Ngày 22/6, một trận động đất mạnh 6,1 độ richter đã xảy ra ở tỉnh Pakita của Afghanistan khiến gần 1.000 người thiệt mạng và 1.500 người bị thương. Tuy nhiên, các quan chức lưu ý con số thương vong dự kiến sẽ còn tiếp tục tăng.
Thảm họa xảy ra vào thời điểm Afghanistan đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng kéo dài kể từ khi Taliban lên nắm quyền lãnh đạo hồi tháng 8/2021. Theo đó, sau khi Taliban tiếp quản thủ đô Kabul, phần lớn các nước trên thế giới đến nay vẫn chưa công nhận họ là lãnh đạo chính thức.
Trong khi các cơ quan quốc tế lớn vẫn hoạt động ở Afghanistan, sự tiếp quản của Taliban đã khiến các cơ quan và chính phủ nhiều nước cắt giảm các chương trình hỗ trợ của họ với quốc gia Nam Á này, vốn có khoảng 80% ngân sách đến từ sự hỗ trợ nước ngoài.
Theo những video ghi lại hiện trường vụ động đất ở Pakita, nhiều người dân bị thương đã được đưa lên máy bay trực thăng rời hiện trường, đến nơi chăm sóc y tế. Chia sẻ sau trận động đất nghiêm trọng nhất trong 20 năm qua, ông Mohammad Amin Huzaifa, người đứng đầu bộ phận văn hóa và thông tin ở Paktika, cho biết: "Mọi người đang đào bới từ ngôi mộ này sang ngôi mộ khác".
Video ghi lại hiện trường sau trận động đất. Nguồn: The Guardian
Một nhân chứng tên Karim Nyazai cho biết vào thời điểm xảy ra cơn địa chấn, anh đang ở thủ phủ của tỉnh. Sau đó, anh đã trở về ngay lập tức và phát hiện ngôi làng của mình bị tàn phá nghiêm trọng. Đáng buồn hơn, toàn bộ 22 thành viên trong đại gia đình của anh đều đã thiệt mạng.
Anh tâm sự: "Tôi đã rời nhà vào thời điểm xảy ra vụ việc. Gia đình tôi sống ở một ngôi làng hẻo lánh ở quận Gyan. Tôi đã quay trở về làng ngay lập tức khi tôi bắt được xe. Toàn bộ ngôi làng đã bị chôn vùi. Những người may mắn thoát được ra ngoài trước khi mọi thứ sụp đổ đang tìm cách đưa thi thể của người thân họ ra khỏi đống đổ nát. Những thi thể được cuốn chăn ở khắp mọi nơi".
Anh Karim tiếp tục: "Tôi đã mất 22 người thân trong gia đình, bao gồm chị gái và 3 người anh em trai. Hơn 70 người trong làng đã tử vong".
Chia sẻ thêm về trận động đất này, anh Arup Khan (22 tuổi), người may mắn sống sót và được đưa ra khỏi một khách sạn bị đổ sập, miêu tả: "Đó là một sự cố kinh hoàng. Tiếng người khóc vang lên khắp nơi. Những đứa trẻ khác và gia đình tôi bị mắc kẹt dưới bùn đất".
Trong khi đó, tại bệnh viện nơi điều trị những nạn nhân, hãng tin AFP cũng đã ghi nhận nhiều hình ảnh đau thương. Nằm trên giường bệnh, gương mặt Bibi Hawa giàn giụa nước mắt khi bà cố gắng chống chọi với những vết thương tại bệnh viện ở Sharan, thủ phủ của tỉnh Paktika.
Bà tâm sự, ít nhất 10 người thân của cô đã thiệt mạng trong trận động đất và giờ bà chỉ còn có một mình. Người phụ nữ 55 tuổi đau lòng hỏi: "Giờ tôi biết phải đi đến đâu?"
