Triển vọng tích cực của thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2025

Theo Thời báo ngân hàng, giá trị trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát hành trong tháng 12/2024 ước đạt 68,7 nghìn tỷ đồng, tăng 88% so với tháng 11 và tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế cả năm 2024, tổng giá trị TPDN phát hành đạt hơn 472,1 nghìn tỷ đồng, tăng 49% so với năm 2023.

Những con số này không chỉ thể hiện sự tăng trưởng mạnh mẽ mà còn là tín hiệu tích cực cho thị trường tài chính Việt Nam trong bối cảnh còn nhiều thách thức.

Mặc dù có những tín hiệu tích cực, thị trường TPDN vẫn đối mặt với không ít thách thức. Trong năm 2025, ước tính khoảng 177,3 nghìn tỷ đồng TPDN sẽ đáo hạn, tăng 9% so với năm 2024. Quy định về gia hạn trái phiếu tối đa 2 năm trong Nghị định 08/2023/NĐ-CP đặt ra áp lực lớn cho các doanh nghiệp trong việc tái cơ cấu nợ và đảm bảo thanh khoản.

Bên cạnh đó, giá trị TPDN chậm nghĩa vụ thanh toán trong năm 2024 đã đạt mức 205,5 nghìn tỷ đồng, chiếm 20% dư nợ toàn thị trường, trong đó ngành bất động sản chiếm tỷ trọng lớn nhất với 69%. Đây là những dấu hiệu cảnh báo rõ ràng về rủi ro tín dụng mà các nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi ra quyết định.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp được cho là có điều kiện thuận lợi tăng trưởng trong năm 2025. (Ảnh: TTXVN)

TS. Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia nêu quan điểm trên TTXVN, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp là một yếu tố then chốt trong phát triển thị trường vốn của mỗi quốc gia. Nhằm thúc đẩy sự phát triển này, Chính phủ đã đặt mục tiêu nâng quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp lên 20% GDP vào năm 2025 và 30% vào năm 2030. Tuy nhiên, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn những khó khăn cần có hướng phát triển mới để ổn định trong tương lai. 

TS. Lê Xuân Nghĩa cho rằng, những điều chỉnh như sửa đổi Nghị định 65/2022/NĐ-CP về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ (Nghị định 65), tăng thêm tiêu chuẩn của nhà đầu tư chuyên nghiệp, đưa thêm điều kiện phải có tài sản đảm bảo vào phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ mới chỉ giúp thị trường nhích lên được vài bước. Để đi đường dài cần phát triển kênh phát hành trái phiếu ra công chúng. Đây là hướng đi theo thông lệ quốc tế và cũng là hướng đi duy nhất giúp thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển minh bạch và bền vững. Luật Chứng khoán (sửa đổi) mới nhất dù không siết chặt thêm điều kiện phát hành trái phiếu ra công chúng, song cũng chưa có động thái “mở” thêm với kênh này. 

Trái phiếu phát hành ra công chúng giúp hoạt động huy động vốn của doanh nghiệp được giám sát tốt hơn, thông tin minh bạch hơn, hàng hóa có chất lượng hơn. Ở đó, các nhà đầu tư không cần quan tâm đến các thông tin phức tạp như báo cáo tài chính mà chỉ cần quan tâm đến xếp hạng tín nhiệm của doanh nghiệp.

Bên cạnh xếp hạng tín nhiệm, theo TS. Lê Xuân Nghĩa, muốn đầy mạnh phát hành trái phiếu ra công chúng cần phải rút ngắn hồ sơ phát hành ra công chúng, đơn giản hóa thủ tục hành chính, thay vì chờ đợi 6 tháng đến 1 năm mới được xét duyệt hồ sơ phát hành như hiện nay. Khi đó các doanh nghiệp cũng không bỏ lỡ mất các cơ hội kinh doanh, đầu tư trong đợt xét duyệt hồ sơ phát hành trái phiếu. Vị chuyên gia cũng cho rằng, trong xu hướng xanh hóa của nền kinh tế, thị trường trái phiếu xanh cũng cần được quan tâm và chú trọng hơn. Đồng thời, có những quy định cụ thể về khung xanh. Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, trái phiếu xanh có đặc điểm là thời gian phát hành dài và lãi suất thấp, do đó cần có sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ khuyến khích doanh nghiệp phát hành các loại trái phiếu này. Các chính sách có thể bao gồm việc cho vay không cần thế chấp, cung cấp lãi suất ưu đãi và đặc biệt là thành lập các quỹ đầu tư xanh. Khi có những cơ chế này, kênh trái phiếu xanh mới phát triển và hoạt động hiệu quả.

Các chuyên gia kinh tế cũng nhận định, thị trường TPDN Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn nhưng cũng không ít thách thức. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chiến lược đầu tư hợp lý sẽ là chìa khóa giúp các nhà đầu tư gặt hái thành công trong năm 2025.