Bệnh hay quên hiện nay đang tăng nhanh lên rất cao. Khoảng 20% bệnh nhân dưới 35 tuổi bị suy giảm trí nhớ.
Cuộc sống hiện đại ngày càng nhiều người trẻ bị suy giảm trí nhớ ... Căng thẳng tâm lý là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy giảm trí nhớ cùng với chế độ ăn công nghiệp, thói quen uống rượu bia và chất kích thích, tình trạng béo phì, ô nhiễm môi trường...
Theo PGS. BS Nguyễn Thi Hùng- Phó Chủ tịch Hội Thần kinh học TP Hồ Chí Minh tuy chưa có khảo sát chính thức về tình trạng suy giảm trí nhớ ở người trẻ nhưng những thống kê sơ bộ từ Hội Thần kinh học TP Hồ Chí Minh cho thấy, cứ 100 người trẻ đến khám bệnh ở các bệnh viện công tại TP Hồ Chí Minh thì có đến 20 người gặp trục trặc về suy giảm trí nhớ.
Cũng theo PGS. BS Nguyễn Thi Hùng, khoảng 20% bệnh nhân dưới 35 tuổi của các phòng khám thần kinh gặp vấn đề về suy giảm trí nhớ. Xu hướng trẻ hóa người bệnh ngày càng đáng báo động.
Căng thẳng tâm lý là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy giảm trí nhớ cùng với chế độ ăn công nghiệp, thói quen uống rượu bia và chất kích thích, tình trạng béo phì, ô nhiễm môi trường... Đồng thời, người trẻ dễ bị kích động, cáu gắt, mất tập trung và gặp nhiều áp lực học hành, việc làm hay kiếm tiền khiến đầu óc họ luôn căng lên làm sản sinh ra gốc tự do dẫn đến chức năng não bị rối loạn, hệ thống mạch máu bị suy yếu làm não kém tập trung và giảm khả năng ghi nhớ.
Người trẻ chịu nhiều áp lực học tập, nhất là gần đến kỳ thi, áp lực bài vở và áp lực thành tích thường gây nên bệnh hay quên, đi kèm mất tập trung. Thông thường sau tuổi 30, mỗi ngày có tới 3000 tế bào não chết đi mà không sản sinh thêm. Trong khi đó, mỗi tế bào ở lại phải hứng chịu sự tấn công của 10.000 gốc tự do làm hủy hoại các tế bào thần kinh khiến chức năng não rối loạn.
Để ngăn chặn chứng bệnh suy giảm về trí nhớ, PGS. BS Nguyễn Thi Hùng khuyến cáo những người trẻ cần thay đổi lối sống, dẹp bỏ áp lực, quên đi phiền muộn, tạo điều kiện nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc, tránh stress, giảm cân nếu béo phì, hạn chế rượu bia và các loại thực phẩm chứa nhiều gốc tự do...
Đồng thời, những người trẻ cần rèn luyện trí nhớ bằng cách đọc sách, thường xuyên giao tiếp xã hội, sắp xếp cuộc sống logic, gọn gàng; tập thể dục thường xuyên để thúc đẩy tuần hoàn, hô hấp, giúp tăng cường ôxy và dinh dưỡng cho não. Bên cạnh đó, nên có chế độ dinh dưỡng, thực phẩm hợp lý bằng cách ăn các loại thực phẩm giàu chất sắt, đạm và nguyên tố vi lượng để ngăn chặn sự thoái hóa của tế bào não.
Nguyên nhân gây ra chứng bệnh hay quên ở người trẻ tuổi:
Bệnh lý tâm thần: Đó là các bệnh như rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu… làm giảm tập trung chú ý; bệnh tâm thần phân liệt có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp ở người trẻ. Bệnh kéo dài khiến hoạt động ngày càng yếu đuối đi đến chỗ không thiết làm công việc gì, khả năng lao động và học tập, chú ý, trí nhớ đều giảm.
Sau chấn thương sọ não: Hậu quả của chấn thương sọ não rất khác nhau, từ hồi phục hoàn toàn đến để lại các di chứng nặng nề về thần kinh và tâm thần.
Nhiễm khuẩn: Các bệnh lý hay gặp là viêm não, màng não do vi khuẩn, virut, viêm màng não lao, sốt rét ác tính thể não, giang mai não, HIV/AISD…
Do nhiễm độc: Các chất độc thâm nhập vào cơ thể bằng nhiều đường khác nhau, tác động lên hệ thần kinh trung ương, gây ra tổn thương thần kinh và các rối loạn tâm thần rất đa dạng, cấp tính hoặc kéo dài.
