Sự thật đau lòng tại những khu bảo tồn sư tử ở Nam Phi

Săn bắn đóng hộp – ngành k?nh doanh há? ra t?ền

Cách thành phố Johannesburg (Nam Ph?) khoảng 75 dặm về ph&?acute;a nam là trang trạ? tư nh&ac?rc;n khổng lồ Moreson. Trong khu&oc?rc;n v?&ec?rc;n rộng tớ? 2.000 hecta này, đang có khoảng 50 con sư tử và ha? cá thể hổ trưởng thành được nu&oc?rc;? theo lố? bán hoang d&at?lde;. Được b?ết đến vớ? danh nghĩa là một khu bảo tồn tư nh&ac?rc;n, nhưng từ l&ac?rc;u, có nh?ều đồn đoán rằng, sư tử ở Moreson được “nu&oc?rc;? để g?ết”. Dù chủ sở hữu trang trạ? cùng ch&?acute;nh quyền địa phương đ&at?lde; nh?ều lần bác bỏ những “t?n đồn ác ý” này, nhưng dư luận vẫn kh&oc?rc;ng khỏ? ngh? hoặc về b&?acute; ẩn b&ec?rc;n trong trang trạ?. Từ kh? được thành lập vào năm 2002, vớ? lý do an toàn, Moreson cấm cửa hoàn toàn ngườ? lạ. Khu bảo tồn cũng “kh&oc?rc;ng thèm” nhận bất cứ một khoản t?ền tà? trợ nào cho hành động cao đẹp nhưng rất tốn kém này. Chỉ có đ?ều, thỉnh thoảng nơ? đ&ac?rc;y lạ? đón t?ếp những vị khách mà nh&?grave;n qua cũng b?ết là thuộc hàng “đạ? g?a”. Họ lưu lạ? đ&ac?rc;y và? ngày và kh? rờ? đ?, gương mặt a? cũng hả h&ec?rc; m&at?lde;n nguyện. Trước h?ện tượng kỳ lạ này, một nhóm phóng v?&ec?rc;n ngườ? Anh đ&at?lde; quyết định làm sáng tỏ b&?acute; mật b&ec?rc;n trong Moreson. Sau rất nh?ều nỗ lực, cuố? cùng họ cũng thuyết phục được một ngườ? d&ac?rc;n địa phương đang làm v?ệc b&ec?rc;n trong khu bảo tồn đứng ra bảo l&at?lde;nh cho vào tham quan. Các phóng v?&ec?rc;n đ&at?lde; được chứng k?ến một sự thật g&ac?rc;y sốc: những con sư tử được nu&oc?rc;? dưỡng ở đ&ac?rc;y đang trở thành mục t?&ec?rc;u săn bắn cho những tay nhà g?àu đến từ khắp nơ? tr&ec?rc;n thế g?ớ?.

 Thực ra, thú t?&ec?rc;u kh?ển độc ác này đ&at?lde; được b?ết đến từ l&ac?rc;u. Tạ? Nam Ph? cũng như nh?ều nước ch&ac?rc;u Ph? khác, đ&at?lde; tồn tạ? hẳn các tour “du lịch săn bắn”. Nhưng trước đ&ac?rc;y, địa đ?ểm của những cuộc đ? săn thường là những khu bảo tồn quốc g?a và những cánh rừng nguy&ec?rc;n s?nh. Đố? mặt vớ? sự chỉ tr&?acute;ch của cộng đồng quốc tế, hoạt động này đ&at?lde; bị các ch&?acute;nh phủ sở tạ? ngăn cấm ngày càng gắt gao. Nhưng kh&oc?rc;ng ngờ rằng, dịch vụ này đ&at?lde; rút sang hoạt động b&?acute; mật và chuy&ec?rc;n ngh?ệp hơn, đến mức ngườ? ta sẵn sàng thành lập cả một khu bảo tồn để đón khách đến săn bắn.

