(ĐSPL) - Nếu như chùa Mía (Sơn Tây), chùa Dâu (Bắc N?nh) có và? pho tượng làm bằng đất thì tạ? chùa Nôm có đến hàng trăm pho tượng và là ngô? chùa có nh?ều pho tượng bằng đất lớn nhất ở V?ệt Nam.
Chùa Nôm bề thế ngay từ cửa tam quan. |
Chùa Nôm có tên tự là L?nh Thông cổ tự - tức một ngô? chùa cổ tọa lạc g?ữa cánh rừng thông bạt ngàn. H?ện nay, chùa nằm trong quần thể d? tích lịch sử văn hóa làng Nôm thuộc xã Đạ? Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên.
Lầu chuông (phả?) và gác trống nhìn từ tam quan |
Cuố? năm 1998, Trung ương G?áo hộ? Phật g?áo V?ệt Nam bổ nh?ệm Đạ? đức Thích Đồng Huệ về trụ trì tạ? chùa. Từ đó đến nay, đạ? đức đã cùng chính quyền, đoàn thể và nhân dân nơ? đây xây dựng lạ? ngô? chùa ngày càng khang trang, phù hợp vớ? cảnh quan và quần thể d? tích tạ? ngô? làng Nôm cổ. Trong thờ? g?an tớ?, ngọn hòa phong bảo tháp chuẩn bị khở? công sẽ kh?ến d?ện mạo chùa Nôm càng thêm khở? sắc.
Lầu Quan Âm và cây cầu đá hình cánh cung so? bóng xuống hồ. |
Vẻ trầm mặc của chùa Nôm h?ện hữu ngay tạ? tam quan vớ? v?ệc tỏa bóng của những cây cổ thụ. Họa t?ết rồng phượng t?nh xảo được chạm trổ ở cửa chính vớ? các cây cột tạ? tam quan. Bước qua cửa tam quan rộng thênh thang là lầu chuông và gác trống xen g?ữa hồ nước trong xanh tạo nên một cảnh quan cổ kính, ngập tràn những g?á trị về văn hóa tâm l?nh.
Các pho tượng cổ bằng đất vô cùng độc đáo tạ? ngô? chùa cổ. |
Băng qua một khoảng sân rộng là tớ? ngô? chùa cổ vớ? hơn một trăm pho tượng lớn nhỏ làm bằng đất vô cùng độc đáo không đâu sánh bằng, bở? ngay cả những ngô? chùa cổ có n?ên đạ? hàng trăm năm tạ? m?ền Bắc như chùa Mía (Sơn Tây) hay chùa Dâu đất K?nh Bắc cũng chỉ có và? pho.
Một d? sản h?ếm ho? ngập tràn những g?á trị tâm l?nh. |
Theo sử sách chép lạ? để tạo ra một bức tượng đất, ngườ? thợ làm tượng phả? hòa lẫn các chất l?ệu đất sét, mật, vô? và g?ấy bản rồ? g?ã thật kỹ, thật nhuyễn. Sau kh? hỗn hợp đất đã nhuyễn mớ? bắt đầu nặn theo hình khố? rồ? tạo hình cho từng bức tượng. Sau kh? đã tạo cốt đất (không nung), tượng được sơn thếp vàng bên ngoà?. Có lẽ chính vì các công đoạn làm tượng đất khá phức tạp nên ở những ngô? chùa có n?ên đạ? muộn đều không thấy bóng dáng của tượng đất.
Hơn 100 pho tượng đât tạ? chùa Nôm còn lạ? gần như nguyên vẹn. |
Ngườ? dân trong làng kể lạ? rằng, thờ? kỳ chùa còn hoang tàn, dột nát mỗ? lần mưa xuống thầy Thích Đồng Huệ tự tay che mưa cho những bức tượng cổ bằng vả? mưa, vả? bạt.
Vườn mộ tháp làm bằng đá ong trả? qua bao thăng trầm của lịch sử. |
Theo Đạ? đức Thích Đồng Huệ, lịch sử những pho tượng đất này còn bí ẩn hơn cả ngô? chùa Nôm, quá trình tu sửa chùa Nôm còn được nhắc đến trong một số văn b?a, nhưng các pho tượng đất thì tuyệt nh?ên không được nhắc đến và cũng không a? b?ết rõ. Trả? qua nh?ều năm, những pho tượng này vẫn còn nguyên vẹn, mỗ? pho mỗ? vẻ chưa phả? tu sửa gì, kể cả ngay lớp sơn phủ bên ngoà? cũng vẫn là nguyên bản từ xưa.
Cổng nhỏ ven hồ có n?ên đạ? hàng trăm năm dẫn vào khu nhà tổ. |
Ngoà? ra, đến vớ? chùa Nôm là du khách đến vớ? một quần thể d? tích độc đáo h?ếm có đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Ngoà? ngô? chùa cổ vớ? hơn 100 pho tượng đất có một không ha? tạ? V?ệt Nam còn có lầu quan âm tọa lạc g?ữa hồ nước trong xanh như một đà? sen nguy nga. Cây cầu đá dẫn ra lầu được mô phỏng theo cây cầu làng Nôm hơn 200 năm tuổ? cong hình cánh cung tuyệt đẹp. Chưa hết, đó còn là khu vườn mộ tháp làm bằng đá ong trả? qua b?ết bao thăng trầm của lịch sử và thờ? g?an.
Lầu chuông vớ? k?ến trúc đặc trưng của đình, chùa Bắc Bộ. |
Những bức tường đá ong, rừng thông là một phần không thể th?ếu trong quần thể d? tích chùa Nôm.
|
Nguyễn L?nh