Vụ ngộ độc thương tâm - 4 người chết, 7 người nguy kịch

(ĐSPL) - Chúng tô? ngược quốc lộ 4C từ thành phố Hà G?ang qua cổng trờ? Quản Bạ, thị trấn Tam Sơn, thung lũng Tráng Kìm trên con đường ngoằn ngoèo một bên là nú? cao, bên vực sâu hun hút. Phía trước, chỉ một màu xám ngoét của đá ta? mèo nhọn hoắt. Ch?ếc xe lầm lũ? bò qua những khúc quanh vắt vẻo nơ? chênh vênh sườn nú?, mã? quá trưa, chúng tô? mớ? đến được xã Cán Tỷ.

Nỗ? đau nơ? cổng trờ?

Là một trong số các xã khó khăn và nghèo nhất của huyện nghèo Quản Bạ, tỉnh Hà G?ang, Cán Tỷ h?ện có 8 thôn vớ? trên 810 hộ và 4.300 nhân khẩu, 100\% là dân tộc Mông. Từ trung tâm xã đến thôn Lùng Vá?, nơ? vừa xảy ra vụ ngộ độc thương tâm làm 4 ngườ? chết 7 ngườ? nguy kịch phả? đưa đ? v?ện cấp cứu do ngộ độc bánh trô? ngô, chúng tô? phả? chạy xe máy khoảng hơn 10km, đường hẹp, chênh vênh, nham nhở đá ta? mèo, bên dướ? là vực sâu thăm thẳm. Đến chân đồ?, chúng tô? phả? gử? xe máy nhà dân, cuốc bộ thêm gần t?ếng đồng hồ mớ? đến được thôn Lùng Vá?.

Quản Bạ - Hà G?ang

Lùng Vá? là một trong những thôn xa xô? và khó khăn nhất, vì th?ếu đất canh tác, đặc b?ệt nước sản xuất và s?nh hoạt vẫn th?ếu trầm trọng. Những ngô? nhà của đồng bào ở đây đều th?ết kế thấp, nhỏ, tường trát đất dày (trình tường), nằm rả? rác thưa thớt thành từng chòm trên những sườn nú? chênh vênh. Gặp một phụ nữ ngườ? Mông đang nhổ cỏ bên nương ngô ven đường, chúng tô? hỏ? đường đến nhà ông Cháng Chừ Sá. Vớ? g?ọng nó? lơ lớ, chưa sõ? t?ếng K?nh, cùng cách chỉ đường có một không ha? của chị làm chúng tô? quên đ? mệt nhọc của quãng đường dà? leo nú?: “Nhà nó trên cao kìa, đ? hết cá? đồ? này, qua cá? đồ? k?a, một đoạn, một đoạn nữa thì thấy nhà nó”. 

Nhà ông Sá nằm chênh vênh bên một ngọn đồ?, xung quanh toàn đá ta? mèo lởm chởm. Ngườ? dân nơ? đây sống khá thưa thớt, xa lắm mớ? thấy một nóc nhà. Anh cán bộ xã đ? cùng cho b?ết, g?a đình ông Sá có trên 10 m?ệng ăn mà ruộng nương lạ? ít. Cá? đó?, cá? nghèo cứ bủa vây. Đó? ăn tr?ền m?ên, quần áo không đủ mặc.

Chúng tô? đến kh? g?a đình ông Sá đang dùng bữa trưa vớ? món ngô xay (mèn mén) và canh rau cả? cay lõng bõng. Trong ngô? nhà lụp xụp không có gì đáng g?á ngoà? đống ngô để vạ vật trên nền đất nham nhở, lồ? lõm. Cả căn nhà toát lên sự âm u, lạnh lẽo, tố? tăm. Trên gác cũng âm u, chỉ le ló? chút ánh sáng xuyên qua má? nhà rọ? xuống. Bế đứa cháu nhỏ trên tay, ông Sá rưng rưng kể: “Nhà bác có 9 ngườ? con, 5 gá?, 4 tra?. Bây g?ờ 3 đứa đã chết rồ?, cả đứa cháu nộ? cũng chết. G?a đình đang chuẩn bị làm ma khô cho chúng”. (Ngườ? Mông có đám ma tươ? tức là lúc mớ? chết và đám ma khô, sau 13 ngày kể từ kh? chôn cất).

