Al-Qaeda “từ bỏ con đẻ” ISIL ở Syria?

(ĐSPL) - Có nh?ều dấu h?ệu cho thấy tổ chức khủng bố  al-Qaeda đang “từ bỏ con đẻ” của nó ở Syr?a là “Nhà nước Hồ? g?áo tạ? Iraq và Cận Đông”.

Nhóm “Nhà nước Hồ? g?áo tạ? Iraq và Cận Đông” (ISIL) đang sa vào cuộc xung đột đẫm máu tranh g?ành lãnh địa vớ? các phe phá? ph?ến quân Hồ? g?áo khác và khét t?ếng bở? những hành v? tàn bạo như hành quyết công kha? và  g?ết ngườ? hàng loạt.

Một tuyên bố đăng trên các d?ễn đàn thánh ch?ến ngày Chủ Nhật (2/2) cho b?ết  al-Qaeda “không có quan hệ” vớ? ISIL và đổ lỗ? cho nhóm này “gây hạ? ngh?êm trọng cho phong trào thánh ch?ến ở Syr?a”.

Tuyên bố nó? trên của al-Qaeda , do SITE Intell?gence Group dịch sang t?ếng Anh, được dưa ra sau hơn 1 tháng g?ao tranh đẫm máu g?ữa nhóm “Nhà nước Hồ? g?áo tạ? Iraq và vùng Cận Đông”  vớ? các nhóm Hồ? g?áo khác ở m?ền Bắc và m?ền Đông Syr?a. Đà? quan sát Nhân quyền Syr?a đã gh? nhận 1.747 ngườ? th?ệt mạng trong 4 tuần qua, nhưng cho rằng con số thực tế còn cao hơn nh?ều.

Trong những ngày gần đây, nhóm “ Nhà nước Hồ? g?áo Iraq và Cận Đông” đã tìm cách thủ t?êu các thủ lĩnh cấp cao của các nhóm ph?ến quân khác. Ngày 2/2, ha? thủ lĩnh cấp cao của ph?ến quân đã bị g?ết ở  gần Aleppo  cùng vớ? 14 ngườ? khác,  kh? một thành v?ên ISIL (được cho là t?ến hành đàm phán ngừng bắn vớ? họ) đã nổ bom tự sát. Ngày 1/2, các ch?ến b?nh của ISIL đã hạ sát Abu Husse?n al D?k , một chỉ huy cao cấp của Lữ đoàn Suqour al Sham, gần thành phố Hama.

G?ớ? quan sát cho rằng tình trạng phe nổ? dậy chém g?ết lẫn nhau là có lợ? cho quân chính phủ Syr?a, làm suy yếu mục t?êu lật đổ chế độ Assad.

La?th Alkhour? , nhà phân tích cao cấp tạ? Flashpo?nt Partners, nó? rằng tuyên bố nó? trên của al-Qaeda khẳng định ISIL “không đạ? d?ện” cho tổ chức khủng bố này ở Syr?a. Ông Alkhour? nó?: “Tuyên bố trên chỉ ra rằng al-Qaeda không được hỏ? ý k?ến ​​hoặc được  thông t?n về v?ệc thành lập ISIL và tuyên bố rõ ràng không có quan hệ hoặc l?ên kết vớ? một nhóm như vậy”.

Theo một quan chức Mỹ gần gũ? vớ? các phân tích thông t?n tình báo mớ? nhất,  v?ệc ban lãnh đạo  al-Qaeda cắt đứt quan hệ vớ? nhóm ISIL  là "chưa từng có" trong lịch sử gần đây.

Quan chức này lưu ý rằng trong năm nay, thủ lĩnh số 1 của al-Qaeda là Ayman al-Zawah?r? đã ra lệnh cho ISIL đình chỉ mưu đồ “thâu tóm” Mặt trận al-Nusra, một nhóm được cho là có quan hệ vớ?  al-Qaeda bên trong Syr?a.

Quan chức Mỹ nó? trên lưu ý rằng thủ lĩnh số 1  Zawah?r? vốn tìm cách k?ểm soát các nhóm thánh ch?ến ở Syr?a và tuyên bố mớ? nhất này dường như còn đ? xa hơn nỗ lực k?ểm soát, gây ảnh hưởng .

Thủ lĩnh al-Qaeda Zawah?r? vốn có h?ềm khích vớ? nhóm “Nhà nước Hồ? g?áo Iraq và Cận Đông” và không g?ấu nổ? bực tức kh? hồ? tháng 4/2013, thủ lĩnh ISIL Abu Bakr al Baghdad? muốn mở rộng phạm v? hoạt động ra ngoà? lãnh thổ Iraq và Syr?a – vớ? tuyên bố sáp nhập Mặt trận al-Nursa, một nhóm ch?ến đấu h?ệu quả nhất chống chính phủ Syr?a.

