Vụ cháy quán karaoke 32 người chết ở Bình Dương: Trách nhiệm sẽ thuộc về ai ?

Sáng nay 8/9, UBND tỉnh Bình Dương tổ chức họp báo thông tin chi tiết về vụ cháy quán karaoke An Phú làm 33 người chết.

Trước đó, khoảng 20h30 ngày 6/9, lửa bùng phát tại tầng 2 và nhanh chóng lan rộng tại quán karaoke An Phú (phường An Phú, TP Thuận An, tỉnh Bình Dương) làm 33 người chết.

Hiện trường vụ cháy quán karaoke làm 33 người chết ở Bình Dương.

Quán karaoke này do ông Lê Anh Xuân (42 tuổi, hiện ở TP Thủ Đức, TP.HCM) làm chủ. Cơ sở karaoke này được thiết kế, xây dựng gồm 3 tầng với khoảng 30 phòng hát, hoạt động từ năm 2016 cho đến nay.

Trao đổi với PV Đời sống & Pháp luật, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) nhận định: Đây là vụ hỏa hoạn đặc biệt nghiêm trọng, rất thương tâm khi thông tin ban đầu cho thấy có đến hơn 30 người thiệt mạng, nhiều người bị thương, thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, gây mất an toàn cho những gia đình xung quanh. Bởi vậy cơ quan chức năng sẽ làm rõ nguyên nhân vụ cháy để có căn cứ xử lý phù hợp với quy định của pháp luật.

Theo quy định của pháp luật thì kinh doanh karaoke, vũ trường là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Cơ sở kinh doanh phải có đủ điều kiện đảm bảo an ninh trật tự, an toàn về phòng cháy chữa cháy thì mới được phép hoạt động.

Theo quy định tại Nghị định 54/2019/NĐ-CP về điều kiện kinh doanh karaoke, vũ trường thì Doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh chỉ được kinh doanh dịch vụ karaoke, dịch vụ vũ trường sau khi được cấp Giấy phép đủ điều kiện kinh doanh và bảo đảm các điều kiện theo quy định của Nghị định này, các quy định của pháp luật khác có liên quan.

Nghị định này cũng quy định nguyên tắc để tổ chức hoạt động kinh doanh karaoke, vũ trường là phải bảo đảm an ninh, trật tự xã hội; tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm và tài sản của các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động dịch vụ karaoke, dịch vụ vũ trường. Không lợi dụng hoạt động kinh doanh làm phát sinh tệ nạn xã hội, tội phạm và hành vi vi phạm pháp luật khác.

Điều 4 Nghị định 54/2019/NĐ-CP quy định kiện kinh doanh dịch vụ karaoke như sau: Là doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh được thành lập theo quy định của pháp luật; Bảo đảm các điều kiện về phòng, chống cháy nổ và an ninh, trật tự theo quy định tại Nghị định số 96/2016/NĐ-CP ngày 01 tháng 7 năm 2016 của Chính phủ quy định điều kiện về an ninh, trật tự đối với một số ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; Phòng hát phải có diện tích sử dụng từ 20 m2 trở lên, không kể công trình phụ; Không được đặt chốt cửa bên trong phòng hát hoặc đặt thiết bị báo động (trừ các thiết bị báo cháy nổ).

“Vụ cháy gây hậu quả chết người là vụ việc nghiêm trọng, nếu chết nhiều người là rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng. Bởi vậy cơ quan chức năng sẽ làm rõ nguyên nhân của vụ cháy, trong trường hợp có căn cứ cho thấy người quản lý cơ sở kinh doanh này đã vi phạm quy định tại Điều của Nghị định 54 nêu trên thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy hoặc tội vô ý làm chết người tùy theo lỗi vi phạm cụ thể”, Luật sư Cường nêu quan điểm.

Luật sư Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp.

