Ăn nhiều loại đồ ăn này, gan "ngập mỡ" mà không hay biết

Gan nhiễm mỡ là tình trạng chất béo dư thừa tích tụ trong tế bào gan. Nếu do rượu bia gây ra, bệnh được xếp vào nhóm gan nhiễm mỡ do rượu. Trường hợp không uống rượu nhưng vẫn mắc bệnh thường bắt nguồn từ thói quen ăn uống kém lành mạnh, đặc biệt là tiêu thụ nhiều đường, thức ăn chiên rán và thực phẩm giàu đạm.

VOV dẫn lời tiến sĩ, bác sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết khi ăn quá nhiều đồ ngọt, cơ thể nạp lượng lớn các loại đường như glucose, sucrose và fructose. Ban đầu, gan chuyển hóa phần đường này thành glycogen để dự trữ năng lượng. Đường được tiêu thụ liên tục, gan phải hoạt động quá sức, buộc phải chuyển đường dư thừa thành chất béo, lâu dần gây tích tụ và hình thành gan nhiễm mỡ.

Gan nhiễm mỡ phát triển âm thầm ở người ăn nhiều đường, có thể dẫn đến viêm gan, xơ gan và ung thư nếu không kịp thời thay đổi chế độ ăn. Ảnh minh họa.

Không dừng lại ở đó, chế độ ăn giàu đường còn làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì và tiểu đường type 2. Khi calo dư thừa không được đốt cháy, chúng sẽ chuyển thành mỡ triglyceride tích tụ trong gan.

Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Diabetes Investigation cho thấy phần lớn bệnh nhân tiểu đường type 2 đều có dấu hiệu gan nhiễm mỡ.

Tình trạng kháng insulin cũng là hệ quả của việc tiêu thụ nhiều đường. Khi tế bào không hấp thu được glucose, đường tích tụ trong máu khiến tuyến tụy phải sản sinh thêm insulin. Nồng độ insulin tăng kéo theo sự gia tăng axit béo và chất béo trung tính, tiếp tục dồn về gan.

Ở người khỏe mạnh, mỡ chỉ chiếm 3-5% khối lượng gan. Nếu tỷ lệ này vượt quá 5%, gan bắt đầu bước vào giai đoạn nhiễm mỡ. Từ 10-25% được coi là mức độ vừa, còn hơn 30% là nặng. Điều đáng lo ngại là gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng rõ rệt, dễ bị nhầm với các bệnh lý thông thường. Không được phát hiện và can thiệp kịp thời, bệnh có thể dẫn đến viêm gan, xơ gan và thậm chí ung thư gan.

Bác sĩ Khanh cảnh báo hiện nhiều người Việt mắc gan nhiễm mỡ, trong đó khoảng 20-35% nguy cơ tiến triển thành bệnh gan mạn tính. Y học hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho gan nhiễm mỡ. Các phương pháp hiện nay chủ yếu nhằm kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.

5 loại trái cây mùa hè ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ 

Việt quất

Việt quất chứa hàm lượng cao anthocyanin, một chất chống ôxy hóa mạnh có khả năng ức chế tổn thương gan do gốc tự do và giảm sự tích tụ lipid trong tế bào gan.

Nghiên cứu trên Journal of Nutritional Biochemistry chỉ ra, bổ sung 100g việt quất mỗi ngày trong 12 tuần giúp cải thiện chỉ số ALT, AST và giảm mỡ gan ở người bị NAFLD giai đoạn đầu.

Việt quất còn giúp cải thiện độ nhạy insulin, yếu tố quan trọng trong việc kiểm soát mỡ hóa gan.

Dưa hấu

Lượng nước cao trong dưa hấu giúp cơ thể thải độc tố tốt hơn, giảm gánh nặng cho gan. Ảnh minh họa.

Dưa hấu giàu nước và chứa lycopene - một chất chống oxy hóa tự nhiên, có tác dụng bảo vệ tế bào gan khỏi viêm và stress oxy hóa. Đồng thời, lượng nước cao trong dưa hấu giúp cơ thể thải độc tố tốt hơn, giảm gánh nặng cho gan.

Theo một đánh giá trên Hepatology International, những người ăn dưa hấu hoặc thực phẩm giàu lycopene thường xuyên có nguy cơ mắc NAFLD thấp hơn 18% so với nhóm ăn ít.

Nên ăn dưa hấu tươi, không thêm muối hoặc đường; tránh các loại nước ép đóng chai.

Bưởi

Bưởi giàu vitamin C và naringenin, hợp chất đã được chứng minh có khả năng hoạt hóa enzym phân giải acid béo trong gan, từ đó giảm tích tụ mỡ.

Một nghiên cứu phát hiện, uống nước ép bưởi tươi (khoảng 200ml/ngày) trong 8 tuần giúp giảm men gan, giảm đề kháng insulin và làm chậm tiến triển gan nhiễm mỡ ở người tiền tiểu đường.

Không dùng bưởi chung với các thuốc statin hoặc thuốc chuyển hóa qua gan nếu không có chỉ định từ bác sĩ.

Ổi

Ổi là loại trái cây mùa hè có chỉ số đường huyết thấp, đồng thời cung cấp chất xơ hòa tan và vitamin C, giúp cải thiện chuyển hóa lipid, hỗ trợ tiêu hóa và giảm hấp thu chất béo từ thực phẩm. Ảnh minh họa.

Ổi là loại trái cây mùa hè có chỉ số đường huyết thấp, đồng thời cung cấp chất xơ hòa tan và vitamin C, giúp cải thiện chuyển hóa lipid, hỗ trợ tiêu hóa và giảm hấp thu chất béo từ thực phẩm.

Nghiên cứu từ Nutrition & Metabolism Journal cho thấy, bổ sung 200g ổi/ngày trong 6 tuần giúp giảm triglycerid huyết tương và mỡ gan đáng kể, đặc biệt ở người có chế độ ăn giàu tinh bột.

Gợi ý: Ăn ổi tươi, nên để nguyên vỏ để tăng lượng chất xơ, tránh chấm muối hoặc đường.

Lựu

Lựu chứa punicalagin và axit ellagic, hai chất có tác dụng giảm viêm, chống xơ hóa và bảo vệ màng tế bào gan. Lựu còn hỗ trợ giảm cholesterol xấu (LDL) - yếu tố liên quan đến gan nhiễm mỡ.

Người uống 120ml nước ép lựu mỗi ngày trong 12 tuần có chỉ số men gan giảm nhẹ và cải thiện tỷ lệ mỡ gan trên siêu âm.

Dùng nước ép lựu nguyên chất không đường; tránh lựu đóng chai công nghiệp, theo Lao Động.