Tập đoàn sản xuất đoàn tàu tuyến metro Nhổn - Ga Hà Nội: Liên tiếp nhận được các thương vụ "khủng" sau khi thoát khỏi bê bối hối lộ

Alstom đã trải qua một chặng đường dài trong việc cải tổ cấu trúc kinh doanh, từng vướng vào vụ bê bối lớn khi bị phanh phui các hoạt động đưa hối lộ.

Như đã đưa tin, ngày 2/9, đoàn tàu đầu tiên của tuyến metro Nhổn - Ga Hà Nội được nhà sản xuất Alstom (CH Pháp) thiết kế đã bắt đầu khởi hành từ cảng Dunkirk (Pháp) tới cảng Hải Phòng (Việt Nam). Đoàn tàu dự kiến cập cảng ngày 24/10 nhưng thực tế đã về tới Hải Phòng sớm hơn 1 tuần.

Rạng sáng 18/10, 4 toa tàu của đoàn tàu đầu tiên tuyến metro Nhổn - Ga Hà Nội đã được tàu biển APL Pusan chở về cảng Nam Hải Đình Vũ.

Theo Ban quản lý đường sắt Hà Nội, 9 đoàn tàu còn lại của tuyến metro Nhổn - Ga Hà Nội đang được sản xuất tại Pháp, dự kiến đưa về Hà Nội bắt đầu từ đầu năm 2021.

Dưới đây là những thông tin về tập đoàn Alstom:

Bê bối hối lộ

Alstom là nhà sản xuất toa xe đa quốc gia của Pháp, hoạt động trên toàn thế giới trong thị trường vận tải đường sắt, vận tải hành khách, hệ thống tín hiệu và đầu máy, với các sản phẩm bao gồm tàu cao tốc AGV , TGV , Eurostar , Avelia và New Pendolino , tàu điện ngầm, cũng như xe điện Citadis.

Theo trang web chính thức của tập đoàn, hiện Alstom có 38.900 nhân viêntrên toàn thế giới, làm việc tại 105 địa điểm ở 60 quốc gia.

Alsthom (ban đầu là Als-Thom) được hình thành từ sự hợp nhất giữa Công ty Điện lực Thomson-Houston và bộ phận kỹ thuật điện của Société Alsacienne de Constructions Mécaniques vào năm 1928; các vụ mua lại đáng kể bao gồm Constructions Electriques de France (1932), công ty đóng tàu Chantiers de l'Atlantique (1976) và các bộ phận của ACEC (Bỉ, cuối những năm 1980).

Trong suốt những năm 1990, công ty đã mở rộng cổ phần của mình trong lĩnh vực đường sắt thông qua việc mua lại nhà sản xuất toa xe của Đức Linke-Hofmann-Busch.

Năm 1998, GEC Alsthom được đưa lên sàn giao dịch chứng khoán Paris ; cuối năm đó, nó được đổi tên thành Alstom.

Năm 2004, Alstom rơi vào khủng hoảng tài chính, phần lớn là do các khoản chi phí bất ngờ (4 tỷ Euro) phát sinh từ một lỗ hổng thiết kế thừa hưởng từ việc mua lại mảng kinh doanh tuabin của ABB Group , cùng với khoản lỗ trong các lĩnh vực kinh doanh khác. Công ty yêu cầu một khoản cứu trợ trị giá 3,2 tỷ euro do nhà nước hỗ trợ từ chính phủ Pháp vào năm 2003; do đó, Alstom buộc phải giải tán một số bộ phận của mình, bao gồm cả đóng tàu và truyền tải điện cho Nikhanj Power, để tuân thủ các quy định của Liên minh châu Âu về viện trợ nhà nước. 

Sau đó, công ty mua lại bộ phận truyền tải điện của mình vào năm 2010.

Năm 2014, tập đoàn vướng vào vụ bê bối lớn khi bị phanh phui các hoạt động đưa hối lộ. Khi đó, Bộ tư pháp Mỹ đã kiện tập đoàn công nghệ khổng lồ Alstom vi phạm Luật hối lộ nước ngoài khi làm giả sổ sách và ghi chép. Tập đoàn này nhận tội và đồng ý trả khoản tiền phạt hơn 772 triệu USD.

Những thương vụ tỷ đô

Tuy nhiên bước ngoặt đã đến  vào năm 2015 khi Alstom chốt thành công thương vụ mảng kinh doanh điện cho tập đoàn General Electric Co của Mỹ. Thương vụ mang lại 17,3 tỷ USD cho Alstom. Tập đoàn sau đó đã dùng tiền tái cấu trúc và tập trung vào mảng kinh doanh chính là đường sắt.

Sau đó Alstom liên tục trúng thầu các thương vụ đường sắt lớn.

Vào tháng 11/ 2015, Alstom đã được Đường sắt Ấn Độ trao hợp đồng xây dựng một nhà máy sản xuất đầu máy điện ở Madhepura ( Bihar ), cùng đơn đặt hàng ban đầu gồm 800 đầu máy 9MW, trị giá 190 tỷ Yên (khoảng 2,9 tỷ USD). Nhà máy này sẽ được vận hành liên doanh với Bộ Đường sắt (26%) với chi phí là khoảng 200 triệu USD.