Cũng theo Luật sư Cường Nguyên nhân hơn 30 người thiệt mạng là do bị cháy, bởi vậy rất có thể cơ sở kinh doanh này không đảm bảo an toàn về phòng cháy dẫn đến hậu quả rất nghiêm trọng. Vấn đề này cơ quan chức năng sẽ làm rõ điều kiện đảm bảo an toàn về phòng cháy chữa cháy của cơ sở kinh doanh này có đảm bảo hay không, nếu không đảm bảo điều kiện về phòng cháy chữa cháy thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo quy định tại Điều 313 Bộ luật hình sự.

Trong trường hợp kết quả xác minh của cơ quan điều tra cho thấy nguyên nhân vụ cháy là do cơ sở kinh doanh này đã không tuân thủ quy định về phòng cháy chữa cháy, không đủ điều kiện đảm bảo an toàn về phòng cháy chữa cháy dẫn đến chập điện hoặc có những nguyên nhân khách quan nào khác dẫn đến vụ cháy xảy ra thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy để tiến hành điều tra đối với những sai phạm của tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật. Chủ cơ sở kinh doanh, người trực tiếp quản lý hoạt động kinh doanh của cơ sở này phải chịu trách nhiệm đối với những thiệt hại đã gây ra đối với những  nạn nhân trong vụ cháy.

Trường hợp có căn cứ cho thấy, người quản lý điều hành hoạt động kinh doanh này đã vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy dẫn đến hậu quả làm 03 người chết trở lên thì người vi phạm sẽ phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất của tội danh này là phạt tù từ 07 năm đến 12 năm, theo quy định tại điểm a, khoản 3, Điều 313 bộ luật hình sự

Theo Luật sư Cường, với hậu quả hơn 30 người chết, nhiều người bị thương trong vụ cháy quán karaoke ở Bình Dương thì người vi phạm có thể sẽ phải đối mặt với hình phạt cao nhất tuổi 12 năm tù.

Ngoài ra người vi phạm còn có trách nhiệm phải bồi thường toàn bộ thiệt hại cho gia đình nạn nhân. Thiệt hại bao gồm chi phí cứu chữa, chi phí mai táng theo phong tục địa phương, tiền cấp dưỡng cho người mà nạn nhân có nghĩa vụ cấp dưỡng và tiền bồi thường thiệt hại về tinh thần khoảng 100 tháng lương cơ bản. Ngoài ra, đối với những người bị thương tích thì phải bồi thường thiệt hại tiền chi phí cứu chữa, tiền thu nhập bị mất, bị giảm sút, bồi thường tiền công người chăm sóc và tổn thất về tinh thần khoảng 50 tháng lương cơ bản.

“Trong trường hợp có căn cứ cho thấy đã có người cố ý "phóng hỏa" để gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án giết người theo quy định tại Điều 123 bộ luật hình sự với tình tiết là giết nhiều người và hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình. Tình huống này cũng không loại trừ, bởi vậy cơ quan điều tra sẽ làm rõ nguyên nhân của vụ cháy là nguyên nhân khách quan hay chủ quan, do lỗi vô ý hay cố ý. Nếu có lỗi cố ý gây ra vụ cháy thì sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội giết người. Nếu có lỗi vô ý gây ra vụ cháy thì có thể khởi tố về tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy hoặc tội vô ý làm chết người theo quy định của bộ luật hình sự”, Luật sư Cường nói.

Như vậy, nguyên nhân của sự việc là yếu tố quan trọng để quyết định việc cơ quan điều tra có khởi tố vụ án hình sự hay không phải khởi tố về tội danh gì và khởi tố đối với ai.

Có thể thấy rằng hát karaoke là nhu cầu chính đáng của mọi công dân, đặc biệt là khi xã hội càng phát triển thì đời sống văn hóa tinh thần của người dân ngày càng nâng cao, nhu cầu hát karaoke ngày càng được đáp ứng tốt hơn.

Tuy nhiên, thời gian gần đây liên tục xảy ra những vụ hỏa hoạn ở quán karaoke dẫn đến nhiều người thiệt mạng, thiệt hại nhiều tài sản có giá trị. Bởi vậy, việc tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh của các cơ sở kinh doanh karaoke, vũ trường là cần thiết.

