Bốn siêu núi lửa đe dọa loài người

Sự tồn tạ? của loà? ngườ? sẽ rơ? vào thế "ngàn cân treo sợ? tóc", nếu một trong bốn s?êu nú? lửa sau đây thức g?ấc.

S?êu nú? lửa Toba

Nằm bên dướ? hồ nước rộng lớn cùng tên trên đảo Sumatra, Indones?a, Toba là hồ nú? lửa lớn nhất thế g?ớ? vớ? ch?ều dà? 100 km, ch?ều rộng 30 km và nơ? sâu nhất đạt 505 m. Mặt hồ yên ả che g?ấu “con quá? vật” vô cùng dữ tợn, từng đẩy nhân loạ? tớ? bờ vực tuyệt chủng trong lần phun trào cách đây 69.000 tớ? 77.000 năm trước.

M?ệng s?êu nú? lửa Toba. Ảnh: W?k?ped?a.

Các nhà khoa học t?n rằng, lần thức g?ấc gần nhất của Toba là vụ phun trào mạnh nhất trong 25 tr?ệu năm qua. Một số nhà nhân chủng - khảo cổ mô tả, nú? lửa Toba thức g?ấc gây ảnh hưởng ngh?êm trọng trên phạm v? toàn cầu, g?ết chết phần lớn loà? ngườ? đang sống ở thờ? đ?ểm bấy g?ờ tạ? các “cổ cha? dân số” ở khu vực Ấn Độ, phía đông và trung tâm của Châu Ph?. Nó cũng gây tác động tớ? gene d? truyền của con ngườ? ngày nay.

Tuy nh?ên, rất nh?ều nhà ngh?ên cứu phản bác g?ả thuyết này do họ không tìm thấy bằng chứng về sự suy tàn hay tuyệt chủng của loà? động vật nào khác. Dẫu vậy, phần lớn các nhà khoa học đều t?n rằng, vụ phun trào nú? lửa Toba kh?ến nh?ệt độ toàn cầu g?ảm 3-5 độ C. Thậm chí, nh?ều khu vực còn g?ảm tớ? 15 độ C.

Tro bụ? từ vụ phun trào của nú? lửa Toba bao phủ không trung, kh?ến địa cầu trả? qua mùa đông dà? tớ? 6 năm. Tình trạng băng g?á t?ếp tục kéo dà? trong một th?ên n?ên kỷ t?ếp theo, kh?ến nhân loạ? gần như tuyệt chủng. Một số nhà khoa học nhận định, mô? trường sống khắc ngh?ệt đột ngột buộc con ngườ? phả? thông m?nh và khéo léo hơn để tồn tạ?.

S?êu nú? lửa Yellowstone

S?êu nú? lửa Yellowstone nằm dướ? công v?ên quốc g?a cùng tên thuộc các bang Wyom?ng, Montana và Idaho của Mỹ. G?ống như Toba, “con quá? vật” Yellowstone ẩn náu bên dướ? hồ nước yên ả. Các nhà ngh?ên cứu địa chất khẳng định, lượng mắc-ma khổng lồ trong lòng nú? lửa đủ khả năng xóa sổ nước Mỹ, đồng thờ? đẩy nhân loạ? vào tình thế khốn cùng.

M?ệng s?êu nú? lửa Yellowstone. Ảnh:  W?k?ped?a.

Theo ngh?ên cứu mớ? nhất của các nhà khoa học làm v?ệc tạ? Đạ? học Utah, tú? mắc-ma của Yellowstone dà? 88 km, rộng 48 km và sâu 14,4 km. Nó lớn gấp 2,5 lần các con số mà g?ớ? khoa học ước tính trước đây. Nếu s?êu nú? lửa đột ngột tỉnh g?ấc, nó sẽ làm b?ến đổ? khí hậu toàn cầu, đe dọa ngh?êm trọng sự tồn tạ? của loà? ngườ? trên trá? đất.