Mở rộng đ?ều tra, nhóm phóng v?&ec?rc;n Anh đ&at?lde; phát h?ện ra một bức tranh toàn cảnh đen tố? về những “khu bảo tồn sư tử” thuộc sở hữu tư nh&ac?rc;n tr&ec?rc;n toàn l&at?lde;nh thổ Nam Ph?. Moreson chỉ là một trong số hơn 160 trang trạ? nu&oc?rc;? sư tử bán hoang d&at?lde; một cách hợp pháp tạ? đất nước này. Tổng số sư tử tạ? các trang trạ? vào khoảng 5.000 con, lớn hơn nh?ều số sư tử đang sống trong tự nh?&ec?rc;n của Nam Ph? (ước t&?acute;nh chỉ còn khoảng 2.000 con). Sẽ rất mừng nếu các m&at?lde;nh thú này được bảo tồn theo đúng nghĩa của nó. Nhưng sự thật là chúng đang được “nu&oc?rc;? để g?ết”. Chỉ cần bỏ ra một món t?ền kha khá, bất kỳ a? cũng có quyền bắn hạ một con sư tử trong những trang trạ? như thế. Nếu chỉ săn bắn đến chết con mồ?, mức g?á là 5.000 bảng Anh. Còn muốn sở hữu lu&oc?rc;n cả ch?ến lợ? phẩm “khủng” này, các thợ săn sẽ phả? trả nh?ều hơn, có kh? l&ec?rc;n tớ? 25.000 bảng.

Ngành dịch vụ ngầm này được g?ớ? trong nghề gọ? bằng cá? t&ec?rc;n khá c&oc?rc;ng ngh?ệp “săn bắn đóng hộp”. Cá? t&ec?rc;n này bắt nguồn từ v?ệc bắn hạ một con sư tử nu&oc?rc;? trong trang trạ? lu&oc?rc;n dễ dàng hơn nh?ều so vớ? v?ệc săn bắn trong tự nh?&ec?rc;n, dễ như thể lấy một món đồ trong hộp vậy. Các “thợ săn” phần lớn là những nhà g?àu đến từ ch&ac?rc;u &Ac?rc;u và Bắc Mỹ. Họ sẽ được các c&oc?rc;ng nh&ac?rc;n bản xứ hộ tống, bảo vệ và phục vụ hậu cần trong quá tr&?grave;nh đ? săn. Nếu khách hàng kh&oc?rc;ng muốn mua lạ? xác con thú săn được, những &oc?rc;ng chủ trang trạ? cũng kh&oc?rc;ng lấy làm ph?ền. Tập quán t?&ec?rc;u dùng các sản phẩm từ sư tử cho các vị thuốc cổ truyền của các nước ch&ac?rc;u Á như Trung Quốc, Thá? Lan&hell?p; ch&?acute;nh là thị trường t?&ec?rc;u thụ khổng lồ cho mặt hàng đặc b?ệt. Để có nguồn sư tử bù đắp số bị săn, ngườ? ta còn thành lập những trang trạ? chuy&ec?rc;n nh&ac?rc;n g?ống loà? “mèo lớn” này. Những chú sư tử con đến kh? tròn một tuổ? sẽ được bán cho các “khu bảo tồn” và sống bán hoang d&at?lde; ở đó. Các “khu bảo tồn” cũng có những quy định nhất định. Khách săn kh&oc?rc;ng được phép bắn những con còn nhỏ. Chỉ những con nào đ&at?lde; mọc l&oc?rc;ng bờm mớ? bị l?ệt vào dạng “hàng sẵn sàng bán”.

Tương la? nào cho “vua” của mu&oc?rc;n loà??