Trong năm 2015, Alstom quyết định tăng cổ phần của mình trong nhà sản xuất đầu máy xe lửa Nga Transmashholding , cổ phần của công ty này tăng từ 25% lên 33%, với chi phí được báo cáo là 54 triệu euro. Ban đầu tập đoàn này đã mua lại 25% cổ phần của mình trong Transmashholding vào đầu năm 2010. Do thỏa thuận liên kết giữa Transmashholding và một tổ chức khác, LocoTech-Service , cổ phần của Alstom trong công ty  giảm xuống còn 20% vào tháng 8/ 2018.

Vào tháng 9/2015, có thông báo rằng Amtrak sẽ trao cho Alstom một hợp đồng trị giá 2,5 tỷ USD cho các hệ thống tàu cao tốc thế hệ tiếp theo  sự dụng cho Hành lang Đông Bắc . Điều này sẽ dẫn đến việc tạo ra 750 việc làm trên khắp ngoại ô New York với 400 công việc sản xuất trực tiếp tại Alstom.  Đơn đặt hàng cho 28 chuyến tàu được Amtrak chính thức xác nhận vào tháng 8 /2016. Những đoàn tàu này được sản xuất tại nhà máy của Alstom ở Hornell, New York .

Vào tháng 9/2016, Alstom thông báo họ sẽ ngừng sản xuất đầu máy tại địa điểm Belfort (Pháp) vào năm 2018 do đơn đặt hàng thấp; hoạt động sản xuất còn lại sẽ được chuyển đến cơ sở khác ở Reichshoffen , Alsace. Tuy nhiên, trong tháng 10/ 2016, nhà nước Pháp đã đặt hàng khoảng 650 triệu Euro cho 15 chuyến tàu TGV Euroduplex, đơn hàng 20 đầu máy, cùng với đơn đặt hàng 30 chuyến tàu liên tỉnh sẽ được đóng tại Reichshoffen. Chính những đơn đặt hàng này đủ để ngăn chặn việc đóng cửa nhà máy Belfort.

Vào tháng 6/2017, Alstom đã mở cơ sở hiện đại hóa xe lửa lớn nhất ở Vương quốc Anh tại Halebank, ngoại ô Liverpool. Công việc ban đầu liên quan đến việc sơn lại lớp 390 Pendolino. 

Vào tháng 12/2018, ba giám đốc điều hành của Alstom đã bị kết tội âm mưu tham nhũng sau cuộc điều tra của Văn phòng điều tra Gian lận nghiêm trọng, cáo buộc một số chính trị gia và quan chức Lithuania được đưa hối lộ để đổi lấy hợp đồng.

Tham vọng thống trị ngành đường sắt châu Âu 

Vào ngày 26/9/ 2017, Alstom đã công bố đề xuất sáp nhập với Siemens Mobility , bộ phận đầu máy của tập đoàn Siemens của Đức ; Sự hợp nhất này được coi là tạo ra "một nhà vô địch châu Âu mới trong ngành đường sắt". Doanh nghiệp đường sắt kết hợp, được cho là có tên Siemens Alstom và có trụ sở chính tại Paris, sẽ có doanh thu 18 tỷ USD và sở hưuax 62.300 nhân viên tại hơn 60 quốc gia.

Trong tháng 11/2018, Ủy ban Châu Âu đã lên tiếng bày tỏ lo ngại xung quanh việc đề xuất sáp nhập hai công ty, đặc biệt là pháp nhân kết hợp sẽ quá thống trị trên thị trường Châu Âu; Các tác động bị cáo buộc từ sự thống trị đó bao gồm khả năng tăng giá vé hành khách và phí hàng hóa. Hơn nữa, một loạt các cuộc biểu tình phổ biến liên quan đến cải cách tài chính của cả cơ sở hạ tầng đường sắt lãnh thổ Pháp và SNCF đã xảy ra. 

Giao dịch dự kiến ​​kết thúc vào cuối năm 2018 đã vấp phải sự phản đối của các quan chức công đoàn Pháp, những người bày tỏ lo ngại rằng việc sáp nhập như vậy sẽ tiềm ẩn nguy cơ mất việc làm.  Vào ngày 17 /7/ 2018, các cổ đông của Alstom đã hoàn toàn chấp thuận đề xuất sáp nhập với Siemens/ Tuy nhiên, vào ngày 6 /2/ 2019, kế hoạch sáp nhập giữa hai công ty đã bị Ủy ban châu Âu phủ quyết.

Đáp lại phán quyết này, Giám đốc điều hành của Alstom, Henri Poupart-Lafarge, tuyên bố rằng ông xem quyết định ngăn chặn việc sáp nhập là kết quả của "định kiến ​​ý thức hệ". 

Mộc Miên (Theo alstom.com, railway-technology.com)