Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Văn Quyền: “Phát huy hơn nữa vai trò của Hội trong tình hình mới”

Nhân dịp Xuân Giáp Thìn 2024, Tạp chí Đời sống và Pháp luật (ĐS&PL) đã lắng nghe những chia sẻ từ TS. Nguyễn Văn Quyền - Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam về những nhiệm vụ quan trọng trong năm mới, trong đó đẩy mạnh các phong trào thi đua lập thành tích, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Luật gia Việt Nam lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2024-2029. 

ĐS&PL: Trong năm 2023, Hội Luật gia Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trên các lĩnh vực công tác. Xin Chủ tịch cho biết những kết quả ấn tượng của Hội?

- TS.Nguyễn Văn Quyền: Từ đầu năm 2023 đến nay, tình hình thế giới biến động rất nhanh, phức tạp, khó lường. Ở trong nước, sau hơn 35 năm đổi mới, chúng ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, là nền tảng quan trọng thúc đẩy phát triển. Mặc dù có rất nhiều khó khăn, thách thức đặt ra, nhưng với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đất nước ta đã đạt được những kết quả quan trọng trên rất nhiều lĩnh vực.

Trong bối cảnh đó, ngay từ đầu năm Đảng đoàn, Ban Thường vụ, Ban Thường trực Trung ương Hội Luật gia Việt Nam đã chủ động xây dựng và triển khai nhiều chương trình, kế hoạch nhằm thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ đã đề ra cho năm 2023; trong đó xác định rõ những hoạt động chung, những hoạt động cụ thể và thời gian thực hiện; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các cơ quan, đơn vị trong việc tổ chức thực hiện. Nhờ sự lãnh đạo tập trung, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ của Đảng đoàn, Ban Thường vụ, Ban Thường trực Trung ương Hội, nên các mặt hoạt động của Hội trong năm qua đã đạt được nhiều kết quả tốt, một số chỉ tiêu cụ thể vượt so với mức đã đề ra.

Nổi bật là, trong công tác tham gia xây dựng chính sách, pháp luật, các cấp Hội Luật gia trong cả nước đã tổ chức được hơn 1.200 hội nghị, hội thảo, tọa đàm góp ý kiến vào dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật với hơn 29.000 ý kiến, trong đó có những dự thảo luật quan trọng như: Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi); Dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi); Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) và các dự thảo: Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Luật Căn cước, Luật Dẫn độ… Cùng với đó, Hội đã tổ chức nghiên cứu, xây dựng hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi; bổ sung một số điều của Luật Trọng tài Thương mại và gửi xin ý kiến các cơ quan theo quy trình của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Trong công tác tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý, Hội tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình hợp tác với các cơ quan, tổ chức đã ký kết và trực tiếp tham gia trợ giúp pháp lý tại Trụ sở tiếp công dân Trung ương và các tỉnh, thành phố. Nội dung và hình thức tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý đa dạng và phong phú. Đã tư vấn được hơn 105.000 vụ việc, so với năm 2022 là 86.600 vụ việc. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cũng rất ấn tượng. Các cấp Hội đã trực tiếp tổ chức được hơn 32.000 cuộc cho hơn 8.000.000 lượt người, trong khi năm 2022 chỉ là 14.000 cuộc. Các mặt công tác chuyên môn khác như: Tham gia cải cách tư pháp, cải cách hành chính, giám sát thực hiện pháp luật; đối ngoại và hợp tác quốc tế cũng đạt được những kết quả tích cực.

TS. Nguyễn Văn Quyền – Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam (Ảnh: Hữu Thắng).

ĐS&PL: Thưa Chủ tịch, ngày 01/7/2022, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 14-CT/TW về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội Luật gia Việt Nam trong tình hình mới. Sau hơn một năm có Chỉ thị, xin Chủ tịch cho biết, việc triển khai thực hiện Chỉ thị quan trọng này như thế nào?