Cả  thủ lĩnh số 1 Zawah?r? lẫn Mặt trận al-Nusra  đều bác bỏ mưu toan “thâu tóm” nó? trên của ISIL.  Lãnh đạo Mặt trận al-Nusra tuyên bố “cương lĩnh của mặt trận này sẽ vẫn như trước, không hề thay đổ?”. Trong một bức thư đề vào tháng 6/2013, Thủ lĩnh số 1 Zawah?r? tuyên bố rằng Mặt trận al-Nusra là "một nhánh độc lập của al-Qaeda, trực thuộc Bộ Tổng chỉ huy al-Qaeda". Ông này chỉ thị cho nhóm “Nhà nước Hồ? g?áo tạ? Iraq và Cận Đông” g?ả? tán và trở về Iraq.  ISIL đã không tuân lệnh Zawah?r? , thách thức mở về phía lãnh đạo toàn cầu của al-Qaeda. Thủ lĩnh ISIL  Abu Bakr al Baghdad? tuyên bố: “Chúng tô? sẽ không thỏa h?ệp và chúng tô? sẽ không bỏ cuộc”.

Tuy vẫn t?ếp tục hợp tác ở cấp địa phương, nhưng Mặt trận al- Nusra và ISIL lạ? mâu thuẫn vớ? nhau về mục t?êu và phương pháp hành động. Các phe phá? Hồ? g?áo nổ? dậy khác kêu ca rằng nhóm “ Nhà nước Hồ? g?áo tạ? Iraq và Cận Đông”  chỉ quan tâm đến v?ệc  th?ết lập một vương quốc r?êng ở m?ền Bắc Syr?a hơn là ch?ến đấu chống chế độ al-Assad . ISIL  đã bắt đầu áp đặt luật Shar?a ở các thị trấn nó ch?ếm g?ữ như Raqa và Azaz, bắt phụ nữ đeo khăn trùm kín mặt và cấm ca hát ở nơ? công cộng.

Áp lực đang đè nặng lên nhóm “ Nhà nước Hồ? g?áo tạ? Iraq và  Cận Đông”  đã g?a tăng trong ha? tháng qua , đặc b?ệt vớ? sự hình thành cá? gọ? là Mặt trận Hồ? g?áo. G?ớ? quan sát cho rằng Mặt trận Hồ? g?áo này có trong tay  từ 40.000 đến 50.000 ch?ến b?nh.  Trong kh? âm thầm hợp tác vớ? Mặt trận al-Nusra , Mặt trận Hồ? g?áo đã g?ao ch?ến vớ? nhóm “Nhà nước Hồ? g?áo tạ? Iraq và  Cận Đông” .

Nhà phân tích La?th Alkhour? cho  rằng v?ệc thành lập Mặt trận Hồ? g?áo “kết hợp g?ữa ha? lực lượng thánh ch?ến h?ệu quả nhất ở Syr?a sẽ làm thay đổ? tương quan lực lượng” trong cuộc ch?ến chống lạ? “Nhà nước Hồ? g?áo tạ? Iraq và Cận Đông”.

Một g?áo sĩ ph?ến quân có ảnh hưởng  trong các ch?ến b?nh thánh ch?ến Syr?a , She?kh Adnan Al- Arour , thậm chí còn đổ tộ? cho một số thành v?ên ISIL “ đang làm v?ệc cho mật vụ Syr?a”. Hồ? tháng 12/2013, g?áo sĩ Al- Arour nó?: “Chúng tô? không vơ đũa cả nắm, nhưng phần lớn các chỉ huy của ISIL là rất đáng ngờ”.

Về phần mình, thủ lĩnh ISIL Baghdad? nó? rằng " các ch?ến b?nh ISIL sẽ tự vệ trước các cuộc tấn công, và yêu cầu các nhóm đố? lập tạ? Iraq và Syr?a k?ềm chế, nếu không sẽ lãnh đủ hậu quả”.  Trong một tuyên bố phát thanh ngày Chủ Nhật(2/2), nhà tà? trợ chủ chốt Muhammad al Moha?sany (ngườ? Saud? Arab?a) cho b?ết ISIL đã " bác bỏ sáng k?ến ​​được  tất cả các phe phá? khác chấp nhận nhằm ngăn chặn g?ao tranh g?ữa những ngườ? Hồ? g?áo ở Syr?a”.

Mặc dù bị tẩy chay, nhóm “Nhà nước Hồ? g?áo tạ? Iraq và Cận Đông” vẫn vững t?n  về số phận của nó.

Theo nhà phân tích Br?an F?shman của New Amer?ca Foundat?on , "ISIL h?ện có trong tay khá nh?ều ch?ến b?nh nước ngoà? , trong đó có khoảng 900 ngườ? Châu Âu. Những ngườ? này đang học cách sử dụng vũ khí t?nh v? và ch?ến thuật du kích”.

 Nh?ều ch?ến b?nh ngườ? Chechnya , Thổ Nhĩ Kỳ và các quốc g?a Arập khác cũng tham g?a ISIL.

Hồ? tháng 12/2013, nhà phân tích Br?an F?shman cho b?ết căng thẳng g?ữa ISIL  và các nhóm Hồ? g?áo khác cho thấy một sự rạn nứt sâu trong nộ? bộ mạng lướ? khủng bố al-Qaeda. Ông nó?: “ISIL  là nhóm kế thừa trực t?ếp nhất của Abu Musab al- Zarqaw? (thủ lĩnh al-Qaeda tạ? Iraq cho đến kh? bị t?êu d?ệt vào năm 2006) và là một nhánh th?ên về bạo lực trong al-Qaeda. Xung đột phe nhóm là dấu h?ệu căng thẳng sâu rộng trong nộ? bộ al-Qaeda”.

M?nh Đức (theo CNN)