Việt Nam sẽ thực thi mọi biện pháp có thể để bảo vệ chủ quyền

Tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao chiều 26/6, người phát ngôn Lê Hải Bình đã thông báo về diễn biến trên biển Đông trong những ngày gần đây, đồng thời trả lời các câu hỏi của báo chí.

Cùng tham gia trả lời báo chí còn có Đại tá Ngô Ngọc Thu, Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Cảnh sát biển Việt Nam; Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư Hà Lê.

Video toàn văn bản thông báo của Bộ Ngoại giao Việt Nam: 

Những ngày qua, trong khi giàn khoan Hải Dương-981 cùng một số lượng lớn tàu hộ tống và máy bay của Trung Quốc vẫn đang hoạt động trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam, phía Trung Quốc lại có thêm một loạt các hoạt động khiến cho tình hình Biển Đông tiếp tục diễn biến căng thẳng và phức tạp hơn.

Ông Lê Hải Bình cho biết, chiều ngày 18/6, Cục Hải sự Trung Quốc ra Thông báo hàng hải số 14047 thông báo giàn khoan Nam Hải-09 dịch chuyển từ vị trí có tọa độ 17^o38’ vĩ Bắc – 109^o31’ kinh Đông đến vị trí có tọa độ 17^o14,1’ vĩ Bắc – 110^o12,3’ kinh Đông từ ngày 18-20/6/2014. Vào lúc 13h ngày 21/6/2014, cơ quan chức năng Việt Nam đã phát hiện giàn khoan Nam Hải-09 đã được di chuyển đến khu vực như phía Trung Quốc thông báo.

Ngày 24/6/2014, Cục Hải sự Trung Quốc tiếp tục đăng Thông báo hàng hải số 14050 thông báo tàu khảo sát thăm dò vật lý địa cầu Hai Yang Shi You 719 sẽ hoạt động ở Biển Đông từ ngày 23/6 đến 20/8/2014.

Khu vực mà giàn khoan Nam Hải-09 và tàu khảo sát thăm dò vật lý địa cầu 719 hoạt động thuộc vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ chưa được phân định giữa Việt Nam và Trung Quốc. Theo luật pháp và thực tiễn quốc tế, không bên nào được đơn phương hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí ở vùng biển chồng lấn chưa được phân định. Đáng chú ý là hành động này của Trung Quốc diễn ra ngay sau khi Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì sang Việt Nam, khiến dư luận quốc tế và Việt Nam hết sức lo ngại. Việt Nam yêu cầu Trung Quốc không có hành động làm phức tạp thêm tình hình, tạo không khí thuận lợi cho tiến trình đàm phán phân định vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ giữa hai nước.

Bên cạnh đó, trong thời gian qua, Trung Quốc còn tiến hành một loạt các hoạt động như phát hành “Bản đồ địa hình Trung Quốc” và “Bản đồ nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa” khổ dọc trong đó thể hiện “đường lưỡi bò” bao trùm gần như toàn bộ Biển Đông; đưa hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam vào hệ thống đăng ký quyền sử dụng đất mới của Trung Quốc; khởi công xây dựng dự án trường học và hoàn thiện dự án nhà ở công cộng trên đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam; tiếp tục mở rộng, xây dựng và thay đổi nguyên trạng trái phép trên một số điểm tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà Trung Quốc sử dụng vũ lực chiếm đóng trái phép tháng 3/1988.

"Chúng tôi đã nhiều lần khẳng định về lập trường của Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Việt Nam kiên quyết phản đối và yêu cầu phía Trung Quốc chấm dứt ngay các hoạt động sai trái nêu trên, tôn trọng luật pháp quốc tế, nghiêm túc tuân thủ Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và không có những hành động tương tự trong thời gian tới" - Ông Lê Hải Bình nói.

Đặc biệt nghiêm trọng là vào lúc 9h20 sáng ngày 23/6/2014, tàu Kiểm ngư 951 của Việt Nam đang thực hiện nhiệm vụ thực thi pháp luật tại vị trí có tọa độ 15^o29’30’’ vĩ Bắc – 111^o23’32’’ kinh Đông trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam đã bị một số tàu Trung Quốc vây ép và đâm húc gây thiệt hại nặng. Đáng chú ý, vị trí này cách giàn khoan Hải Dương-981 của Trung Quốc rất xa, tới 11,5 hải lý. Đây là hành động hết sức nghiêm trọng, xâm phạm sâu vào vùng biển Việt Nam, đe dọa tính mạng của người và tàu thực thi pháp luật của Việt Nam đang hoạt động bình thường trong vùng biển Việt Nam. Càng nguy hiểm hơn, hoạt động này đã gây cản trở cho tự do, an ninh và an toàn hàng hải, vi phạm Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, đi ngược lại tinh thần Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).

