Việt Nam thắng vụ kiện hơn 3,7 tỷ USD

Trước đó, vào ngày 18/11/2010, ông Michael Mckenzie (công dân Hoa Kỳ) đã khởi kiện Chính phủ Việt Nam vi phạm quy định trong Hiệp định thương mại song phương Việt Nam – Hoa Kỳ ký ngày 13/7/2000. Theo ông, Chính phủ Việt Nam đã tước đoạt bất hợp pháp khoản đầu tư; vi phạm tính công bằng và quy định về minh bạch của hiệp định. Cụ thể:

Tháng 11/2009, UBND tỉnh Bình thuận đã phê duyệt cho Công ty TNHH South Fork thuê trên 330 ha đất nhưng công ty này vẫn chưa triển khai đầu tư. Mặc dù, cơ quan chính quyền đã có những công văn gửi ban lãnh đạo công ty nhưng nửa năm sau dự án vẫn “dậm chân tại chỗ” nên tỉnh quyết định thu hồi dự án. Vì thế, ông Mckenzie đã đâm đơn kiện lên Hội đồng trọng tài quốc tế và yêu cầu Chính phủ Việt Nam phải bồi thường số tiền hơn 3.7 tỉ USD.

Các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam khi giải quyết vụ việc cho biết, họ đã nhiều lần gặp gỡ, trao đổi và giải thích cho ông Mckenzie về quyền và nghĩa vụ của ông cũng như Công ty South Fork theo pháp luật Việt Nam. Nhưng ông không chấp nhận.   

Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tư pháp làm đại diện pháp lý cho Chính phủ. Thực hiện theo yêu cầu của Thủ tướng, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các cơ quan hữu quan và Công ty luật quốc tế Hogal Lovells chủ động, tích cực nghiên cứu, thu thập chứng cứ, xây dựng phương án tranh tụng để phản bác lại các cáo buộc không có cơ sở của ông McKenzie, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của Việt Nam.

Đến tháng 7/2013, Hội đồng Trọng tài quốc tế đã tổ chức phiên họp giải quyết vụ tranh chấp tại Hồng Kông. Đại diện Việt Nam thể hiện quan điểm: Hội đồng trọng tài không có thẩm quyền xem xét bất kỳ yêu cầu khởi kiện nào của ông McKenzie do ông McKenzie đã thiếu trung thực, thiếu thiện chí ngay từ khi làm thủ tục xin phép đầu tư tại Việt Nam, khoản đầu tư của ông McKenzie không được bảo hộ theo Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa kỳ; các yêu cầu khởi kiện của ông là không có cơ sở; các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam đã thực hiện đúng các quy định của pháp luật và không vi phạm bất kỳ quy định nào của Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ.

Sau 05 tháng xem xét và giải quyết thì tháng 12/2013, Hội đồng trọng tài đã chấp nhận lập luận của Việt Nam và khẳng định Hội đồng trọng tài không có thẩm quyền xét xử vụ kiện này; đồng thời, bác bỏ tất cả yêu cầu khởi kiện của ông Mckenzie và buộc ông này phải thanh toán toàn bộ chi phí mà Việt Nam phải chịu khi tham gia vụ kiện (bao gồm: chi phí cả Hội đồng trọng tài, chi phí thuê luật sư quốc tế, tham gia phiên họp giải quyết vụ việc tại Hồng Kông).

Sau vụ việc hi hữu trên, Người phát ngôn Bộ Tư Pháp cho biết: “Việt Nam mong muốn các nhà đầu tư nước ngoài khi chọn đầu tư tại Việt Nam hiểu đúng thiện chí của Chính phủ Việt Nam để cùng hợp tác, làm ăn lâu dài, ổn định vì mục tiêu tốt đẹp. Việt Nam không chấp nhận các đòi hỏi, yêu cầu hay khiếu kiện vô căn cứ của nhà đầu tư và sẵn sàng tham gia xử lý những vấn đề pháp lý, tranh tụng quốc tế để bảo đảm quyền lợi hợp pháp, chính đáng của quốc gia”.