Tổng thống Đức: Xin lỗi vì nước mình phát động Thế chiến II

"Tôi cúi đầu trước những nạn nhân Ba Lan trong thời kỳ phát xít Đức và cầu xin sự tha thứ" - Tổng thống Đức nhận trách nhiệm trong buổi lễ ngày 1/9 tại Wielun.

Phát biểu tại thành phố Wielun trong buổi lễ kỷ niệm 80 năm ngày Đức tấn công Ba Lan, Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier bày tỏ sự ân hận sâu sắc vì những đau thương mà đất nước của ông gây ra cho Ba Lan và toàn bộ châu Âu trong Chiến tranh Thế giới II và cảnh báo sự nguy hiểm của chủ nghĩa dân tộc.

Cuộc chiến đẫm máu nhất lịch sử thế giới bắt đầu rạng sáng ngày 1/9/1939, khi tàu chiến của Đức Quốc Xã tấn công đồn canh gác của lính Ba Lan ở Westerplatte, gần thành phố cảng Gdansk. Không quân phát xít Đức ném bom thành phố Wielun ở miền trung Ba Lan trong suốt nhiều giờ.

Máy bay Đức đã phá hủy khoảng 70% nhà cửa trong thành phố, khiến ít nhất 127 dân thường chết và bị thương, dù nơi này không có mục tiêu quân sự. Vụ không kích Wielun được coi là tội ác chiến tranh đầu tiên của phát xít Đức trong Thế chiến II.

Cuộc chiến đẫm máu nhất lịch sử nhân loại cướp đi sinh mạng của hơn 50 triệu người, trong đó có gần 6 triệu người Ba Lan.

Tham dự buổi lễ có các lãnh đạo Ba Lan, Phó tổng thống Mỹ Mike Pence, Thủ tướng Đức Angela Merkel, các lãnh đạo thế giới khác cũng như cựu binh Ba Lan và những người Do thái sống sót sau thảm họa diệt chủng ở các nhà tù của Đức Quốc Xã.

Tới dự buổi lễ, ông Steinmeier bày tỏ nỗi buồn trước những vụ thảm sát mà Adolf Hitler tiến hành ở Ba Lan, đồng thời biết ơn sự tha thứ của người dân nước này. “Tôi cúi đầu tưởng nhớ sự đau thương mà các nạn nhân phải chịu đựng”, ông phát biểu. “Tôi cầu xin sự tha thứ cho món nợ lịch sử của nước Đức. Tôi khẳng định trách nhiệm của chúng tôi”.

Tại buổi lễ kỷ niệm ngày mở đầu Thế chiến II ở thủ đô Warsaw, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda nhắc lại lịch sử tàn khốc mà người dân nước này phải chịu đựng trong cuộc chiến với "tác động kéo dài tới tận ngày nay". Duda tưởng nhớ những người đã ngã xuống và cảm ơn những người lính đã chiến đấu, hy sinh cho tự do.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ban đầu đã lên lịch tới dự, nhưng phải hủy vì bão Dorian đổ bộ vào bờ đông nước này.

Phát biểu thay mặt ông, Phó tổng thống Mike Pence nói “ngày hôm nay chúng ta nhớ lại cơn bão của thế kỷ 20 đã bùng phát thành chiến tranh và xâm lược, dẫn đến khổ đau không thể tả hết cũng như sự anh hùng của người dân Ba Lan”.

Ba Lan gánh chịu tổn thất lớn về vật chất, tài chính, kinh tế và tinh thần trong Thế chiến II, Thủ tướng Mateusz Morawiecki cho biết. "Chúng ta phải nói, phải nhớ đến những mất mát mà chúng ta gánh chịu. Chúng ta yêu cầu sự thật, yêu cầu bồi thường", Morawiecki nói.

Bồi thường chiến tranh vẫn là vấn đề gây tranh cãi ở Ba Lan. Đảng Luật pháp và Công lý (PiS) sau khi lên nắm quyền năm 2015 tiếp tục đưa ra yêu cầu bồi thường, sau khi Đức thực hiện các khoản thanh toán cuối cùng vào năm 2010.

Minh Khôi (T/h)