Tổng thống Trump cảnh báo thảm họa sẽ xảy ra nếu Syria-Nga-Iran tấn công Idlib

Tổng thống Trump cảnh báo Syria, Nga và Iran về kế hoạch tấn công của liên minh này nhằm vào thành trì cuối cùng của phiến quân ở tỉnh Idlib có thể dẫn tới một thảm họa nhân đạo.

Trong một dòng trạng thái đăng tải trên Twitter ngày 3/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump viết: "Tổng thống Syria Bashar al-Assad không được liều lĩnh tấn công tỉnh Idlib. Quân đội Nga và Iran cũng sẽ phạm sai lầm nhân đạo khủng khiếp nếu tham gia vào thảm kịch tiềm tàng này. Hàng trăm nghìn người có thể thiệt mạng, đừng để điều đó xảy ra".

Tuyên bố của ông chủ Nhà Trắng được đưa ra trong bối cảnh các lực lượng chính phủ Syria đang tập trung binh lính chuẩn bị cho trận đánh tổng lực tiêu diệt các phần tử phiến quân còn đang cố thủ tại thành trì cuối cùng ở tỉnh Idlib, vùng Tây Bắc đất nước.

Hai đồng minh thân cận của Syria là Nga và Iran luôn bày tỏ sự ủng hộ kế hoạch tấn công này của Damascus, đồng thời khẳng định các nhóm phiến quân cực đoạn ở Idlib phải bị loại bỏ và sẵn sàng tham gia hỗ trợ Tổng thống Bashar al-Assad.

Sau 7 năm chiến sự dai dẳng, quân đội của chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã giành lại quyền kiểm soát hầu hết lãnh thổ bị phiến quân và các tổ chức khủng bố chiếm đóng.

Hiện giờ Idlib có thể coi là thành trì cuối cùng của phe đối lập cũng như các nhóm nổi dậy có liên hệ với tổ chức khủng bố al-Qaeda.

Có thời điểm phe đối lập kiểm soát nhiều thành phố lớn của Syria và hầu hết lãnh thổ ở thủ đô Damascus. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của Nga kể từ tháng 9/2015 và của Iran, quân đội Syria đã giành lại hầu hết quyền kiểm soát lãnh thổ. Chỉ riêng trong năm ngoái, quân đội Syria đã đánh bật phiến quân và khủng bố khỏi các thành trì như Damascus, Homs, Daraa và Quneitra.

Trong quá trình đánh bật phiến quân khỏi các thành trì đó, chính phủ Syria cho dân thường và cả phiến quân ở đây lựa chọn hoặc quy hàng chính quyền của Tổng thống Assad hoặc bị dồn tới Idlib.

Hàng chục nghìn người đã lựa chọn phương án tới Idlib và giờ đây những người này dường như không còn nơi nào để đi khi thành trì cuối cùng của phe đối lập sắp sụp đổ trong khi Thổ Nhì Kỳ siết chặt kiểm soát biên giới với người tị nạn.

Liên Hợp Quốc tuần trước cảnh báo, cuộc chiến ở Idlib có thể kéo theo một thảm họa nhân đạo. Hiện nhiều người đang phải sống trong các trại lánh nạn ở Idlib trong điều kiện vô cùng khắc khổ với khoảng 2 triệu người cần cứu trợ nhân đạo.

Bên cạnh đó, theo suy đoán của Nga, Mỹ có thể vin cớ là một cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học do lực lượng chính phủ Syria tiến hành tại tỉnh Idlib, để cùng các đồng minh của Anh và Pháp phát động tấn công Syria. Kể từ khi Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền hồi năm ngoái, Washington đã hai lần tấn công Syria với lý do đáp trả cáo buộc lực lượng chính phủ Syria tấn công hóa học dân thường.

Tuy nhiên, Lầu Năm Góc ngày 28/7 đã bác bỏ thông tin do Nga đưa ra, khẳng định Mỹ không gia tăng lực lượng ở Địa Trung Hải, nhưng cũng cảnh báo quân đội Mỹ “sẵn sàng đáp trả” nếu có chỉ đạo trực tiếp từ tổng thống. Theo quan sát của Business Insider, Mỹ chỉ có một tàu khu trục được nhìn thấy tại Địa Trung Hải, trong khi Nga có tới 13 tàu chiến và cả tàu ngầm.

Theo các chuyên gia, nếu Idlib được lực lượng chính phủ Syria giải phóng, lực lượng nổi dậy do Mỹ hậu thuẫn, huấn luyện và trang bị vũ khí tại đây có thể sẽ bị tiêu diệt. Do vậy, Mỹ được cho là sẽ tiến hành một cuộc tấn công nhằm vào các lực lượng chính phủ Syria tại Idlib để tránh kịch bản này xảy ra. Đây cũng là một trong những điều mà Nga đang lo ngại.

Trong cuộc hội đàm với người đồng cấp Ả rập Xê út hôm 29/8, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải phóng Idlib khỏi tay các phần tử khủng bố.

“Idlib là thành trì quan trọng cuối cùng của các phần tử khủng bố, những kẻ đang bắt giữ dân thường làm lá chắn sống và ép các nhóm vũ trang muốn đàm phán với chính quyền Syria phải phục tùng chúng. Do vậy, xét trên mọi khía cạnh, “khối u” này cần phải được loại bỏ”, ông Lavrov cho biết.

NGUYỄN QUỲNH (T/h)