Rợn người đặc sản nòng nọc om măng ở xứ Thanh

Nếu có dịp đến với đồng bào dân tộc Mường ở Thanh Hóa bạn đừng ngại ngần thưởng thức món nòng nọc om măng đậm chất núi rừng bên ly rượu cay cùng chủ nhà.

Người Mường ở miền Tây Thanh Hóa từ lâu đã có thói quen ăn nòng nọc (theo tiếng địa phương là bu bu hoặc bâu bâu). Những con nòng nọc béo mẫm, to bằng ngón tay chỉ để đãi khách quý hoặc chế biến khi trong nhà có việc gì đó trọng đại.

Trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 11 âm lịch hàng năm, người địa phương thường vào rừng từ đầu giờ sáng hoặc lúc chiều muộn để bắt nòng nọc. Đây là khoảng thời gian nước ở các con suối mát và khá yên tĩnh nên nòng nọc thường lượn lờ kiếm ăn ở các khe đá nhỏ.

Những con nòng nọc do loài ếch đá trong rừng đẻ vào các tháng mùa mưa thường béo tròn, to bằng ngón tay, khác hẳn nòng nọc dưới xuôi.

Dụng cụ dùng để bắt nòng nọc rất đơn giản, chỉ cần một chiếc dậm và một chiếc rỏ tre cùng lá khoắn làm mồi nhử. Những người có kinh nghiệm chỉ cần thả nhẹ từng chiếc lá khoắn vào một chiếc dậm đặt bên khe suối.

Sau khi “ngửi” được hơi lá khoắn, hàng loạt nòng nọc từ trong các khe đá sẽ kéo nhau đến tìm ăn. Việc của bạn lúc này chỉ là nâng nhẹ chiếc dậm, hứng ngược dòng suối là có thể bắt được vô số nòng nọc.

Nòng nọc bắt về có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như: Chả, chiên, xào, nấu, nướng, kho… nhưng ngon nhất vẫn phải kể đến nòng nọc om măng.

Tất cả nguyên liệu đều phải được chế biến ở dạng tươi mới tạo được vị ngon cho món ăn. Chế biến nòng nọc om măng không đòi hỏi nhiều công đoạn cầu kỳ, ngay nguyên liệu cũng rất đơn giản gồm mẻ, hành, mùi tàu và đặc biệt không thể thiếu măng rừng tươi.

Cụ thể, trước hết người làm phải rửa qua nòng nọc, dùng mũi dao nhọn gẩy nhẹ vào bụng, lôi phần lòng ruột cho ra ngoài, rửa sạch, để ráo.

Sau khi xào măng với mẻ cho chín tới, người ta đổ nước sôi vào nồi rồi trút bát nòng nọc vào đun cho sôi lại. Cuối cùng rắc hành, răm, mùi tầu lên trên, bắc xuống ăn nóng cùng cơm hoặc làm mồi nhắm rượu.

Khi được mời ăn món này lần đầu những vị khách ở xa thường có cảm giác hơi ghê. Nhưng nếu can đảm nếm thử, gắp một chú nòng nọc đang nghi ngút khói cho vào miệng, bạn sẽ thấy vị thơm mùi đặc trưng, ăn vào thấy mềm ngọt, phảng phất đâu đó chút vị đắng nhẹ của măng rừng và nước dùng béo ngậy, đậm đà.

Chính vì thế nếu có dịp đến với bản Mường ở Thanh Hóa mùa nòng nọc, bạn đừng ngại ngần thưởng thức món ăn đậm chất núi rừng bên ly rượu cay cùng chủ nhà.

Bạn cũng có thể mua mang về tại chợ họp ở khu vực huyện Thạch Thành, suối Vó Ấm chảy từ Vườn quốc gia Cúc Phương hoặc chợ phiên cửa khẩu quốc tế Na Mèo với giá từ 40.000 đến 50.000 nghìn đồng một kg. Song khi về nấu dưới xuôi thì hương vị không sao sánh bằng.

Ngoài ra, du khách còn có thể thưởng thức các món ăn từ nòng nọc ở một số địa danh như Ba Tơ (Quảng Ngãi), Lâm Đồng hay Nghệ An…

Quỳnh Chi (T/h)