Thuốc tiêm ngừa HIV sắp được triển khai ở nhiều quốc gia, hiệu quả ngăn lây nhiễm gần 100%

Theo VnExpress, Lenacapavir, thuốc dự phòng HIV đầu tiên trên thế giới được tiêm 6 tháng một lần, sắp được triển khai tại Zimbabwe, một trong 10 quốc gia đầu tiên được lựa chọn. "Chúng tôi vui mừng thông báo rằng Zimbabwe đã được chọn... đây là một bước phát triển đột phá trong cuộc chiến chống HIV", đại sứ quán Mỹ tại thủ đô Harare cho biết trên X.

Zimbabwe hiện có 1,3 triệu người sống chung với HIV, theo Chương trình Phối hợp của Liên Hợp Quốc về HIV/AIDS (UNAIDS). Tuy nhiên, chuyên gia y tế công cộng Ponesai Nyika cho biết quốc gia này có "cơ sở hạ tầng ứng phó HIV rất vững chắc", gần đây đã đạt mục tiêu 95-95-95 của UNAIDS, nghĩa là 95% người sống chung với HIV biết được tình trạng bệnh của mình; 95% người biết mình nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) và 95% người đang điều trị đạt được mức ức chế virus.

Việc đưa vào sử dụng lenacapavir được kỳ vọng thúc đẩy mạnh mẽ các nỗ lực của Zimbabwe nhằm loại bỏ lây nhiễm HIV. "Sự hỗ trợ từ đối tác mạnh mẽ như PEPFAR (Kế hoạch Cứu trợ Khẩn cấp của Tổng thống Mỹ về AIDS) và các tổ chức địa phương khác... tạo ra một nền tảng vững chắc cho việc giới thiệu lenacapavir", ông Nyika nói thêm.

Đợt triển khai tại Zimbabwe sẽ nhắm đến các nhóm dễ bị tổn thương như trẻ em gái vị thành niên, phụ nữ mang thai và cho con bú. Theo báo Chính phủ, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ca ngợi lenacapavir là bước tiến trong việc bảo vệ những người có nguy cơ nhiễm HIV.

Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết: "Khi vắc-xin HIV vẫn còn chưa khả thi, lenacapavir là giải pháp tốt nhất tiếp theo: một thuốc kháng virus tác dụng kéo dài đã được chứng minh trong thử nghiệm có thể ngăn ngừa gần như toàn bộ các ca nhiễm HIV ở những người có nguy cơ."

UNAIDS cũng mô tả thuốc này là một bước ngoặt trong ứng phó HIV. Phó Giám đốc UNAIDS Angeli Achrekar nói với DW: "Chúng tôi đang nói về một loại thuốc có thể được coi là 'thần kỳ'. Việc nó gần như đạt hiệu quả 100% trong ngăn chặn các ca nhiễm mới là điều đáng kinh ngạc, chưa từng có. Đây là giải pháp tốt nhất chúng ta có hiện nay trong ứng phó HIV. Chúng ta chưa có vaccine hay thuốc chữa trị, nhưng đây thực sự là điều phi thường."

Lenacapavir dự kiến sẽ được triển khai tại 120 quốc gia có thu nhập thấp và trung bình vào năm 2027, và được kỳ vọng sẽ giảm đáng kể khoảng 1,3 triệu ca nhiễm HIV/AIDS mới mỗi năm.

Thuốc hiện có giá 40 USD mỗi năm, trong khi ban đầu từng được dự kiến có giá khoảng 28.000 USD (24.197 euro) cho mỗi người mỗi năm. Phác đồ phòng ngừa lenacapavir cũng yêu cầu liều uống khởi đầu khi bắt đầu điều trị: uống hai viên vào ngày tiêm đầu tiên và hai viên vào ngày kế tiếp.

Cùng với Zimbabwe, các quốc gia Kenya, Nigeria, Zambia, Uganda, Tanzania, Nam Phi, Eswatini và Botswana cũng nằm trong nhóm được chọn để triển khai lenacapavir vào tháng 1/2026.