Với đặc điểm kinh doanh karaoke, vũ trường ở không gian kín, nhiều chất, đồ vật dễ cháy, khách hàng là những người sử dụng rượu bia, chất kích thích trong tình trạng thiếu tỉnh táo, dễ mất kiểm soát cảm xúc và hành vi. Nếu cháy nổ xảy ra thì hậu quả sẽ rất nghiêm trọng, thực tế đã chứng minh điều này trong nhiều vụ cháy thời gian gần đây. Bởi vậy đây là loại hình kinh doanh đặc thù, cần tăng cường công tác quản lý về an ninh trật tự, phòng cháy chữa cháy mới đảm bảo an toàn cho người sử dụng dịch vụ.

Trường hợp phát hiện cơ sở kinh doanh karaoke, vũ trường nào không đảm bảo điều kiện kinh doanh theo quy định pháp luật, có nguy cơ gây mất an toàn thì cần phải đình chỉ hoạt động, sự phạt vi phạm hành chính, có thể tước giấy phép và cấm kinh doanh trong một thời gian nhất định, nếu vi phạm điều kiện về an ninh, an toàn, phòng cháy chữa cháy mà gây hậu quả nghiêm trọng thì cần khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và xử lý nghiêm minh đối với những người vi phạm theo quy định của pháp luật.

Luật sư Cường kiến nghị, Cơ quan chức năng cũng sẽ làm rõ trách nhiệm trong công tác quản lý đối với cơ sở kinh doanh này. Theo quy định của pháp luật thì cơ sở kinh doanh phải đảm bảo điều kiện về phòng cháy chữa cháy, trong quá trình hoạt động có sự kiểm tra giám sát của cơ quan chức năng. Trường hợp kết quả kiểm tra không phát hiện ra sai phạm hoặc không kiểm tra giám sát theo quy định tuy nhiên quá trình xác minh nguyên nhân vụ cháy cho thấy cơ sở này không tuân thủ quy định về thiết kế, về trang thiết bị, về con người, về các điều kiện đảm bảo phòng cháy chữa cháy thì ngoài việc xem xét trách nhiệm của người quản lý kinh doanh cơ quan chức năng cũng sẽ xem xét trách nhiệm của đơn vị quản lý hành chính đối với cơ sở kinh doanh này để xử lý theo quy định của pháp luật. Trường hợp hành vi được xác định là thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng thì cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng để xử lý theo quy định của pháp luật.

Đối với người dân khi đi hát karaoke thì cần phải lựa chọn những quán karaoke đảm bảo tiêu chuẩn an toàn về phòng cháy chữa cháy, tuân thủ các quy định về an ninh trật tự, đặc biệt là phải có lối thoát hiểm phải có hệ thống báo cháy và hoạt động quản lý chuyên nghiệp, có trách nhiệm thì mới đảm bảo an toàn, giảm bớt những nguy cơ, sự cố có thể xảy ra.

Trong vụ việc này, cơ quan chức năng sẽ tích cực hỗ trợ các gia đình nạn nhân trong việc bàn giao thì thể để mai táng, hỗ trợ chi phí để đưa thi thể nạn nhân về quê mai táng và tích cực hỗ trợ cứu chữa cho những nạn nhân bị thương tích. Trước mắt, cơ quan chức năng sẽ yêu cầu cơ sở kinh doanh này tạm ứng tiền bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả cho những nạn nhân, để giảm thiểu đến mức thấp nhất những thiệt hại có thể xảy ra đối với các nạn nhân và gia đình nạn nhân, giảm bớt những đau thương mà nhiều người đang phải đối mặt.

Trong trường hợp vụ cháy là do nguyên nhân khách quan, không có lỗi của người quản lý phải của chủ cơ sở kinh doanh, hoạt động kinh doanh hoàn toàn đúng quy định của pháp luật phải đảm bảo điều kiện về an ninh trật tự, phòng cháy chữa cháy thì cơ sở kinh doanh này vẫn có trách nhiệm phải bồi thường thiệt hại đối với những nạn nhân đã bị thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, tài sản trong vụ cháy này theo quy định của pháp luật về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng khi tính mạng, sức khỏe, tài sản bị xâm hại.

Tư Viễn