Chất béo là dưỡng chất cần thiết để cung cấp năng lượng, duy trì chức năng sinh lý, hỗ trợ sự phát triển của các cơ quan trong cơ thể. Đối với người trưởng thành, chất béo chiếm 24% trọng lượng của cơ thể.
Tuy nhiên, BS.TS Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa - Gan mật - Tụy, Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, ăn quá nhiều chất béo bão hòa có trong thịt, nội tạng động vật, bơ sữa, bánh ngọt, đồ ăn chiên xào... sẽ gây sức ép cho gan, dẫn đến ứ đọng nhiều chất béo và glycogen ở cơ quan này. Chất béo tiêu chuẩn chứa không quá 25% lượng calo mỗi ngày (bao gồm tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất).
Thực phẩm đóng hộp, thức ăn nhanh thường được nhiều người lựa chọn do tính tiện dụng, phù hợp với người bận rộn. Tuy nhiên, những loại thực phẩm này không tốt cho gan và có khả năng gây béo phì. Thực phẩm đóng hộp chứa chất bảo quản, nhiều đường, muối, chất béo... khiến gan phải làm việc nhiều hơn. Khi những chất này tích tụ nhiều sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của cả gan và thận. Do vậy, bạn nên hạn chế sử dụng các sản phẩm này để bảo vệ lá gan.
Bia rượu là thức uống chứa các chất gây hại nghiêm trọng cho gan, đặc biệt là khi uống nhiều. Bản chất của cồn ethanol có trong bia rượu không gây độc cho gan nhưng khi vào cơ thể sẽ bị chuyển hóa thành acetaldehyde. Chất này gây viêm gan, thoái hóa mỡ ở gan và hậu quả là xơ gan, ung thư gan.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi ngày, nam giới không nên uống quá hai đơn vị cồn, không quá một đơn vị đối với nữ, không uống quá năm ngày trong một tuần. Một đơn vị cồn tương đương 10 gram cồn nguyên chất và bằng một chai bia 330ml (5%), một ly rượu vang 100 ml (13,5%) hoặc một chén rượu mạnh 30 ml (40%).
Bác sĩ Khanh chia sẻ thêm, nếu ăn thực phẩm nhiễm nấm mốc có thể mắc nhiều bệnh nguy hiểm. Trong đó, thực phẩm bị nấm mốc sản sinh chất aflatoxin độc tính mạnh dễ gây thoái hóa hoặc hoại tử tế bào gan dẫn đến ung thư gan. Aflatoxin là chất có độc tính cao do các loại nấm mốc như: aspergillus flavus và aspergillus parasiticus sinh ra, độc tính từ các loại nấm này gấp 68 lần asen, chỉ một mg aflatoxin cũng có thể gây ung thư.
"Độc tính cao này thường có mặt trong các loại ngũ cốc và các loại hạt bị mốc. Đây là yếu tố gây tổn thương tế bào gan, thậm chí gây đột biến gene, làm tổn thương và tăng nguy cơ ung thư gan", bác sĩ Khanh nói.
Đây là món ăn hấp dẫn được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, theo bác sĩ Khanh, đồ nướng là món ăn có thể làm hại gan. Vì trong quá trình chế biến, thịt nướng trực tiếp ở nhiệt độ cao, chất béo bị phân hủy sau đó hợp với protein trong thịt có thể tạo ra chất benzopyrene gây ung thư. Ngoài ra, khói bốc lên từ lò nướng cũng có chứa chất gây ung thư làm tăng gánh nặng cho gan, thận. Nếu muốn lá gan khỏe mạnh thì bạn cần hạn chế dùng món ăn này.
Những thay đổi lối sống sau đây có thể giúp bảo vệ chống lại bệnh gan và tăng cường sức khỏe tổng thể của gan:
Giảm mỡ thừa trong cơ thể: Mỡ thừa trong cơ thể, đặc biệt là ở vùng bụng, là yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh gan.
Tập thể dục đều đặn, thường xuyên: Duy trì hoạt động có thể giúp duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc bệnh gan.
Bỏ hút thuốc và không sử dụng ma túy: Hút thuốc và sử dụng ma túy trái phép làm tổn thương gan và dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác.
Sử dụng thuốc và thực phẩm bổ sung một cách có trách nhiệm: Việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách các loại thuốc thông thường như thuốc giảm đau và thực phẩm bổ sung từ thảo dược cũng có thể gây hại cho gan và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến gan. Không bao giờ trộn thuốc trừ khi được người có chuyên môn y tế khuyến nghị cụ thể.
Thực hành tình dục an toàn: Viêm gan, bệnh gan, có thể lây truyền qua quan hệ tình dục.
Thực hiện chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh, đồng thời bảo vệ gan bằng cách tránh lạm dụng thuốc và các chất độc như khói thuốc lá có thể giúp gan khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc các bệnh về gan, theo Sức khỏe & Đời sống.