Tổng thống Ukraine chấp nhận "quay xe", gửi tín hiệu sẵn sàng đàm phán với Nga?

 Giữa lúc lực lượng Ukraine đang chật vật đối phó với quân đội Nga trên chiến trường và Tổng thống đắc cử Donald Trump báo hiệu sẽ thay đổi cách làm của Mỹ, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gần đây gửi tín hiệu sẵn sàng đàm phán để chấm dứt xung đột.

Thông điệp mà ông Zelensky đưa ra rất thận trọng. Ông không nói rõ Kiev sẽ đồng ý nhượng đất hoặc các vấn đề khác, dù Nga đang kiểm soát hơn 20% lãnh thổ Ukraine và không đồng ý trả lại để đổi lấy bất kỳ thoả thuận ngừng bắn nào.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gửi tín hiệu sẵn sàng đàm phán chấm dứt xung đột với Nga. Ảnh: Reuters

Từng khăng khăng yêu cầu Nga rút toàn bộ quân trước khi đàm phán, ông Zelensky hiện thường xuyên chỉ nhấn mạnh nhu cầu bảo đảm an ninh lâu dài. Những thay đổi của ông Zelensky mà giới chức Ukraine và phương Tây đều nhận thấy có thể là do tình hình ở tuyến đầu đang xấu đi và chính quyền Mỹ sắp tới có thể sẽ không viện trợ cho Kiev nữa.

Trong suốt năm đầu tiên của cuộc xung đột, lãnh đạo và các quan chức Ukraine luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đòi lại toàn bộ đất đai của Ukraine, bao gồm bán đảo Crimea và các khu vực khác mà Nga đã kiểm soát trên thực tế từ năm 2014, để nước này chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào.

Tuy nhiên, tại những cuộc họp gần đây với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump và các lãnh đạo châu Âu, ông Zelensky tập trung nhiều hơn vào cái mà ông gọi là "hòa bình lâu dài" cho Ukraine. Ông khẳng định ưu tiên hàng đầu của Kiev hiện nay là được mời tham gia liên minh quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và nhận được những cam kết an ninh khác, chẳng hạn như sự hiện diện của lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu, để ngăn chặn Nga mở chiến dịch quân sự một lần nữa.

Trong cuộc phỏng vấn với Sky News công bố cuối tháng 11, Tổng thống Zelensky cũng từng cho biết "giai đoạn căng thẳng" của cuộc chiến có thể kết thúc nếu NATO đưa ra các đảm bảo an ninh cho phần lãnh thổ mà Ukraine đang kiểm soát.

Ông Zelensky cho rằng việc lấy lại các khu vực mà Nga đang kiểm soát có thể thông qua đàm phán sau này. Lãnh đạo Ukraine đã nhắc lại lập trường này trong cuộc phỏng vấn mà hãng tin Nhật Bản Kyodo News công bố ngày 2/12.

Các cuộc phỏng vấn gần đây của ông Zelensky đánh dấu lần đầu tiên lãnh đạo Ukraine đưa ra kế hoạch chấm dứt xung đột mà không kèm điều kiện Nga phải trao trả toàn bộ lãnh thổ đang kiểm soát.

Nga hiện nắm giữ khoảng 20% lãnh thổ Ukraine, gồm cả bán đảo Crimea mà Moskva sáp nhập năm 2014. Nga kiểm soát phần lớn các tỉnh Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhzhia, tuyên bố sáp nhập các khu vực này vào tháng 9/2022.

Các quan chức và giới phân tích cho rằng sự thay đổi của ông Zelensky có thể phù hợp hơn với quan điểm của ông Trump về việc phải chấm dứt xung đột. Nhưng nhà lãnh đạo Ukraine cũng đang cố gắng đảm bảo nước này không rơi vào tình cảnh “xôi hỏng bỏng không”.