Trẻ em ba tuổi đã bắt đầu học về lập trình: Bước tiến giáo dục hay gánh nặng thi cử?

Đeo cặp kính gọng đen và mặc trên mình chiếc áo đỏ, Vita - một cậu bé Trung Quốc 8 tuổi đang đăng nhập vào một trang học lập trình trực tuyến, với tư cách là giáo viên.

Bắt đầu từ tháng 8, Vita đã xây dựng một kênh hướng dẫn lập trình trên trang Bilibili, nền tảng phát trực tuyến video của Trung Quốc. Đến nay, kênh này đã thu hút được gần 60.000 người theo dõi và hơn một triệu lượt xem.

Vita là một trong số nhiều trẻ em ở Trung Quốc đang học lập trình ngay cả trước khi chúng bước chân vào tiểu học.

Nguyên nhân của xu hướng giáo dục này là bởi niềm tin từ các bậc cha mẹ khi cho rằng kỹ năng mã hóa, lập trình sẽ rất cần thiết cho thanh thiếu niên Trung Quốc, khi chính phủ hiện nay đang tập chung  thúc đẩy công nghệ.

"Lập trình không dễ nhưng cũng không khó - ít nhất là không khó như bạn tưởng tượng", Vita nói.

Cậu bé 8 tuổi đã sử dụng kênh của mình kiên nhẫn từng bước hướng dẫn các học viên, hầu hết lớn tuổi hơn, thông qua một ứng dụng lập trình có tên Swift Playgrounds.  

Đôi khi Vita cố tình phạm lỗi để giúp hiển thị các lỗi phổ biến, giúp học sinh tránh mắc phải.

"Khi tôi đang giảng dạy, tôi đồng thời đang học nhiều điều mới", Vita nói thêm.

Trung Quốc đã đầu tư rất lớn vào robot và Trí tuệ nhân tạo (AI). Năm 2017, chính phủ đã ban hành một kế hoạch phát triển AI trong đó đề xuất các khóa học lập trình được dạy ở cả trường tiểu học và trung học.

Trung Quốc đã xuất bản sách giáo khoa AI đầu tiên vào năm 2018, trong khi phía đông tỉnh Chiết Giang liệt kê lập trình là một môn học cho kỳ thi tuyển sinh đại học.

Đối với Vita, chính cha của em là ông Zhou Ziheng, đã hỗ trợ trong việc chỉnh sửa video và quản lý kênh.

Ông Zhou là một dịch giả tự do, thường dịch các cuốn sách khoa học và công nghệ. Ông bắt đầu dạy con trai mình về lập trình từ khi em lên năm tuổi.

"Tôi đã học lập trình khi còn trẻ, vì vậy tôi luôn tin rằng Vita học lập trình ở tuổi này là điều bình thường", ông Zhou nói.

Khi Vita lên bốn, hai bố con đã bắt đầu học bằng cách chơi một số trò chơi liên quan đến lập trình, đồng thời sử dụng các biểu tượng để thay thế các mã.

Sau khi thấy Vita chơi những trò chơi này rất tốt, ông Zhou quyết định giúp con trai mình làm việc với một số mật mã thực sự.

Mùa hè 2019, Vita đã làm cha mình ngạc nhiên khi viết lại thành công các mã trong một ứng dụng.

"Tôi đề nghị con trai ghi lại cách các mã này", Zhou nói và ý tưởng cho các lớp học trực tuyến đã ra đời.

Hầu hết các bình luận về các video trực tuyến của Vita đều thể hiện sự ngạc nhiên rằng tại sao cậu bé có thể viết mã và thậm chí dạy người khác ở độ tuổi quá nhỏ như vậy.

"Tôi chỉ được học cách sử dụng máy tính khi lên 8 tuổi," một người viết.

Cung và cầu

Cha mẹ không có kỹ năng giúp đỡ có thể gửi con đến các cơ sở dạy lập trình Các lớp học như thế đang bùng nổ tại Trung Quốc bởi các gia đình trung lưu mong muốn tìm kiếm, cung cấp các kỹ năng tốt nhất cho con cái họ.

Giá trị thị trường của ngành giáo dục lập trình cho trẻ em tại nước này hồi năm 2017 đạt 7,5 tỷ nhân dân tệ (hơn một tỷ USD), dự tính vượt 37,7 tỷ nhân dân tệ (5,3 tỷ USD) vào năm 2020, theo Analysys, một công ty phân tích internet Trung Quốc.

"Giáo dục lập trình của Trung Quốc tại trường công bắt đầu rất muộn (so với các nước phát triển), vì vậy các cơ sở hướng dẫn sau giờ học của chúng tôi bù đắp cho sự thiếu hụt này", Pan Gongbo, tổng giám đốc của Tongcheng Tongmei, một trung tâm giáo dục lập trình có trụ sở tại Bắc Kinh nói.

Học sinh nhỏ tuổi nhất của trường chỉ mới ba tuổi.

Đối với trẻ em dưới sáu tuổi, cơ quan này cung cấp một chương trình đặc biệt bao gồm các hoạt động như xây dựng Lego, cũng sử dụng kiến ​​thức và kỹ năng lập trình.

Theo ông Pan, trẻ em ở độ tuổi 6-7 tuổi hoàn toàn có khả năng học lập trình  trong quá trình phát triển nhận thức.

"Đừng đánh giá thấp tốc độ học tập của trẻ em. Trong một số khóa học của chúng tôi, chúng học thậm chí còn nhanh hơn cả người lớn ", ông Pan nói.

Ji Yingzhe (10 tuổi) đã học ngôn ngữ lập trình trong nửa năm. Trước đó, cậu bé đã tham gia một khóa học kéo dài một học kỳ về xây dựng robot cơ bản, điều mà em cảm thấy quá đơn giản.

Cha của Ji đã gửi cậu đi học lập trình vì cậu dành nhiều thời gian để chơi trò chơi điện tử. Bây giờ, có một quy tắc mới ở nhà là Ji chỉ có thể chơi các trò chơi do chính cậu tạo ra.

Ji gần như đã hoàn thành việc viết một phiên bản đơn giản của trò chơi điện tử nổi tiếng "Plants vs Zombies".

Vào tháng 11, Vita đã tham gia một cuộc thi lập trình dành cho học sinh tiểu học, được tổ chức bởi Hiệp hội Công nghiệp Máy tính Thượng Hải.

Cậu bé đã dành hai tháng để học ngôn ngữ mã hóa C ++ cho cuộc thi, với sự giúp đỡ của bố cậu, sau đó tiến tới tận vòng chung kết dù là một trong những thí sinh nhỏ tuổi nhất cuộc thi. 

Về những thứ sẽ đạt được trong tương lai, ông Zhou cho biết điều này phụ thuộc vào khả năng của Vita.

"Tôi nói với Vita rằng “con chưa làm được điều gì đáng chú ý’”. Đây mới chỉ là một bước nhỏ trong quá trình học lập trình của con trai tôi’.

Vita cho biết cậu rất vui khi có người hâm mộ và theo dõi.

"Lập trình là một thử thách lâu dài”, Vita nói. “Mọi người có thể tải ứng dụng và bắt đầu học ngay bây giờ”. 

Mộc Miên (Theo AFP)