Một thực tế ít người để ý là việc sử dụng nước mắm không đúng cách có thể gây hại cho sức khỏe, đặc biệt khi sử dụng lâu dài.
Không ăn quá nhiều nước mắm
Theo SBS, báo cáo từ Viện Sức khỏe Toàn cầu George, VicHealth và Quỹ Tim mạch Australia cho thấy chỉ cần ăn một thìa nước mắm là bạn đã tiêu thụ gần hết lượng muối được khuyến nghị cho cả ngày.
Khi phân tích hàm lượng muối của 157 sản phẩm nước xốt phổ biến, các tác giả phát hiện nước mắm mặn nhất. Bởi vậy, những đối tượng cần ăn nhạt như người có huyết áp cao, mắc ung thư, bệnh xương khớp, tiểu đường nên hạn chế ăn nước mắm.
Không dùng nước mắm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc
Thị trường nước mắm hiện nay vô cùng đa dạng, từ nước mắm truyền thống 100% cá và muối, đến nước mắm công nghiệp pha chế, thậm chí có nhiều sản phẩm giả danh nước mắm, chứa hóa chất, phụ gia độc hại.
Những nguy cơ từ nước mắm không đảm bảo chất lượng:
Chứa chất tạo màu, tạo mùi nhân tạo: Gây kích ứng niêm mạc, ảnh hưởng tiêu hóa, lâu dài có thể tích lũy độc tố trong gan và thận.
Chứa hàm lượng nitrit/nitrat vượt mức: Các chất này nếu dư thừa có thể tạo thành nitrosamine – tác nhân gây ung thư đã được cảnh báo từ lâu.
Không đạt tiêu chuẩn vệ sinh: Nhiều loại “nước chấm giả mắm” sản xuất từ các loại đạm hóa học, nước cốt cá không lên men tự nhiên, có thể chứa vi khuẩn gây bệnh hoặc tạp chất nguy hiểm.
Ảnh minh họa
Không đun nấu nước mắm ở nhiệt độ cao
Rất nhiều người có thói quen nêm nước mắm vào món ăn ngay từ đầu hoặc trong lúc đang nấu ở nhiệt độ cao, với suy nghĩ rằng nước mắm thấm vào nguyên liệu sẽ làm món ăn đậm đà hơn. Nhưng đây là một sai lầm nghiêm trọng trong chế biến nước mắm.
Điều gì xảy ra khi đun nước mắm ở nhiệt độ cao?
Mất hương vị đặc trưng: Khi bị đun nóng lâu, các acid amin tự nhiên trong nước mắm (chủ yếu là glutamate) sẽ bị phá hủy, khiến nước mắm mất mùi, mất vị, trở nên khét và đắng nhẹ.
Hình thành hợp chất độc hại: Quá trình đun nước mắm ở nhiệt độ cao có thể sinh ra chất nitrosamine – một nhóm hợp chất được cho là có liên quan đến nguy cơ gây ung thư đường tiêu hóa, đặc biệt là dạ dày và gan.
Bay hơi chất dinh dưỡng: Một số dưỡng chất trong nước mắm như vitamin nhóm B hoặc khoáng chất có thể bị bay hơi hoặc biến đổi thành dạng không còn hữu ích với cơ thể.
Cách sử dụng nước mắm đúng cách khi nấu ăn
Chỉ cho nước mắm vào món ăn khi gần tắt bếp hoặc sau khi đã nấu xong, khi nhiệt độ hạ xuống còn khoảng 60–70°C.
Với các món kho, rim: Nên ướp thực phẩm với nước mắm từ đầu, sau đó nấu với lửa nhỏ, tránh để nước mắm sôi bùng.
Nếu cần tạo vị mặn trong quá trình nấu, hãy dùng muối, nước tương ít natri hoặc nước mắm pha loãng thay vì đổ trực tiếp nước mắm nguyên chất.
