g?áo v?ên dạy lớp 5 nó? vớ? chúng tô?: "Mặc dù có 5 thầy cô g?áo tham g?a g?ảng dạy nhưng để có học s?nh tớ? trường, chúng tô? phả? trả? qua một quá trình vận động hết sức vất vả. Trẻ càng lớn, vận động chúng đến trường càng khó bở? một nhẽ g?a đình của các em quá nghèo. Nếu như ở dướ? xuô? bọn trẻ được đến trường một cách đầy đủ và bà? bản thì ở trên này mớ? được và? tuổ? đầu chúng đã phả? theo mẹ lên nương hoặc ở nhà trông em cho ngườ? lớn đ? làm. Không chỉ có thế, nếu đến trường mà bụng lúc nào cũng ọc ạch, sô? lên ùng ục vì đó? thì chẳng học s?nh nào có thể chú tâm vào học được nữa".

Thầy Hoàng Văn Sáo dạy lớp 1 của đ?ểm trường T?a Ma Mủ cũng cho hay: "Chuẩn bị vào đầu năm học, cánh g?áo v?ên chúng tô? lạ? phả? đến từng nhà vận động cho con em mình đ? học. Mà đâu có dễ bở? để đến được hết các g?a đình ở đây, chúng  tô? phả? mất nh?ều ngày trờ?. Cá b?ệt có em học s?nh cứ học được ha?, ba ngày rồ? lạ? nghỉ. Kh? thầy g?áo tìm đến nhà để vận động đ? học thì cha mẹ các em còn ngăn cản "nhà nghèo lắm, cho nó đ? học thì lấy a? ra trông nhà, chăm em. Cho nó ở nhà g?úp được khố? v?ệc, chứ cho nó đ? học thì đó? lắm"”.

Vớ? đặc thù 100\% dân số là ngườ? Mông nên các thầy g?áo lạ? là những ngườ? dạy ngôn ngữ. Thầy Lò Văn Phệ, g?áo v?ên dạy lớp 4, tâm sự vớ? chúng tô?: "Để học s?nh nhận thức nhanh nhất, chúng tô? đã có một yêu cầu là tất cả học s?nh kh? đến lớp phả? nó? vớ? nhau bằng t?ếng K?nh thay vì t?ếng của dân tộc mình. Nó? thì vậy nhưng để tập được thó? quen này cũng vất vả chẳng khác gì đ? vận động chúng đến trường"...                        

Trong khó khăn nhưng vẫn luôn t?n vào ngày ma?

Ch?a tay những thầy cô g?áo ở đ?ểm trường T?a Ma Mủ kh? ngày nhà g?áo V?ệt Nam đã cận kề, chúng tô? vẫn nhớ như ?n lờ? của cô g?áo Lương Thị Thuận, ngườ? có thâm n?ên lâu nhất tạ? đ?ểm trường này kh? tâm sự về ngày nhà g?áo: "Gần chục năm dạy học mặc dù chưa có được một ngày 20/11 đúng nghĩa nhưng chúng tô? vẫn lấy làm v?nh dự kh? hàng ngày được đứng trên bục g?ảng dạy chữ cho đám trẻ nơ? rừng th?êng nước độc này. Dẫu còn khó khăn, nhưng chúng tô? luôn t?n vào ngày ma?, một ngày rạng ngờ? của thế hệ trẻ T?a Ma Mủ đứng dậy từ con chữ thay vì lên nương trồng ngô, săn thú như thế hệ trước đó". 

Nguyễn Bắc