- TS. Nguyễn Văn Quyền: Chỉ thị 14 khẳng định rõ Hội Luật gia Việt Nam là tổ chức chính trị- xã hội – nghề nghiệp, hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ đối với Hội Luật gia Việt Nam nhằm phát huy các cấp Hội, hội viên Hội Luật gia tích cực đóng góp vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, bảo vệ độc lập, chủ quyền,thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Chỉ thị nhấn mạnh, cần phải tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội Luật gia Việt Nam; cấp ủy, tổ chức Đảng các cấp cần quán triệt sâu sắc, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, trách nhiệm của Hội Luật gia Việt Nam, tiếp tục củng cố, kiện toàn, xây dựng Hội ngày càng vững mạnh về tổ chức. Qua đó, phát huy hơn nữa vai trò của Hội trong tình hình mới.

Ngay sau khi Chỉ thị 14 được ban hành, Đảng đoàn Hội Luật gia Việt Nam đã ban hành Kế hoạch số 145-KH/ĐĐ ngày 8/9/2022 để triển khai thực hiện đồng bộ, toàn diện các nhiệm vụ, giải pháp mà Bộ Chính trị đã đề ra trong Chỉ thị 14. Ngày 12/10/2022 Hội Luật gia đã tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai thực hiện. Đồng chí Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã dự và phát biểu ý kiến chỉ đạo. Tham dự hội nghị có đồng chí Trần Quốc Vượng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư và lãnh đạo một số ban, Bộ, ngành ở Trung ương. Tiếp đó, ngày 30/5/2023, Hội Luật gia Việt Nam đã ban hành Chương trình hành động đề ra các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể thực hiện Chỉ thị số 14 của Bộ Chính trị trong toàn hệ thống Hội.

Để triển khai thực hiện Chỉ thị, Đảng đoàn Quốc hội đã ban hành kế hoạch số 862 ngày 12/8/2022 trong đó có các nội dung: Nghiên cứu, rà soát và đề xuất đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh các dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết có quy định liên quan đến việc phát huy vai trò của Hội Luật gia Việt Nam tham gia trong công tác nghiên cứu, đề xuất, phản biện, kiến nghị hoàn thiện pháp luật; phát huy vai trò của Hội Luật gia Việt Nam trong nghiên cứu, đề xuất xây dựng, trình dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết; phát huy vai trò của Hội Luật gia Việt Nam trong tham gia công tác thẩm tra, chỉnh lý dự án luật, pháp lệnh, dự thảo nghị quyết; phát huy vai trò của Hội Luật gia các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong việc lấy ý kiến về dự án luật tại địa phương; phát huy vai trò của Hội Luật gia Việt Nam trong công tác giám sát thi hành pháp luật… Ban Cán sự Đảng, Chính phủ đã ban hành Kế hoạch số 1829-KH/ BCSĐCP ngày 04/5/2023 về triển khai thực hiện Chỉ thị số 14-CT/TW của Bộ Chính trị trong đó nêu rõ các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể: Tập trung tuyên truyền, quán triệt nâng cao nhận thức về vai trò của Hội Luật gia Việt Nam; hoàn thiện thể chế về tổ chức và hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam đáp ứng yêu cầu kiện toàn tổ chức và đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam; thu hút, phát huy vai trò của Hội Luật gia các cấp tham gia vào hoạt động quản lý Nhà nước của các Bộ, ngành, địa phương; nghiên cứu chuyển giao thực hiện cung cấp dịch vụ công phù hợp với khả năng của các cấp Hội Luật gia Việt Nam theo cơ chế giao việc, khoán kinh phí theo quy định của pháp luật.

Điểm nhấn trong năm 2023, Đảng đoàn Hội Luật gia Việt Nam đã tổ chức 14 Đoàn công tác làm việc với cấp ủy, chính quyền một số địa phương. Kết quả các buổi làm việc cho thấy, lãnh đạo các địa phương đều nhìn nhận, đánh giá và đề cao vai trò của các cấp Hội Luật gia Việt Nam hiện nay. Cùng với đó, khẳng định sẽ tiếp tục quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện để các cấp Hội tiếp tục phát huy được thế mạnh của mình, đóng góp chung vào sự phát triển kinh tế- xã hội tại địa phương.

Đến nay, Hội Luật gia các tỉnh, thành phố, Chi Hội Luật gia và các đơn vị trực thuộc, các Tỉnh ủy, Thành ủy, Đảng đoàn, Ban Cán sự Đảng các Bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương đã ban hành văn bản triển khai thực hiện Chỉ thị quan trọng này. 

