Quảng Ninh: Nhẹ nhàng tĩnh tâm, đầu năm đi lễ hội Đền Cửa Ông

Nét văn hóa đã ăn sâu vào nếp sống của người Việt, đó là đầu năm, thành tâm đi lễ đền chùa cầu phúc lộc và bình an cho gia đình. Và, Đền Cửa Ông (Cẩm Phả, Quảng Ninh) là một trong những ngôi đền linh thiêng và nổi tiếng của nước ta, là nơi mà người dân đất Quảng Ninh nói riêng cũng như khắp cả nước nói chung, thường luôn mong muốn được tới dâng hương, nhất là vào dịp lễ hội đầu năm.

Lễ hội Đền Cửa Ông, là một lễ hội lớn của cả nước, hàng năm được tổ chức vào ngày mồng 3, 4 tháng 2 và ngày mồng 3, 4 tháng 8 âm lịch. Đây là dịp để người dân tưởng nhớ công đức, cuộc đời và sự nghiệp của Đức Ông Trần Quốc Tảng và các nhân thần có công với dân, với nước, đang được tôn thờ tại Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Cửa Ông.

Những ngày cuối năm, có dịp trò chuyện với ông Phạm Thành Trung- Trưởng Ban Quản lý di tích Đền Cửa Ông. Ông chia sẻ, nhiều năm nay Đền Cửa Ông đã trở thành một điểm sáng trong công tác tổ chức lễ hội. Ban Quản lý (BQL) di tích Đền Cửa Ông luôn có nhiều đổi mới, tạo sự hấp dẫn du khách thập phương về trảy hội, BQL luôn làm tốt công tác đảm bảo an ninh trật tự, tạo môi trường lễ hội văn minh. Đặc biệt, thời gian gần đây, sau khi được cải tạo, mở rộng với diện mạo mới cùng với việc đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt với quy mô cấp tỉnh, công tác quản lý, tổ chức lễ hội Đền Cửa Ông càng được chú trọng.

Nhằm tôn vinh, quảng bá cho những giá trị di tích lịch sử Lễ hội Đền Cửa Ông. BQL đền đã phối hợp với cơ quan chức năng để có lực lượng hướng dẫn viên giỏi nghề phục vụ nhu cầu tham quan, hướng dẫn cho du khách. Nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo tồn, giữ gìn, phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” khơi dậy lòng tự hào dân tộc, trách nhiệm đối với quê hương, đất nước.

Được biết, Lễ hội Đền Cửa Ông được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, Di tích lịch sử văn hóa quốc gia đặc biệt. Đền Cửa Ông là điểm sinh hoạt văn hóa dân gian, văn hóa tâm linh, điểm du lịch hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, chiêm bái.

Ông Trung cho biết, đầu năm nay thời gian diễn ra lễ hội đúng vào thời điểm dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, do đó Ban Tổ chức chỉ tổ chức nghi lễ truyền thống tưởng nhớ công đức, cuộc đời và sự nghiệp của Đức Ông Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng và tưởng nhớ nhiều tướng lĩnh nhà Trần có công đánh giặc, trấn ải vùng Đông Bắc.

Theo sử sách ghi chép lại rằng, xác định vùng Hải Đông (tên cũ của Quảng Ninh) là nơi hiểm yếu, có vị trí đặc biệt quan trọng đối với cả kinh tế lẫn quốc phòng. Bởi vậy, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đã cử người con trai thứ ba của mình là Trần Quốc Tảng ra trấn thủ lưu đồn tại đây. Đền Cửa Ông linh thiêng, được nhân dân xây dựng để ghi nhớ công lao của Đức ông Trần Quốc Tảng người người anh hùng có công lớn trấn ải vùng Cửa Suốt - Hải Đông được nhân dân hết lòng ca tụng.

Không những vậy, nơi đây còn là nơi duy nhất thờ phụng đầy đủ gia thất Trần Quốc Tuấn và các cận thần của ông với hơn 34 pho tượng lớn nhỏ được chạm trổ công phu tỉ mỉ, có giá trị nghệ thuật cao. Ngày nay, Đền Cửa Ông chỉ còn lại khu đền Thượng gồm đền thờ Trần Quốc Tảng, đền thờ Thánh Mẫu, lăng Trần Quốc Tảng và chùa thờ Tuệ Trung Thượng Sĩ nép mình dưới tán sum suê của những cây cổ thụ.

Khách thập phương đến tham quan di tích lịch sử Đền Cửa Ông quanh năm, nhưng đông nhất, nhộn nhịp nhất vào mùa lễ hội, diễn ra từ ngày 3/2 âm lịch và kéo dài suốt ba tháng xuân. Đây là cơ hội để khách thập phương được đắm chìm trong không gian văn hóa linh thiêng mang đậm bản sắc quê hương và truyền thống lâu đời của người Việt.

Như thường lệ, hai năm một lần, Đền mở hội chính với nhiều hoạt động văn hóa phong phú. Bắt đầu là lễ dâng hương, sau đó là lễ rước bài vị Trần Quốc Tảng từ đền Cửa Ông ra miếu vườn Nhãn - là nơi mà theo truyền thuyết Đức Ông trôi dạt vào hóa thần và quay về Đền. Lễ rước bài vị này mô phỏng những cuộc tuần du bảo vệ bờ cõi vùng biển Đông Bắc của Hưng Nhượng Vương xưa kia với ý nghĩa ghi nhớ công đức của ngài trong sự nghiệp bảo vệ biên cương tổ quốc.

Đến với Đền Cửa Ông, sau khi thắp nén hương thành kính trước đền Thượng, khách thập phương còn có thể tham quan ngôi chùa cổ kính nép dưới bóng đa già, viếng lăng Trần Quốc Tảng và đền Quan Châu. Không những thế, du khách còn được thưởng lãm cảnh đẹp vùng biển Đông Bắc nên thơ trữ tình. Đứng trên Đền Cửa Ông phóng tầm mắt nhìn ra xa, có thể thấy Vịnh Bái Tử Long phóng khoáng với hàng ngàn đảo đá muôn hình muôn vẻ, tựa như tấm thảm xanh lộng lẫy, lấp lánh trên mặt biển. Từ nơi đây, chúng ta có thể bao quát toàn bộ cảnh quan sinh động của vùng than Cẩm Phả với nhịp sống hối hả của những người thợ Mỏ. được đắm mình “thả hồn” trước cảnh đẹp thiên nhiên của Vịnh Bái Tử Long, du khách sẽ thấy lòng mình nhẹ nhàng tĩnh tâm hơn khi đến với Đền Cửa Ông vào những ngày đi lễ đầu năm.

 Xuân Khiển