Việt Nam mạnh mẽ lên án hoạt động nguy hiểm này của Trung Quốc, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hoạt động cản trở tàu công vụ của Việt Nam, bồi thường thiệt hại cho tàu Kiểm ngư 951 và các tàu khác của Việt Nam bị Trung Quốc gây thiệt hại trong thời gian vừa qua.

Ông Hà Lê, Phó Cục trưởng Cục Kiểm ngư: Chúng tôi bác bỏ thông tin này. Nói tàu Việt Nam cố tình đâm va là bịa đặt. Các tàu cá của Việt Nam cũng như tàu kiểm ngư, cảnh sát biển hoạt động trên vùng biển Việt Nam là hoàn toàn bình thường theo luật pháp quốc tế.

Từ khi Trung Quốc đặt giàn khoan tại vùng biển Việt Nam, các tàu Việt Nam thường xuyên bị tàu Trung Quốc đâm va, dùng biện pháp manh động để cản trở. Các hành động này là chủ động, có tổ chức, được tính toán trước, cố tình gây thiệt hại cho tàu Việt Nam.

Đã có 27 tàu Kiểm ngư bị đâm va, gây thiệt hại, có 15 kiểm ngư viên bị thương.

Phía Trung Quốc cho rằng sáng 23/6, tàu kéo Việt Nam đi vào vùng tác nghiệp bình thường của Trung Quốc, tôi xin cung cấp thông tin: Khi thực hiện nhiệm vụ, tàu kiểm ngư 951 bị 4 tàu của Trung Quốc chủ động bao vây, đâm va, gây hư hỏng nặng. Hành động này rất manh động, nguy hiểm, có tính toán để gây thiệt hại.

Lúc 9h20, cách giàn khoan 981 khoảng 11,5 hải lý, tàu kiểm ngư 951 đã bị hai tàu kéo chủ động áp sát, phun nước. Sau đó tàu kéo Mỹ Liên 09 dùng tốc độ cao đâm vào tàu kiểm ngư Việt Nam, không cho tàu kiểm ngư vòng tránh, để tàu khác đâm trực diện vào tàu kiểm ngư Việt Nam.

Ông Ngô Ngọc Thu, Phó tư lệnh, Tham mưu trưởng Cảnh sát biển: Trước hết, xin thông báo tình hình thực địa 10 ngày qua.

Từ 16- 25/6, Trung Quốc thường xuyên sử dụng từ 109 đến 125 tàu thuyền các loại bảo vệ giàn khoan Hải Dương 981, trong đó có 4-6 tàu chiến.

Hiện nay tàu chiến Trung Quốc gồm tàu hộ vệ tên lửa, tàu tên lửa tuần tiễu tấn công nhanh và tàu quét mìn.

Ngoài ra, họ huy động từ 33-43 lần chiếc tàu hải tuần, tàu kéo… phục vụ giàn khoan cũng như bảo vệ giàn khoan cùng hàng chục tàu cá hoạt động ngoài xa để bảo vệ…

Về thủ đoạn hoạt động, nếu như trước đây, Trung Quốc không dùng tàu kéo thì nay họ tích cực dùng tàu kéo để kèm chặt hai mạn, tạo điều kiện để tàu khác đâm tàu Việt Nam. Trước, họ dùng tàu Hải cảnh đâm, thì tàu Trung Quốc cũng bị móp méo. Dùng tàu kéo đâm thì tàu của họ sẽ không bị hư hại.

Đồng thời, Trung Quốc tiếp tục sử dụng máy bay, trong đó có máy bay trinh sát, tiêm kích, trực thăng, sử dụng độ cao thấp khoảng 300m để uy hiếp tàu Việt Nam và nắm tình hình.

