Vương quốc Anh mất "ngôi vương" trên thị trường tài chính châu Âu

Suy thoái rình rập, lạm phát ở mức cao nhất trong vòng 41 năm, hai thủ tướng từ chức và số lượng đình công cao nhất kể từ những năm 1980, tất cả những yếu tố này đã góp phần gây ra tình trạng bán tháo cổ phiếu cũng như trái phiếu Chính phủ và doanh nghiệp ở Vương quốc Anh, tờ Bloomberg đưa tin ngày 17/12 (giờ địa phương). 

Sự mất giá của nhiều tài sản xảy ra trước khi nước Anh phải đối mặt với cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt được coi là khắc nghiệt hơn so với các nền kinh tế phát triển khác. Điều đó một phần là do việc tăng trần giá năng lượng hộ gia đình, cũng như các khoản thanh toán thế chấp ngắn hạn nhạy cảm hơn với việc tăng lãi suất của ngân hàng trung ương. 

Trong khi đó, Brexit - chỉ việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) - tiếp tục gây ra những khó khăn trong chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp. Tổng cộng, khoảng 550 tỷ bảng Anh (672 tỷ USD) đã bị mất trên thị trường cổ phiếu và trái phiếu lưu hành tại Vương quốc Anh. 

Bloomberg đã đưa ra phân tích về những sự kiện xảy ra tại thị trường Vương quốc Anh trong năm 2022. 

Khoảng 550 tỷ bảng Anh (672 tỷ USD) đã bị mất trên thị trường cổ phiếu và trái phiếu lưu hành tại Vương quốc Anh. Ảnh: Bloomberg.

London đánh mất "ngôi vương"

Năm 2022 là thời điểm Vương quốc Anh đánh mất ngôi vị thị trường chứng khoán lớn nhất châu Âu. Tổng giá trị vốn hóa thị trường của doanh nghiệp niêm yết trên thị trường Paris (Pháp) tính đến ngày 15/12, không bao gồm quỹ hoán đổi danh mục (ETF) và chứng chỉ lưu ký tại Mỹ (ADR) là 2,97 nghìn tỷ USD, so với mức tương ứng 2,95 nghìn tỷ USD trên thị trường London, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp. 

Không chỉ Pháp, Ấn Độ và Saudi Arabia cũng vượt qua Vương quốc Anh. Trong năm 2022, thị trường chứng khoán của Saudi Arabia được hưởng lợi khi dầu thô Brent đạt mức cao nhất gần 140 USD/thùng. Tập đoàn dầu khí nước này Saudi Aramco, chiếm hơn một nửa giá trị vốn hóa thị trường của sàn giao dịch này và là doanh nghiệp lớn thứ ba trên thế giới.

Theo Nick Payne, Giám đốc đầu tư vào cổ phiếu thị trường mới nổi tại công ty quản lý tài sản Jupiter Asset Management, các công ty Ấn Độ đã được hưởng lợi từ việc tiếp cận với dầu thô rẻ hơn của Nga.

Năm "sóng gió" của đồng Bảng Anh

Các thị trường ở Vương quốc Anh đã trải qua những đợt biến động mạnh vào cuối tháng 9 năm nay, khi cựu Thủ tướng Anh Liz Truss và Bộ trưởng Tài chính Anh Kwasi Kwarteng tuyên bố một loạt các đợt cắt giảm thuế chưa được tài trợ.

Thông báo này đã làm chao đảo thị trường khi các nhà đầu tư lo lắng về sự gia tăng khoản vay của chính phủ sẽ được yêu cầu để tài trợ cho các chính sách. Đồng bảng Anh đã giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại so với đồng USD là 1,0350 USD, mặc dù sau đó đã phục hồi khi ông Rishi Sunak thay bà Truss giữ chức Thủ tướng Anh, nhưng vẫn sẵn sàng cho mức giảm hàng năm lớn nhất kể từ năm 2016.

Ông Chris Iggo, Giám đốc đầu tư của công ty quản lý đầu tư AXA Investment Managers Core, cho biết: "Hình ảnh của Vương quốc Anh đã bị hoen ố bởi Brexit, bất ổn chính trị và tình hình tài chính mà chúng ta đã chứng kiến vào tháng 9".

Tăng lợi suất trái phiếu 

Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Vương quốc Anh đã tăng hơn 2 điểm phần trăm trong năm nay, mức cao nhất kể từ năm 1994. Đó là khi Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) tăng lãi suất với tốc độ nhanh nhất trong hơn ba thập kỷ để hạn chế lạm phát hai con số.

Bên cạnh đó, mặc dù lợi suất đã giảm kể từ khi cựu Thủ tướng Liz Truss công bố cái gọi là “ngân sách nhỏ”, nhưng các chiến lược gia của BlackRock cho rằng nhận thức về uy tín tài khóa vẫn chưa phục hồi hoàn toàn.

Thu hẹp nợ doanh nghiệp

Nhiều đợt bán trái phiếu doanh nghiệp bằng đồng bảng Anh đã bị hoãn lại do nhiều đợt biến động khác nhau của năm nay, không có giao dịch nào trong hai tuần sau khi ngân sách nhỏ được công bố và cuộc khủng hoảng đầu tư dựa trên trách nhiệm pháp lý (LDI) sau đó cần có sự can thiệp của BOE.

Với khoảng 115 tỷ bảng Anh giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp kể từ đầu năm nay, lượng phát hành này đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2018, thời điểm mà các nhà đầu tư lo sợ trước những nỗ lực của Vương quốc Anh để đảm bảo một thỏa thuận Brexit.

Chứng khoán trong nước lao dốc

Sự vượt trội của chứng khoán Anh chỉ giới hạn ở các mã cố phiếu của những doanh nghiệp có uy tín, tình hình tài chính vững vàng, giá trị vốn hóa thị trường lớn (bluechips). Tuy vậy, chỉ số vốn hóa trung bình FTSE 250 và chỉ số FTSE Local UK- một chỉ dấu khác theo dõi các cổ phiếu nước này - đều giảm hơn 20% kể từ đầu năm nay, mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Những lo ngại về nền kinh tế Anh, lãi suất tăng cao và hậu quả của Brexit đã cản trở các lĩnh vực như xây dựng nhà ở, ngân hàng, đầu tư bất động sản và bán lẻ.

Tuy nhiên, theo bà Susana Cruz, chiến lược gia tại công ty quản lý tài sản Liberum Capital Ltd, động lực đối với chứng khoán Anh có thể thay đổi vào năm tới. Bà kỳ vọng các công ty vốn hóa trung bình của Anh sẽ vượt trội so với các công ty vốn hóa lớn khi lạm phát giảm và đồng USD suy yếu.

Bích Thảo (Theo Bloomberg)