Ý đồ của Mỹ khi mời Trung Quốc tập trận lớn nhất thế giới

Washington hy vọng, Bắc Kinh sẽ từ bỏ tham vọng hất cẳng họ khỏi khu vực châu Á – Thái Bình Dương sau khi thấy khả năng tác chiến của Hải quân Mỹ.

Trung Quốc là một trong 22 quốc gia tham dự cuộc tập trận hải quân đa quốc gia mang tên Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) 2014 theo lời mời của Mỹ. Đây là lần đầu tiên Hải quân Trung Quốc tham dự cuộc tập trận này, nhưng số tàu mà Bắc Kinh mang tới RIMPAC 2014 đứng thứ hai, chỉ sau Mỹ, Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) đưa tin.

Tạp chí Diplomat của Nhật Bản nhận định, trước năm 2010, RIMPAC không thực sự gây sự chú ý của toàn thế giới do chỉ 14 quốc gia thường xuyên tham gia cuộc tập trận hai năm một lần ngoài khơi quần đảo Hawaii. Tuy nhiên, số quốc gia tham dự RIMPAC lần thứ 22 (vào năm 2010) bất ngờ tăng lên 22. Số nước đưa quân tới tham dự RIMPAC giữ nguyên trong năm 2012 và 2014. Cuộc tập trận năm nay kéo dài từ ngày 26/6 đến 1/8. Hải quân 22 quốc gia đưa tới RIMPAC 47 tàu nổi, 6 tàu ngầm, hơn 200 máy bay và 25.000 binh sĩ. Sự góp mặt của Trung Quốc thu hút sự chú ý của quốc tế trong bối cảnh mối quan hệ Washington – Bắc Kinh đang khá căng thẳng thời gian gần đây. Nhiều người cho rằng sự hiện diện của Trung Quốc ở RIMPAC 2014 không thể hóa giải những bất đồng giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới.

Trong quá khứ, do Mỹ không mời Trung Quốc tham dự RIMPAC nên các nhà phê bình Trung Quốc nhiều lần cáo buộc Washington cố tình cô lập họ. Giới truyền thông Trung Quốc thường gọi tập trận RIMPAC do Mỹ dẫn đầu là nỗ lực trắng trợn chống lại Bắc Kinh, song những lời chỉ trích đã giảm trong năm nay. Việc Lầu Năm Góc mời Trung Quốc sẽ minh bạch hóa hoạt động của hải quân các nước, đồng thời ngăn chặn những hiểu lầm. Nó rất có lợi cho Mỹ, nhất là trong bối cảnh Washington đặt mục tiêu tăng cường quan hệ quân sự, đặc biệt là hải quân, với quân đội Trung Quốc.

Báo cáo thường niên của Bộ Quốc phòng Mỹ năm 2014 khẳng định việc Trung Quốc tham gia RIMPAC sẽ không mang lại lợi ích lớn, nhưng nó tạo ra một đường dây thông tin liên lạc giữa Hải quân của Mỹ và Trung Quốc. Đường dây này chỉ phát huy hiệu quả khi mối quan hệ đôi bên căng thẳng.

Mỹ hy vọng sự tham dự của Trung Quốc sẽ làm gián đoạn chuỗi hành động cứng rắn nhằm khẳng định yêu sách lãnh thổ của Bắc Kinh trong khu vực. Sự hiện diện của Trung Quốc còn góp phần củng cố uy tín của Mỹ đối với các nước đồng minh châu Á và cho thế giới thấy ảnh hưởng của Washington. Ngoài ra, RIMPAC 2014 sẽ giúp Washington và Bắc Kinh phối hợp ăn ý trong các hoạt động cứu trợ thiên tai trong tương lai.

Mỹ biết rõ sự hiện diện của Trung Quốc ở RIMPAC 2014 không làm thay đổi chính sách của Bắc Kinh đối với các quốc gia trong khu vực hay khiến giới lãnh đạo Trung Quốc dè chừng ảnh hưởng của Mỹ. Tuy nhiên, Washington hy vọng Bắc Kinh sẽ từ bỏ tham vọng hất cẳng họ khỏi khu vực châu Á – Thái Bình Dương sau khi thấy khả năng tác chiến của Hải quân Mỹ.