Ngoài ra, tàu cá Trung Quốc tiếp tục ngăn cản việc đánh cá của ngư dân Việt Nam trong vùng đánh cá truyền thống, cách giàn khoan Hải Dương 981 khoảng 30 hải lý, buộc ngư dân Việt Nam rời ngư trường.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói Trung Quốc không dùng tàu quân sự bảo vệ giàn khoan, xin khẳng định tàu quân sự Trung Quốc thường xuyên có mặt ở hiện trường, tổng cộng đã có 6 loại tàu chiến.

Chúng tôi đã chụp được hình ảnh, đăng ký được tọa độ. Và không riêng gì phía Việt Nam mà các bạn phóng viên quốc tế cũng ghi được hình ảnh.

Nên Trung Quốc nói không dùng tàu quân sự mà tàu này chỉ đi qua là sai sự thật, lời nói của họ không đi đôi với việc làm.

Tại hiện trường, chúng tôi vẫn tiếp tục đấu tranh bảo vệ chủ quyền. Tàu chấp pháp Việt Nam sẽ thực hiện nghiêm chủ trương bảo vệ chủ quyền bằng biện pháp hòa bình.

Dù bị đâm va, chúng tôi vẫn bình tĩnh đối phó, kiên trì giữ vững môi trường hòa bình…

Trong thời buổi hiện nay, vị trí tàu thuyền trên biển có thể dễ dàng xác nhận vị trí. Vì vậy, việc đưa tàu chiến ra của Trung Quốc không giấu được ai…

Ông Lê Hải Bình: Xin khẳng định việc phát hành bản đồ đó là hành vi vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế. Yêu sách đường lưỡi bò của Trung Quốc đã bị nhiều nước phản đối. Việt Nam kiên quyết phản đối hành động này của Trung Quốc.

Ông Lê Hải Bình: Tôi đã khẳng định để giải quyết vấn đề phải có thiện chí từ hai phía. Nếu chỉ có một phía thì vấn đề không thể được giải quyết. Với hành động ngang ngược thì vấn đề còn có thể nghiêm trọng hơn.

Ông Lê Hải Bình: Tôi đã khẳng định nhiều lần Việt Nam đã, đang sử dụng các biện pháp hòa bình để bảo vệ chủ quyền. Biện pháp pháp lý là biện pháp hòa bình, văn minh, được thế giới ủng hộ. Hiện Việt Nam đang nghiên cứu, cân nhắc kỹ thời điểm áp dụng biện pháp này.

Ông Lê Hải Bình: Vị trí Nam Hải 9 là vùng chồng lấn, đang được phân định. Theo luật pháp và thực tiễn quốc tế, khi đang phân định, không được thăm dò, khai tthác ở đây.

Có thông tin Trung Quốc đưa tiếp những giàn khoan khác, chúng tôi sẽ theo sát hành động này. Không chỉ Việt Nam mà cả quốc tế sẽ lo ngại nếu các giàn khoan này xâm phạm vùng chủ quyền của các nước.

Ông Ngô Ngọc Thu: Trong cuộc họp báo đầu tiên ngày 7/5, tôi đã nói Việt Nam kiên trì và kiềm chế, nhưng kiên trì có giới hạn. Tôi cũng đã nói chủ trương của nhà nước Việt Nam mong muốn giải quyết mọi vấn đề về chủ quyền bằng biện pháp hòa bình. Đây là ưu tiên số một của Việt Nam.

Cho nên lực lượng của Việt Nam dù bị tàu Trung Quốc đâm va, chúng tôi vẫn kiên trì biện pháp hòa bình. Còn các bước đi của nhà nước Việt Nam, khi chủ quyền và lợi ích quốc gia bị xâm hại, Việt Nam sẽ thực thi mọi biện pháp có thể để bảo vệ quyền, lợi ích của Việt Nam.

Là lực lượng của Nhà nước, chúng tôi sẽ thực hiện mọi biện pháp mà nhà nước yêu cầu.

Ông Lê Hải Bình: Các nước có liên quan đến khu vực biển Đông đều đã bày tỏ quan ngại tình hình căng thẳng ở biển Đông và đề nghị không để sự việc căng thẳng này ảnh hưởng đến an toàn, tự do hàng hải. Điều này đã cho thấy việc tàu, máy bay, cùng các hành động ngang ngược của Trung Quốc đã có ảnh hưởng thế nào đến an toàn, an ninh hàng hải của khu vực.