Rượu và chất gây nghiện: Nghiện rượu làm ảnh hưởng đến hiệu suất công tác, đến sức khỏe tâm thần và thể chất, làm tổn thương đến các mối quan hệ gia đình và đời sống xã hội. Người nghiện thuốc phiện bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và trí nhớ.
Do stress: Tình trạng stress không chỉ gây ra những tác động xấu đối với cơ thể mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đối với trí nhớ, đặc biệt là phản ứng stress cấp tính. Một trong những nguyên nhân gây stress ở người trẻ là áp lực học tập.
Rối loạn phân ly: Các rối loạn phân ly hay phát sinh ở tuổi trẻ, nữ nhiều hơn nam. Trong các điều kiện không thuận lợi về tinh thần cũng như thể chất, các rối loạn có thể phát thành “dịch” trong một tập thể. Biểu hiện triệu chứng lâm sàng của các rối loạn phân ly rất đa dạng và hầu hết có rối loạn trí nhớ.
Bệnh hay quên ở người trẻ tuổi có thể điều trị khỏi nếu chúng ta phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Dưới đây là những phương pháp đẩy lùi bệnh hay quên ở trẻ tuổi rất đơn giản mà vô cùng hiệu quả:
Ghi chép. Ghi chép sẽ giúp bộ não giảm tải khả năng ghi nhớ. Nếu bận rộn nhiều việc và hay quên thì ghi chép được coi là biện pháp an toàn nhất và tạm thời đẩy lùi bệnh hay quên ở người trẻ tuổi trong thời gian ngắn nhất. Nó là công cụ ép buộc não bộ phải “nhập tâm”, giúp chúng ta kiểm soát và bao quát công việc tốt nhất. Ghi từng công việc cụ thể ra giấy, thực hiện như thế nào, thời gian ở đâu, việc nào quan trọng được ưu tiên trước… Như thế chúng ta có thể nhớ được gần như 100% những việc cần làm, dễ dàng giải quyết và không bỏ sót bất kỳ một thông tin cần thiết nào về chúng.
Ngăn nắp, khoa học. Trong cuộc sống, chúng ta nên sắp xếp đồ vật ngăn nắp, có trật tự để dễ nhớ, dễ tìm không chỉ bớt được thời gian tìm kiếm khi cần mà còn tránh trường hợp bị thất lạc, rối tung và đầu óc bị phân tán tư tưởng. Ngoài ra, để giúp não không phải chịu nhiều áp lực từ hoạt động hàng ngày, chúng ta hãy luôn có kế hoạch làm việc hàng ngày, hàng tuần cụ thể để thực hiện và đánh giá nhằm tránh bỏ sót các công việc đã được giao phó. Nên tránh ôm đồm nhiều việc cùng lúc, hãy cố gắng làm xong một việc rồi mới đến việc khác. Khi làm việc nhớ tập trung, chú ý, không nên lơ đãng, phân tâm bởi những chuyện vặt khác.
Ăn uống đầy đủ. Để đẩy lùi bệnh hay quên ở người trẻ tuổi thì việc thực hiện một chế độ dinh dưỡng khoa học và hợp lý là điều vô cùng quan trọng. Các chuyên gia y tế khuyên: Trong bữa ăn hàng ngày nên bổ sung cá, súp lơ, rau chân vịt, cà chua, cải xanh, giá đỗ, bắp cải, trứng…v ào khẩu phần ăn, đây là những thực phẩm chứa nhiều vitamin nhóm B, C, E và khoáng chất giúp tăng khả năng tập trung và tăng cường trí nhớ. Đồng thời chúng ta nên chú ý tăng cường ăn nhiều hoa quả như táo, lê, cam, quýt, bưởi, dâu… bởi chúng rất giàu vitamin C giúp cải thiện tâm trạng, tăng cường sức đề kháng, chống ôxy hóa và giúp não bộ minh mẫn, sáng suốt hơn.
Tránh xa chất có hại cho cơ thể. Uống quá nhiều rượu bia và các chất kích thích có thể ngăn cản việc chuyển ký ức từ trí nhớ ngắn hạn sang trí nhớ dài hạn, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc bệnh về não như teo tiểu não, suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ… Ngoài ra, tránh lạm dụng thuốc quá nhiều: thuốc giảm đau, thuốc an thần, thuốc ngủ… sẽ ngày càng khiến trí nhớ chúng ta bị suy giảm và chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh hay quên. Đó là những lời cảnh báo cho tất cả mọi người, nó rất nguy hiểm nhưng chúng ta lại thường chủ quan không quan tâm đến. Vì vậy, bạn hãy hạn chế tránh xa các nguy cơ gây bệnh này để bảo vệ bộ não, duy trì sức khỏe tốt và tăng cường tuổi thọ.