Những người bị thương được chăm sóc tại bệnh viện ở Sharan, thủ phủ của tỉnh Paktika. Ảnh: AFP
Trong căn phòng nơi Bibi đang được điều trị, hàng chục phụ nữ khác cũng đang được chăm sóc - nhiều người đã ngủ, một số vùi mình dưới chăn. Shahmira không bị thương nhưng bà đang phải chăm sóc cháu trai 1 tuổi. Trên giường bên cạnh, con dâu của bà đang ngủ vì vết thương, trong khi con trai đang được điều trị tại một khu khác.
Kể lại thời điểm vụ động đất xảy ra, bà Shahmira tâm sự: "Chúng tôi đang ngủ thì nghe thấy tiếng động lớn. Tôi đã hét lên. Khi ấy, tôi nghĩ rằng cả gia đình mình bị chồn vùi dưới đống đổ nát và tôi là người duy nhất còn sống".
Sau thảm hoạ kinh hoàng này, ông Bilal Karimi, phó phát ngôn viên của chính phủ Taliban, đã kêu gọi các cơ quan cứu hộ cứu nạn hỗ trợ các nỗ lực khẩn cấp. Ông nói: "Chúng tôi kêu gọi tất cả các cơ quan viện trợ cử các đội đến các khu vực để ngăn chặn nguy cơ xảy ra thêm những thảm hoạ khác".
Theo đó, cả Liên hợp quốc và Liên minh châu Âu (EU) đã nhanh chóng đề nghị hỗ trợ Afghanistan.
Văn phòng Liên hợp quốc về các vấn đề nhân đạo ở Afghanistan tuyên bố: "Các nhóm đánh giá tình hình đã được tiển khai ở những khu vực bị ảnh hưởng".
Trong khi đó, ông Tomas Niklasson, đặc phái viên của EU tại Afghanistan, thông báo: "EU đang theo dõi tình hình và sẵn sàng phối hợp cũng như cung cấp hỗ trợ khẩn cấp cho những người và cộng đồng bị ảnh hưởng".
Một thủ lĩnh bộ lạc sống tại tỉnh Paktika, ông Yaqub Manzor, cho biết những người sống sót và lực lượng cứu hộ đang cố gắng giúp đỡ những nạn nhân bị ảnh hưởng. Ông Manzor chia sẻ: "Các chợ địa phương đóng cửa và tất cả người dân đã di chuyển đến các khu vực bị ảnh hưởng".
Thủ tướng Afghanistan Mohammad Hassan Akhund đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp tại dinh tổng thống để điều phối nỗ lực cứu trợ các nạn nhân ở Paktika và tỉnh Khost tỉnh lân cận.
Trước đó, ông Abdul Wahid Rayan, Tổng giám đốc hãng thông tấn Bakthar, thông tin các khu vực xảy ra động đất thuộc vùng núi. Do đó, công tác cứu hộ cần có sự phối hợp của trực thăng. Tuy nhiên, theo ông Rayan, Afghanistan đang thiếu máy bay trực thăng và những khu vực khó tiếp cận này đang khiến công tác cứu trợ gặp nhiều trở ngại.
Ngoài tỉnh Pakita, ông Mohammad Nassim Haqqani, người đứng đầu cơ quan ứng phó thảm họa Afghanistan, cho biết các trường hợp tử vong cũng được ghi nhận ở các tỉnh miền Đông Khost và Nangarhar.
Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif đã gửi lời chia buồn với Afghanistan về trận động đất, đồng thời tuyên bố rằng đất nước ông sẵn sàng giúp đỡ người dân Afghanistan. Tại Vatican, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã cầu nguyện cho tất cả những người thiệt mạng và bị thương.
Trận động đất ngày 22/6 được xác định là trận động đất chết người nhất của Afghanistan trong 20 năm qua. Trước đó, hồi năm 2002, một trận động đất mạnh 6,1 độ richter từng xảy ra ở miền Bắc đất nước, cướp đi sinh mạng của khoảng 1.000 người.
Minh Hạnh (Theo The Guardian, AFP)