Lờ? đồn đoán về số phận b? thảm của những chú sư tử trong các khu bảo tồn tư nh&ac?rc;n ở Nam Ph? đ&at?lde; tồn tạ? từ l&ac?rc;u, nhưng chỉ đến kh? các phóng v?&ec?rc;n vào cuộc, vớ? những bằng chứng kh&oc?rc;ng thể chố? c&at?lde;?, b&?acute; mật này mớ? bị phơ? bày. B?ện m?nh cho hành v? tàn ác “nu&oc?rc;? để g?ết”, hàng loạt các chủ trang trạ? cho rằng, đó ch&?acute;nh là cách&hell?p; bảo tồn sư tử trong tự nh?&ec?rc;n. Những con sư tử họ nu&oc?rc;? sẽ là vật thế mạng cho các con sư tử khác ngoà? th?&ec?rc;n nh?&ec?rc;n hoang d&at?lde;. Tuy nh?&ec?rc;n, lờ? bào chữa vụng về kh&oc?rc;ng thuyết phục được a?. Số l?ệu thống k&ec?rc; của các nhà bảo tồn động vật hoang d&at?lde; cho thấy, trong 20 năm qua, số sư tử hoang d&at?lde; của Nam Ph? đ&at?lde; g?ảm tớ? 80\%. Bà F?ona M?les, g?ám đốc Quỹ bảo vệ sư tử Nam Ph? cho b?ết, tr&ec?rc;n thực tế, “săn bắt đóng hộp” đ&at?lde; tác động t?&ec?rc;u cực đến v?ệc bảo vệ loà? vật này, hơn là g?úp bảo vệ chúng. Các trạ? chuy&ec?rc;n g&ac?rc;y g?ống sư tử chỉ bù đắp được một phần số bị săn bắn, do v?ệc s?nh sản trong m&oc?rc;? trường nh&ac?rc;n tạo loà? vật này cực kỳ khó khăn. Do đó, những đàn sư tử con trong tự nh?&ec?rc;n vẫn là mục t?&ec?rc;u hàng đầu mà các trang trạ? này nhắm tớ? để bổ sung cho qu&ac?rc;n số của m&?grave;nh. Các thợ săn bản địa được đặt hàng và họ sẵn sàng g?ết chết cả cặp sư tử bố mẹ để đoạt lấy đàn con. Hoạt động săn bắt sư tử trong th?&ec?rc;n nh?&ec?rc;n hoang d&at?lde; v&?grave; thế kh&oc?rc;ng g?ảm bớt, mà trá? lạ?, càng có xu hướng tăng l&ec?rc;n theo sự phát đạt của các trang trạ?.

Trước sức ép của cộng đồng quốc tế, Ch&?acute;nh phủ Nam Ph? đ&at?lde; cam kết sẽ s?ết chặt lạ? hoạt động của các trang trạ?. Tòa án tố? cao nước này đ&at?lde; ch&?acute;nh thức co? v?ệc săn bắn sư tử là một hành động bất hợp pháp, bất kể trong trường hợp nào. Hả? quan Nam Ph? cũng được lệnh ngăn chặn các vụ xuất khẩu sư tử và các sản phẩm từ sư tử ra nước ngoà?, kể cả đố? vớ? các trường hợp đ&at?lde; được cấp phép từ trước. Khách du lịch đến Nam Ph? sẽ kh&oc?rc;ng được mang theo súng săn hay cung, nỏ. Quy định này có thể làm nản lòng các tay thợ săn lắm t?ền “rửng mỡ”, bở? vớ? ngườ? đ? săn, vũ kh&?acute; phả? là vật quen dùng, tố? kỵ dùng đồ lạ. V&?grave; vậy, các hoạt động săn bắn sư tử tạ? Nam Ph? cũng g?ảm xuống đáng kể, đặc b?ệt v?ệc c&oc?rc;ng kha? săn bắn đ&at?lde; ngừng hẳn.

Các tổ chức bảo vệ động vật hoang d&at?lde; cũng được tạo đ?ều k?ện hoạt động, nhằm ngăn chặn những vụ tàn sát loà? m&at?lde;nh thú này. T?ến sĩ Mart?n Qu?nn, g?ám đốc một tổ chức bảo tồn sư tử tạ? Anh cho b?ết, &oc?rc;ng đang xúc t?ến một ch?ến dịch truyền th&oc?rc;ng để tuy&ec?rc;n truyền vận động nhằm thay đổ? ý thức của các chủ trang trạ? sư tử. Các chuy&ec?rc;n g?a của tổ chức này đang vận động họ thả những chú sư tử trở lạ? m&oc?rc;? trường hoang d&at?lde;. V?ệc này rất khó khăn, v&?grave; những chủ trang trạ? đ&at?lde; phả? bỏ ra nh?ều t?ền để mua và nu&oc?rc;? dưỡng chúng. Cần phả? có một quỹ t?ền để g?ả? cứu đàn sư tử nu&oc?rc;? khổng lồ ở đ&ac?rc;y. Các tổ chức nước ngoà? đang xúc t?ến thành lập quỹ, họ hy vọng sẽ k&ec?rc;u gọ? được các nhà tà? trợ đóng góp t?ền cho hành động nh&ac?rc;n đạo này.

H.N (Thực h?ện) - ĐSPL