Ngủ đúng giờ và đủ giấc. Mất ngủ, thiếu ngủ thường xuyên khá liên quan với stress dẫn đến bệnh hay quên ở người trẻ tuổi. Nguyên nhân dẫn đến mất ngủ thường do căng thẳng stress trong công việc, thói quen uống café, uống trà nhiều, xem phim bạo lực, kinh dị…Việc ngủ quá ít hoặc mất ngủ thường xuyên vào ban đêm không chỉ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, thiếu tập trung mà còn gây khó khăn cho việc tiếp thu và củng cố thông tin dữ liệu trong não. Các nhà khoa học từ lâu đã khuyến cáo việc thiếu ngủ về lâu dài sẽ gây ra sự lãng quên. Vì vậy, ngủ đủ giấc là điều kiện đầu tiên giúp chúng ta cải thiện trí nhớ và ngăn chặn suy giảm nhận thức. Để có giấc ngủ tốt chúng ta nên tập thói quen ngủ đúng giờ, không sử dụng các chất kích thích (cà phê, trà, thuốc lá, rượu…) vào buổi chiều, tránh ngủ nhiều vào ban ngày, tránh những kích thích làm khó ngủ như nghe loa đài quá to, đọc sách quá hay, xem những phim đòi hỏi phải chú ý theo dõi sát sao… Nên tập những bài thể dục nhẹ có tính chất thư giãn trước khi ngủ và nhớ để phòng ngủ thoáng khí, ít ánh sáng nhé.
Nghỉ ngơi, thư giãn, tránh xa stress. Thư giãn là cách lấy lại năng lượng và sự minh mẫn cho tất cả mọi người. Vì vậy chúng ta cần nghỉ ngơi tĩnh dưỡng và thư giãn đúng cách. Đi dạo ở nơi có nhiều cây xanh sẽ tốt hơn nhiều việc nằm dài trên sofa xem tivi vì trong khi dạo chơi, não được cung cấp thêm ôxy giúp chúng khỏe và linh hoạt hơn.
Rèn luyện trí nhớ. Có rất nhiều trò chơi và những bài tập tăng cường sức khỏe cho bộ não như: rubic, cờ tướng, xếp hình, chơi nhạc cụ… Đây là những trò chơi giúp não liên tục tư duy, sáng tạo, tìm tòi và học hỏi những cái mới. Ngoài ra chúng ta có thể đọc sách hoặc xem tivi, khám phá, trò chuyện với ai đó hay học một ngôn ngữ mới… Hãy tập cách không giới hạn suy nghĩ của mình và tăng trí tưởng tượng để có được những thông tin mới hữu ích mà đầy thú vị.
Tập thể dục thường xuyên. Khi tập thể dục, não của con người sẽ sản sinh ra những chất tăng cường sức khỏe thần kinh, đẩy mạnh mức độ lưu thông máu, oxy sẽ đến não nhiều hơn sẽ giúp bộ não của chúng ta làm việc nhanh hơn và hiệu quả hơn. Điều này sẽ làm giảm nguy cơ rối loạn dẫn đến mất trí nhớ. Những môn thể thao ngoài trời như bơi, đi bộ, đạp xe cũng tốt cho trí nhớ hơn những môn thể thao trong nhà. Thiền, yoga, khí công dưỡng sinh cũng là những hoạt động hữu hiệu ngăn chặn tình trạng lão hóa của não bộ và cải thiện trí nhớ tuyệt vời. Đây cũng là cách đẩy lùi bệnh hay quên ở người trẻ tuổi rất hiệu quả.
Thường xuyên thăm khám, kiểm tra sức khỏe.
Việc khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ rất tốt cho sức khỏe con người, nhất là đối với những bệnh nguy hiểm nhưng diễn tiến âm thầm như bệnh hay quên ở người trẻ tuổi. Việc phát hiện bệnh hay quên ở người trẻ tuổi sớm sẽ giúp bệnh nhân có phương pháp bảo vệ sức khoẻ như thay đổi chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt, làm việc, cải tạo môi trường sống… cũng như cách theo dõi, phương pháp điều trị trong trường hợp mắc bệnh.
Uống sản phẩm bổ não. Phòng ngừa và ngăn chặn các biểu hiện suy giảm trí nhớ ngay từ đầu là yếu tố tiên quyết để chữa bệnh hay quên ở người trẻ tuổi. Chúng ta có thể sử dụng các sản phẩm có tác dụng giúp tăng cường tuần hoàn não, hạn chế lão hóa và bảo vệ sự toàn vẹn tế bào thần kinh.
Hằng Thanh (T/h)