Me keo, hay còn gọi là me nước hoặc trái keo, là một loại quả dân dã gắn liền với tuổi thơ của thế hệ 7X, 8X ở miền Tây Nam Bộ. Tuy nhiên, với nhiều người thành thị, cái tên này còn khá xa lạ, thậm chí họ chưa một lần được nếm thử.
Cây me keo là loại thân gỗ lớn, có thể cao đến 10 mét và có gai. Cây phân nhiều nhánh nhỏ, mềm mại, vươn rộng. Lá kép nhỏ, mỗi cuống thường có hai lá chét hình trứng dài khoảng 2-2,5cm. Hoa me keo màu trắng ngả xanh, mọc thành từng chùm dày ở đầu cành, tỏa mùi thơm nhẹ và chứa nhiều phấn hoa.
Me keo còn được gọi là me nước hay trái keo, là loại quả dân dã, quen thuộc gắn liền với tuổi thơ của nhiều thế hệ 7X, 8X ở miền Tây Nam Bộ. Ảnh minh họa.
Quả me keo có hình dáng đặc biệt, xoắn ốc, dài khoảng 5-8cm và rộng chừng 1cm. Vỏ quả uốn lượn theo từng hạt, bên trong là những hạt màu đen bóng loáng.
Me keo là loài cây phổ biến khắp Việt Nam, từ đồng bằng đến vùng núi và cao nguyên. Tuy nhiên, chúng được trồng nhiều nhất ở các tỉnh miền Trung và miền Nam.
Người dân địa phương cho biết có hai loại me keo: một loại cho quả ngọt và thơm, loại còn lại có vị chua chát. Mùa me keo chín thường vào khoảng tháng 5 đến tháng 6, khi mùa hè bắt đầu. Những chùm quả xanh đỏ lúc lỉu trên cành, đung đưa trong gió, tạo nên khung cảnh bình dị và đẹp mắt đặc trưng của vùng quê. Me keo có thể ăn trực tiếp hoặc chấm muối ớt, trở thành món ăn vặt dân dã khó quên.
Từ một loài cây mọc hoang dại, me keo nay đã được giới chơi cây cảnh biến thành những chậu bonsai độc lạ. Đặc biệt, những cây me keo cổ thụ hàng trăm năm tuổi được "săn lùng" với giá lên đến tiền tỷ, thể hiện giá trị kinh tế và nghệ thuật cao của loài cây này.
Dù đã có người ngỏ ý mua với giá 2,5 tỷ đồng, anh L. vẫn chưa đồng ý vì cho rằng mức giá đó chưa thực sự xứng đáng với giá trị của cây. Ảnh: Dân Trí.
Điển hình nhất là bonsai me keo xuất hiện ở một triển lãm cây cảnh tại Phú Thọ năm 2019. Chủ nhân cây cảnh anh T.P.L (Bà Rịa-Vũng Tàu nay là TP.HCM), chia sẻ trên Dân Trí rằng, đó là lần đầu tiên anh mang cây "khủng" từ miền Nam ra miền Bắc để trưng bày.
Với tuổi đời hơn 100 năm và gần 20 năm công phu uốn nắn, tạo hình, cây me keo của anh L. là một kiệt tác thực thụ. Dù đã có người ngỏ ý mua với giá 2,5 tỷ đồng, anh L. vẫn chưa đồng ý vì cho rằng mức giá đó chưa thực sự xứng đáng với giá trị của cây.
Cây được đặt tên đầy thi vị là "Sống như anh", mang dáng trực với thế uốn lượn độc đáo, gợi hình ảnh một người tiều phu cõng con nhỏ vào rừng đốn củi, một tượng hình đầy chất thơ và cảm xúc.
Anh L. cho biết, việc chăm sóc cây cũng không mấy khó khăn, một tháng cắt tải một lần và phun thuốc để chống sâu, mọt đục thân làm hỏng cây. Ảnh: Dân Trí.
Từ xa nhìn lại, cây toát lên vẻ vững chãi với tán lá xanh mát, bồng bềnh, khiến bất cứ ai ngắm nhìn cũng phải trầm trồ. Đặc biệt, phần thân cây nổi bật với những đường nét lũa tự nhiên, sần sùi, tạo nên vẻ đẹp cổ kính và mạnh mẽ hiếm có.
Trong suốt hai thập kỷ chăm sóc và tạo hình, anh L. đã đối mặt với không ít thử thách. Để giữ được vẻ đẹp hoàn hảo cho cây, anh phải cắt tỉa tán lá hàng tháng và phun thuốc phòng trừ sâu bệnh định kỳ, nhằm tránh tình trạng mối mọt đục thân gây hại.
Việc đưa tác phẩm nghệ thuật độc đáo này đến với cộng đồng người yêu cây cũng là một quá trình tốn kém. Anh L. phải thuê xe tải loại lớn để vận chuyển, với chi phí lên đến hàng trăm triệu đồng. Theo chia sẻ từ chính chủ nhân của tác phẩm "Sống như anh", nhiều người trong giới chuyên môn nhận định cây me keo trăm tuổi này có thể đạt giá trị trên 5 tỷ đồng.