Cũng g?ống như bao g?a đình ngườ? Mông khác ở đây, để có đất làm nhà, vợ chồng ông Sá đã phả? xẻ từng hòn đá lấy một mảnh đất bằng phẳng, rồ? làm túp lều ở tạm. Ngày ngày, ông bà cùng lên nương trồng ngô, trồng lúa. Vì đông con nên cá? nghèo cứ đeo đẳng mã?. Đến đờ? các con ông cũng vậy. Ông đang trông chờ vào mấy đứa nhỏ, cho chúng đ? học nộ? trú ở xã, cứ cuố? tuần mớ? về. Đợt vừa rồ?, bọn trẻ được nghỉ lễ nên cả nhà mớ? quây quần đông đủ. A? ngờ…

Theo lờ? kể của ông Sá, g?a đình ngâm ngô đã xay thành mảnh từ trước tết đến nay, g?a đình đã ăn hết một phần, còn một phần ngâm đến ngày 22/4/2013 mang ra xay thành bột làm bánh ăn dần. Số bột còn lạ? (khoảng 2kg) vợ ông mang ra phơ? nắng. Ngày 26/4, g?a đình mang một phần bột ra làm bánh ăn nhưng không có dấu h?ệu gì xảy ra. Khoảng 15h ngày 29/4, g?a đình lạ? lấy số bột còn lạ? cho thêm đường rồ? làm bánh ăn. Sau đó ngườ? con dâu tên Lù Thị Mua đ? cắt cỏ, đến nửa đêm Mua bị nôn nhưng không nó? cho a? b?ết.

Sáng hôm sau, không thấy cô con gá? tên Chợ dậy nên mọ? ngườ? vào gọ? thì thấy Chợ đang đau bụng, bụng chướng, nôn ra thức ăn có mù? chua. Kh? hỏ? những ngườ? còn lạ? cũng thấy có tr?ệu chứng như: đau bụng, buồn nôn và nôn nhưng vì chủ quan nên ông Sá chưa đưa mọ? ngườ? đến bệnh v?ện ngay. Hậu quả là con gá? ông là Cháng Thị Chợ, 9 tuổ?, đã tử vong. Sau đó cháu tra? Cháng Mí Hầu, 11 tháng tuổ? cũng tử vong. Thấy vậy, ông Sá và g?a đình mớ? đưa những ngườ? có dấu h?ệu đ? bệnh v?ện bệnh v?ện Đa khoa huyện Quản Bạ cấp cứu. Ngày 2/5, 5 bệnh nhân bị ngộ độc nặng t?ếp tục được chuyển đến bệnh v?ện Đa khoa tỉnh Hà G?ang. Và Cháng Sè Chứ (22 tuổ?), Cháng Mí Nhừ (11 tuổ?) cũng tử vong do ngộ độc quá nặng.

Ám ảnh mã? trong mỗ? chúng tô? là hình ảnh ngườ? phụ nữ ngồ? bên góc bếp, tay vẫn thoăn thoắt cuộn lanh nhưng đô? mắt thì thất thần trong nỗ? buồn sâu thẳm. Nỗ? đau này quá lớn, bà không còn có thể khóc được nữa. Ba đứa con bà rứt ruột đẻ ra đã cùng rủ nhau về trờ? mang theo cả đứa cháu tra? xấu số. Nhìn ra phía cửa, ông Sá nghẹn ngào nó?: “Mong cho thằng Mù mau qua khỏ? để về t?ếp tục đ? học lấy cá? chữ. Nó vẫn ước mơ sau này được về Hà Nộ? học, g?ờ đã được đ? Hà Nộ? rồ? đấy, nhưng là đ? bệnh v?ện. May mà có sự g?úp đỡ của các bác sỹ nếu không chắc nó cũng chết rồ?. Chúng tô? nghèo khổ chẳng có t?ền, chỉ b?ết phó mặc cho số phận và nhờ cậy vào sự g?úp đỡ của mọ? ngườ?”.

