Sáng 17/7, hai vụ nổ lớn đã phá vỡ buổi sáng yên bình trên Biển Đen.Một đoạn của cây cầu Crimea bắc qua lối đi hẹp giữa bán đảo Taman và Crimea đã bị phá hủy.
Đoạn cầu Crimea bị hư hại sau vụ tấn công ngày 17/7. Ảnh: Popularmechanics
Hai vụ nổ được báo cáo xảy ra vào lúc 3h04 và 3h20 cùng ngày (theo giờ địa phương). Video quay tại hiện trường cho thấy một phần của trụ đỡ thứ 145 đã bị sập. Truyền thông Nga đưa tin vụ tấn công đã khiến một cặp vợ chồng tử vong và người con của họ bị thương nặng.
Nhà chức trách cho biết cuộc tấn công không ảnh hưởng đến các cầu tàu, nhưng làm hỏng sàn cầu và mối cầu. Giao thông đường bộ trên cầu Crimea, tuyến cung cấp chính cho lực lượng của Nga trong chiến sự với Ukraine, bị đình trệ sau vụ tấn công.
Hồi tháng 10 năm ngoái, cầu Crimea từng bị hư hại trong một vụ nổ do Ukraine thực hiện. Các quan chức Nga cho biết thuốc nổ được đặt một chiếc xe tải và cho phát nổ khi đi qua cầu, khiến 3 người thiệt mạng.
Cầu Crimea trong vụ tấn công vào 8/10/2022. Ảnh: Popularmechanics
Trong vụ tấn công mới nhất ngày 17/7 , ông Mykhailo Fedorov - Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Chuyển đổi số Ukraine, tuyên bố cauaf Crimea bị tấn công bằng xuồng không người lái.
Truyền thông phương Tây trước đó dẫn nguồn tin trong Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) cho biết vụ tấn công cầu Crimea là "chiến dịch đặc biệt của SBU và hải quân".
Đáp lại, Tổng thống Nga Vladimir Putin cam kết sẽ trả đũa và cho biết Bộ Quốc phòng Nga đã chuẩn bị các đề xuất cần thiết.
Hạm đội xuồng kamikaze không người lái đang ngày một lớn mạnh của Ukraine
Mùa thu 2022, Hải quân Ukraine đã bắt đầu sử dụng một xuồng thuyền nhỏ không người lái (USV) để trinh sát và tấn công kamikaze (cảm tử) liên tục vào các tàu và cơ sở cảng của Nga ở Crimea.
Ít nhất 25 chiếc USV đã được chuyển đổi trên cơ sở huy động vốn cộng đồng của các công dân Litva cho nền tảng gây quỹ United24 của Ukraine, với mục tiêu là 100 chiếc xuồng kamikaze. Những người tài trợ số tiền 250.000 USD thậm chí sẽ được đặt tên cho xuồng.
Xuồng không người lái mang bom tự sát (USV) của Ukraine. Ảnh Military Ukraine
Giới phân tích cho rằng xuồng sử dụng động cơ của mô tô nước. Ông Oleksiy Neizhpapa, tư lệnh hải quân Ukraine, tuyên bố: "(Xuồng) có thể tham gia trinh sát hàng hải tầm xa và giám sát bờ biển, hộ tống và hỗ trợ hạm đội truyền thống, hộ tống tàu buôn, khoanh vùng hỏa lực pháo binh, bảo vệ căn cứ và chống lại các hoạt động đổ bộ".
Vị tướng này cho rằng loại xuồng này "có thể thay đổi tình hình ở biển Đen một cách đáng kể".
Mỗi chiếc xuồng được gắn một kính tiềm vọng điện quang/hồng ngoại và một ăng-ten liên lạc vệ tinh Starlink cho phép truyền nhiều nguồn cấp dữ liệu video. Điều này có nghĩa là những chiếc xuồng có thể được điều khiển từ xa với một khoảng cách lớn.
Cuộc tấn công đầu tiên của xuồng cảm tử vào cảng Sevastopol hồi tháng 10/2022 đã làm hư hại 3 tàu Nga. Tuy nhiên các cuộc tấn công sau đó dường như đã thất bại sau khi Moscow củng cố hệ thống phòng thủ.
Tháng 5/2023, Ukraine đã cố gắng chứng minh khả năng xác định vị trí và tấn công tàu của Nga hoạt động ở xa bằng việc sử dụng USV tấn công tàu bình báo Ivan Khurs của Nga đang hoạt động gần eo biển Bosporus do Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát. Song cuộc tấn công này không thành công.
Cận cảnh xuồng không người lái của Ukraine. Ảnh: AP
Theo các chuyên gia quân sự, USV được sử dụng trong mỗi cuộc tấn công có tải trọng và cấu hình khác biệt tùy thuộc vào nhiệm vụ mà nó thực hiện. Những phương tiện dùng để đánh sập các nhịp cầu thường mang theo lượng lớn chất nổ và có khả năng tàng hình. Để có thể tiếp cận với cây cầu, xuồng cảm tử sẽ phải đi vòng quanh các tuyến phòng thủ ven biển rộng lớn của Nga xung quanh bán đảo Crimea, nơi có nhiều nhiều tàu tuần tra nhỏ và máy bay trực thăng. Cấu hình chìm hoặc bán chìm của xuồng cảm tử có thể khiến nó khó bị mắt thường hoặc hệ thống radar phát hiện.
Truyền thông Nga đưa tin, Hải quân nước này đang gấp rút triển khai các phương tiện bổ sung để đẩy lùi cuộc tấn công bằng USV của Ukraine, trong đó có việc trang bị cho tàu thuyền thêm nhiều súng máy 14,5 mm, cảm biến và thiết bị tác chiến điện tử.
Loại hoặc số lượng phương tiện không người lái được sử dụng trong cuộc tấn công ngày 17/7 hiện vẫn chưa được xác định chính xác. Một nguồn tin quân sự nói rằng có thể cuộc tấn công liên quan đến việc sử dụng thiết bị bổ sung mới nhất cho kho vũ khí hải quân của Kiev - phương tiện không người lái kamikaze chìm hoàn toàn, hoặc phương tiện không người lái dưới nước (UUV).
“Thực tế là Ukraine đang liên tục áp đặt cái giá đắt đỏ lên Hải quân Nga bằng cách phóng các USV nhỏ, rẻ tiền nhằm vào các tàu và cơ sở cảng. Phòng thủ chống lại các cuộc tấn công như vậy đồng nghĩa luôn phải ở trạng thái nhận biết liên tục và mức độ căng thẳng cao”, ông Samuel Bendett, một chuyên gia về máy bay không người lái và AI của Nga nhận định.
Câu hỏi được đặt ra lúc này là liệu Ukraine có thể lặp lại và duy trì hiệu quả các cuộc tấn công bằng USV, hay các biện pháp đối phó của Nga sẽ khiến vụ nổ như ngày 17/7 chỉ xảy ra được một lần.
Mộc Miên (Theo Popularmechanics)