2 câu hỏi có đáp án gây tranh cãi nảy lửa tại Chung kết Olympia 2023

Câu hỏi Hóa học gây tranh cãi

Trận chung kết Đường lên đỉnh Olympia đã khép lại với chiến thắng của cậu học trò Trường THPT Hàm Rồng (Thanh Hóa) Lê Xuân Mạnh. Tuy nhiên, tại phần thi  Về đích trong trận chung kết có 2 câu hỏi có đáp án nhận được ý kiến trái chiều, quyết định trực tiếp đến chiến thắng của thí sinh.

Câu hỏi gây tranh cãi trong phần thi của Trọng Thành. Ảnh: VTC News

Cụ thể, theo báo VTC News, trong phần thi Về đích của thí sinh Nguyễn Trọng Thành (trường THPT chuyên Trần Phú - Hải Phòng) có câu hỏi: "Thủy tinh lỏng được dùng để chế tạo keo dán thủy tinh, sứ và nhiều ứng dụng khác. Bạn hãy cho biết thủy tinh lỏng là dung dịch đậm đặc của hai hợp chất nào (nêu công thức phân tử)?".

Câu hỏi có trị giá 20 điểm và Trọng Thành đã đặt ngôi sao hy vọng.

Lúc đầu, Trọng Thành đưa ra đáp án "Na2SiO3 và K2SiO3", tuy nhiên, sau khoảng 4 giây, cậu lại sửa lại đáp án thành "Natri Silicat và Kali Silicat".

Theo quy định, chương trình sẽ chấp nhận câu trả lời cuối cùng của thí sinh. Nghĩa là câu trả lời được ghi nhận của Trọng Thành là Natri Silicat và Kali Silicat.

Câu trả lời không giống với đáp án của ban tổ chức Đường lên đỉnh Olympia đưa ra. Do đó, Việt Thành (THPT Sóc Sơn, Hà Nội) được quyền trả lời câu hỏi. Với đáp án "Na2SiO3 và K2SiO3", MC Ngọc Huy chấp nhận và tăng điểm cho thí sinh Việt Thành.

MC Ngọc Huy nói lý do Trọng Thành trả lời sai vì chưa kỹ lại câu hỏi. Câu hỏi nêu rõ là nêu công thức phân tử nên câu trả lời cuối cùng chúng tôi nhận được không phải là công thức phân tử.

Ngay lập tức, Trọng Thành giơ tay phản biện: "Công thức phân tử được đặt trong dấu ngoặc nên có thể nêu hoặc không. Bởi vì câu hỏi chỉ là yêu cầu tụi em chỉ ra là 2 hợp chất nào nên em có thể đọc tên chất".

MC đã phải nhờ đến ban cố vấn. Theo PGS.TS Trần Trung Ninh - tổ trưởng Bộ môn Phương pháp giảng dạy, khoa Hóa học trường Đại học Sư phạm Hà Nội, câu trả lời của Trọng Thành chính xác và được chấp nhận.

Việt Thành lúc này nói rằng nếu nêu cả tên và công thức thì không cần chú thích ngoặc đơn làm gì, và đã có chú thích thì phải nêu đúng công thức phân tử.

"Về ý nghĩa của các chất thì có thể đọc tên hoặc đọc công thức. Nói về một chất thì người ta thường dùng tên chất. Mở ngoặc đơn thì chỉ là chú thích cho chi tiết thêm. Đọc tên tôi nghĩ là đã đầy đủ rồi", cố vấn Trần Trung Ninh nói.

Quyết định cuối cùng của ban cố vấn là chấp thuận với đáp án ban đầu của Trọng Thành, giúp cậu tăng số điểm lên 165 điểm. Tuy nhiên, đáp án này khiến Việt Thành có phần chưa thoả mãn.

Theo báo Thanh niên, sau chung kết Đường lên đỉnh Olympia 2023, 2 đáp án "Na₂SiO₃ và K₂SiO₃" và "Natri Silicat và Kali Silicat" đã khiến dân mạng tranh cãi. Nhiều người ủng hộ Việt Thành, nhưng cũng có luồng quan điểm ủng hộ Trọng Thành. Một ý kiến khác: "Đáp án phải là đúng hoặc sai. Chứ không thể "tôi nghĩ là" như cách nói của đại diện ban cố vấn".

Đọc bản dịch hay nguyên tác chữ Hán?

Theo báo Tuổi trẻ, trong phần thi Về đích của thí sinh Minh Triết - học sinh Trường THPT chuyên Quốc học Huế có câu hỏi trị giá 30 điểm: "Trong bài thơ Kính gửi cụ Nguyễn Du, nhà thơ Tố Hữu viết: "Biết ai hậu thế, khóc cùng Tố Như? / Mai sau, dù có bao giờ… / Câu thơ thuở trước, đâu ngờ hôm nay!". "Câu thơ thuở trước" mà tác giả nói đến là 2 câu thơ nào và trong bài thơ nào của Nguyễn Du?".

Minh Triết không trả lời được, và các thí sinh còn lại được giành quyền trả lời. Lập tức Xuân Mạnh bấm chuông và đọc câu: "Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa / Người đời ai khóc Tố Như chăng?" và cho biết các câu trích trong bài thơ "Độc Tiểu Thanh Ký".

Đáp án được MC chấp nhận, giúp Xuân Mạnh tăng từ 190 điểm lên 220 điểm, dẫn đầu các thí sinh.

Trọng Thành và Việt Thành đã có những phần phản biện với MC và ban cố vấn chương trình tại chung kết Đường lên đỉnh Olympia 2023. Ảnh: Thanh niên

Tuy nhiên, Trọng Thành lập tức giơ tay nêu ý kiến đề thi hỏi câu thơ nào của Nguyễn Du thì phải đọc câu thơ nguyên tác (câu thơ chữ Hán), không thể đọc câu thơ bản dịch vì có rất nhiều bản dịch khác nhau.

Câu thơ chữ Hán nguyên tác của Nguyễn Du là "Bất tri tam bách dư niên hậu / Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như".

MC một lần nữa phải nhờ đến ban cố vấn. PGS.TS Hà Văn Minh - trưởng khoa ngữ văn, Trường đại học Sư phạm Hà Nội - cho rằng "Độc Tiểu Thanh Ký" là bài rất nổi tiếng, có trong chương trình phổ thông.

"Đáp án mà ban cố vấn đã đưa ra và đã duyệt là có thể trả lời một trong 2 cách là đọc nguyên văn phiên bản tiếng Hán hoặc bản dịch nghĩa", ông Minh nói.

Giành 30 điểm trong câu hỏi này là bản lề giúp Xuân Mạnh giành chiến thắng chung cuộc.

Vân Anh (T/h)