Các nhà khoa học cho b?ết, Yellowstone hoạt động theo chu kỳ 800.000 năm/lần. Nó từng phun trào cách đây 2,1 tr?ệu năm, 1,3 tr?ệu năm và 640.000 năm trước. Trong lần phun trào gần nhất, Yellowstone tạo ra đám mây bụ? dày đặc, bao phủ toàn bộ khu vực Bắc Mỹ, làm b?ến đổ? khí hậu toàn cầu.

S?êu nú? lửa gần New Zealand

Các nhà địa chất Mỹ vừa phát h?ện s?êu nú? lửa đang hình thành gần New Zealand, có khả năng gây ra đạ? hồng thủy kh? nó thức g?ấc. Nhà địa chất học M?chael Thorne của Đạ? học Utah cho b?ết: “Chúng tô? vừa phát h?ện những hoạt động địa chất mạnh dướ? lòng Thá? Bình Dương. Chúng có thể gây nên vụ phun trào dung nham khủng kh?ếp, phá hủy phần lớn địa cầu”.

Mô phỏng s?êu nú? lửa dướ? đáy Thá? Bình Dương gần New Zealand. Ảnh m?nh họa: Blogspot

Theo các chuyên g?a đạ? chất, ha? khố? đá khổng lồ - mỗ? khố? có d?ện tích tương đương một lục địa - đang đâm vào nhau bên dướ? Thá? Bình Dương. Vị trí chúng t?ếp xúc ở độ sâu 2.900 km phía bắc New Zealand. Quá trình va chạm hình thành vùng mắc ma khổng lồ. Nếu thoát khỏ? lớp vỏ bọc trá? đất, lượng mắc-ma này đủ sức gây nên tình trạng tuyệt chủng hàng loạt trên địa cầu.

Nhà địa chất Thorne khẳng định: “Đây là cơ chế phun trào vô cùng lớn. Tuy nh?ên, nó chưa thể xảy ra ở thờ? đ?ểm h?ện tạ?. Nếu cơn ác mộng trở thành h?ện thực, mắc-ma cần 100-200 năm nữa để thoát khỏ? bề mặt trá? đất”.

S?êu nú? lửa Tamu Mass?f

Các nhà địa chất Mỹ vừa phát h?ện Tamu Mass?f - s?êu nú? lửa lớn nhất hành t?nh - trong lòng Thá? Bình Dương. Tamu Mass?f nằm cách Nhật Bản khoảng 1.600 km về phía đông. Lần phun trào gần nhất của Tamu Mass?f cách đây khoảng 144 tr?ệu năm, tạo ra sườn nú? cao 3,5 km so vớ? đáy b?ển.

S?êu nú? lửa Tamu Mass?f dướ? lòng Thá? Bình Dương. Ảnh: W?k?ped?a.

S?êu nú? lửa Tamu Mass?f có d?ện tích khoảng 310.000 km 2 (gần bằng d?ện tích đất l?ền của V?ệt Nam). Tamu Mass?f không chỉ là nú? lửa lớn nhất hành t?nh mà nó còn là nú? lửa lớn nhất trong hệ Mặt Trờ?. Tuy nh?ên, ngườ? ta chỉ công nhận  Tamu Mass?f là nú? lửa đơn lẻ sau ngh?ên cứu địa chất tổng thể của Đạ? học Texas A&M.

Dự vào dữ l?ệu phân tích mẫu đá dướ? đáy Thá? Bình Dương và kết quả quét địa chấn, các nhà ngh?ên cứu của đạ? học Texas A&M khẳng định Tamu Mass?f là nú? lửa đơn lẻ. Tên của nó là những chữ cá? đầu t?ên trong cụm từ Đạ? học Texas A&M (Texas A&M un?vers?ty). Dù s?êu nú? lửa không hoạt động từ 144 tr?ệu năm trước nhưng các nhà khoa học chưa thể khẳng định nó đã yên nghỉ dướ? đáy đạ? dương.

Theo Z?ng.vn