Ch?a sẻ mất mát vớ? g?a đình nạn nhân

 Cá? nghèo, sự lạc hậu vẫn đeo bám

Từ ngàn đờ? nay, ngườ? Mông thường s?nh sống trên những tr?ền nú? cao, khó khăn cho v?ệc g?ao thương trao đổ? hàng hoá, không có đ?ều k?ện trồng lúa nước. Vì thế cây ngô là cây lương thực chính của bà con ở 4 huyện vùng cao nú? đá Hà G?ang và trở thành món ăn không thể th?ếu từ bao đờ? nay của bà con.

Trước đây, mỗ? kh? tết đến, thay vì gó?  bánh chưng như ngườ? K?nh vùng xuô? thì ngườ? Mông lạ? xay bột ngô nước làm bánh trô? ăn trong 3 ngày tết. H?ện tạ?, do nhu cầu sử dụng, ngoà? món mèn mén (ngô xay đồ lên) là lương thực chính ăn thay cơm, ngày thường, bà con vẫn làm bánh để ăn. Để làm bánh trô? ngô, ngườ? ta lấy ngô nếp hạt (đã khô) ngâm vào nước khoảng 2 - 4 t?ếng, sau đó xay cho hạt ngô vỡ làm tư, làm năm, rồ? t?ếp tục ngâm ngập nước cho đến 3, 4 tuần, mỗ? tuần thay nước ngâm một lần, đồng thờ? vò lọc cho hết mày ngô.

Chị Lù Thị Mua (con dâu ông Sá) cho b?ết: “Trước tết khoảng 1 tháng, các g?a đình bắt đầu ngâm ngô làm bánh trô?. Kh? ngô đã ngâm vào thùng nước, đánh sạch mày ngô đến tuần thứ 3 hoặc tuần thứ 4, lấy ngô đã ngâm đem xay thành bột ngô nước. Bột ngô nước xay xong được cho vào một tú? vả? mỏng, đem treo để róc hết nước. Để bột ngô nhanh khô, ngườ? ta đặt tú? bột ngô vừa xay vào đống tro bếp để tro bếp hút nước được nhanh hơn. Khoảng ha? ngày, thấy bột ngô trong tú? đông lạ? thì mang ra đánh tơ? rồ? cho một lượng nước vừa đủ vào đảo đều sau đó lăn thành từng ch?ếc bánh hình tròn g?ống như bánh rán đem chảo rán vàng hoặc bỏ vào nồ? đun lên vớ? nước đường phèn thành bánh trô?. Kh? ăn bánh rất dẻo, có mầu vàng sánh đậm đặc, mù? vị thơm ngon. Những ngườ? phụ nữ Mông thường dậy từ rất sớm để chế b?ến món ăn này cho kịp đ? nương, đ? rẫy... Tô? không thể t?n được nó có thể g?ết chết ngườ? như vậy”.

PGS.TS Phạm Duệ (G?ám đốc trung tâm Chống độc, bệnh v?ện Bạch Ma?,  Hà Nộ?) cho b?ết, hầu như ngày nào Trung tâm cũng t?ếp nhận một và? ca ngộ độc thực phẩm tuy nh?ên chưa có trường hợp nào nặng như cháu Cháng Mí Mù (13 tuổ?). Mù được chuyển xuống v?ện trong tình trạng vô cùng nguy kịch, nếu chỉ chậm và? t?ếng sẽ dẫn đến tử vong (nếu enz?n trên 13.000 đv /lít, PT = 0\%).

Bé Cháng Mí Mù sẽ được xuất v?ện sau một và? tuần nữa

H?ện tạ?, nhờ sự tận tình đ?ều trị tích cực của các bác sỹ, Mù đã qua cơn nguy kịch, chờ gan phục hồ?, qua mấy ngày lọc máu bệnh có xu hướng t?ến tr?ển tốt, gan ổn định dần. Men gan đã g?ảm từ hơn 8000 xuống còn 500 (dù vẫn đang cao gấp 12 lần bình thường). Đây là trường hợp vô cùng nặng, chưa từng gặp. Ban g?ám đốc Trung tâm đã phả? vạch ra phác đồ đ?ều trị chưa từng làm dựa trên cơ sở k?nh ngh?ệm và khoa học. Mỗ? ngày phả? thay huyết tương 3 lần cho bệnh nhân nhằm lọc độc, bổ sung yếu tố cần th?ết. V?ệc xác định v? nấm là rất khó khăn vì h?ện tạ? ở V?ệt Nam chưa có cơ sở nào có thể làm được.

HOÀNG SA