ĐS&PL: Từ những kết quả nổi bật trong năm qua, xin Chủ tịch cho biết những phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2024 của Hội Luật gia Việt Nam?

- TS. Nguyễn Văn Quyền: Năm 2024 là năm rất có ý nghĩa đối với tổ chức và hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam, đó là năm tất cả các tổ chức hội, từ cơ sở trở lên đều phải tiến hành tổ chức Đại hội nhiệm kỳ 2024-2029, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Luật gia Việt Nam lần thứ 14, nhiệm kỳ 2024-2029. Đồng thời, năm 2024 các cấp Hội Luật gia Việt Nam cần đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước với quyết tâm hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ và các chỉ tiêu, mục tiêu do Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Luật gia Việt Nam lần thứ 13 đã đề ra; lập thành tích chào mừng Lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Hội Luật gia Việt Nam (04/4/1955-04/4/2025) và Đại hội thi đua yêu nước Hội Luật gia Việt Nam lần thứ tư.

Hội Luật gia Việt Nam tích cực tham gia, tổ chức tọa đàm đóng góp ý kiến các dự án Luật, trong đó có dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) (Ảnh: Hữu Thắng).

Đây cũng là năm thứ ba các cấp Hội đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 14-CT/TW ngày 01/7/2022 của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội Luật gia Việt Nam trong tình hình mới. Vì vậy, để thực hiện tốt các yêu cầu nói trên, Đảng đoàn, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Ban Thường trực Trung ương Hội đề ra một số định hướng lớn lãnh đạo, chỉ đạo công tác Hội năm 2024 như sau:

Một là tiếp tục tổ chức các Đoàn công tác của Đảng đoàn làm việc với các Tỉnh ủy, Thành ủy; Ban cán sự Đảng, Đảng đoàn một số Bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương nhằm đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 14-CT/TW ngày 01/7/2022 của Bộ Chính trị về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội Luật gia Việt Nam trong tình hình mới.

Hai là hoàn thiện hồ sơ và dự thảo Luật Trọng tài Thương mại (sửa đổi) trình các cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định; Các Đề án được các cơ quan của Đảng, Nhà nước giao; tổ chức tốt việc thí điểm lấy ý kiến của người dân đối với hoạt động tư pháp.

Ba là phối hợp với các Tỉnh ủy, Thành ủy; Ban cán sự Đảng, Đảng đoàn các bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương lãnh đạo tổ chức tốt Đại hội Hội Luật gia các cấp, nhất là về công tác nhân sự và việc xác định phương hướng, nhiệm vụ trong nhiệm kỳ tới.

Bốn là tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện tốt Kế hoạch triển khai Quyết định số 118-QĐ/TW ngày 22/8/2023 của Ban Bí thư ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở Trung ương.

Năm là lãnh đạo, chỉ đạo công tác chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Hội Luật gia Việt Nam và Đại hội thi đua yêu nước Hội Luật gia Việt Nam lần thứ tư vào đầu tháng 4 năm 2025.

XEM THÊM: Giá xăng dầu sẽ được điều chỉnh vào ngày 29 Tết

Về các nhiệm vụ cụ thể, Hội xác định tiếp tục tăng cường công tác chính trị, tư tưởng, trong đó tập trung nghiên cứu, quán triệt, triển khai thực hiện tốt các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và của cấp ủy, chính quyền địa phương, nhất là các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về công tác Hội Luật gia Việt Nam. Tham gia tích cực, hiệu quả vào công tác xây dựng chính sách, pháp luật; đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý; công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; công tác cải cách tư pháp và cải cách hành chính, giám sát thực hiện pháp luật. Đồng thời, tăng cường hơn nữa các hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế; đẩy mạnh công tác phát triển tổ chức Hội và hội viên cũng như công tác thông tin, tuyên truyền, báo chí, xuất bản và nghiên cứu khoa học pháp lý.

ĐS&PL: Xin trân trọng cảm ơn Chủ tịch!

Hoàng Bích

Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật gộp 10 số từ 32-41 (6/2 đến 17/2/2024)