Phương Tây trước “trò chơi quyền lực” của Nga ở Ukraine

Theo nhà bình luận Alexander Kudascheff của Deutsche Welle, phương Tây hiện có quá ít lựa chọn khả dĩ.

Một tuần trước khi Hội nghị thượng đỉnh NATO khai mạc ở xứ Wales, chỉ vài ngày trước chuyến thăm Estonia của Tổng thống Mỹ Barack Obama và một giờ trước khi Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt của Liên minh Châu Âu, người ta phải thừa nhận rằng phương Tây đang rất lúng túng trước “trò chơi quyền lực” của Tổng thống Nga Vladimir Putin và bất lực khi đối mặt với những thay đổi chiến lược gần đây  ở Trung Đông.

Tất nhiên, EU, ​​NATO và phương Tây nói chung sẽ siết chặt sợi dây thòng lọng trừng phạt Nga. Và chắc chắn, phương Tây sẽ đưa ra các biện pháp trừng phạt hơn nữa tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới. Phương Tây chắc chắn sẽ nhắm vào Nga và Tổng thống Putin, nhưng sẽ không làm cho ông này nhụt chí. Phương Tây hiện cũng không hề biết ông Putin sẽ làm gì trong thời gian tới: chỉ đơn thuần gây ra tình trạng bất ổn ở miền đông Ukraine hay sáp nhập khu vực này và tạo ra một hành lang nối liền Nga với bán đảo Crimea?

Trong mọi trường hợp, Tổng thống Putin sẽ tìm cách khoét sâu những nhược điểm của phương Tây vì ông biết chắc chắn rằng NATO sẽ không đáp trả bằng quân sự. Điều duy nhất mà phương Tây có thể làm là  tiếp tục trang bị cho quân đội Ukraine vừa yếu kém, vừa mất tinh thần chiến đấu. Nhưng ngay cả khi được cung cấp thêm vũ khí, quân đội Ukraine cũng chẳng mạnh hơn được bao nhiêu.

Về khía cạnh chính sách thực dụng, người ta phải nhận thức được rằng số phận của Ukraine không phải nằm trong tay phương Tây mà phụ thuộc vào Mátxcơva và sự thương hại của Putin. Ai muốn bảo vệ sự toàn vẹn của đất nước Ukraine - bất kể  ở Kiev, Brussels, Berlin hay Washington – người đó phải nói chuyện với Vladimir Putin. Họ phải cố gắng tìm hiểu những gì mà Tổng thống Putin muốn để quyết định những gì có thể cung cấp cho ông này. Việc Ukraine cam kết không gia nhập Liên minh Châu Âu và NATO có lẽ sẽ là điều kiện tiên quyết của Nga cho bất kỳ cuộc đàm phán nào. Liên bang hóa Ukraine và dành cho khu vực miền đông nam quyền tự trị rộng lớn chắc chắn sẽ là một mục tiêu đàm phán. Công nhận vai trò của Nga trong tiến trình này là điều không thể tránh khỏi. Nói cách khác, Ukraine và phương Tây sẽ phải đối mặt với “quyền phủ quyết” của Nga. Đó là chính là cái giá cay đắng mà Ukraine có nguy cơ phải trả.

Kiev cũng như phương Tây không thể làm gì nhiều để kết thúc cuộc chiến này, ngoài việc đưa ra các nhượng bộ ngoại giao. Trong khi đó, nhượng bộ lại không khác gì chấp nhận thất bại.

Kể từ sự sụp đổ của Bức tường Berlin và sau khi thống nhất Châu Âu, phương Tây đã tin vào sức mạnh của chính sách ngoại giao. Trong quan hệ nhà nước, phương Tây đã đặt cược vào chính sách ngoại giao. Đó là lý do vì sao phương Tây đã choáng váng và thậm chí bị ngã ngửa trước trò chơi quyền lực liều lĩnh của Tổng thống Putin. Vào thời điểm hiện tại, phương Tây không mấy tự tin trong các vấn đề thế giới.

Kể từ khi Barack Obama lên cầm quyền, nước Mỹ đã thoái bộ và hạn chế thực thi vai trò siêu cường trên chính trường thế giới. Trong khi đó, NATO lại bị mắc kẹt trong một cuộc khủng hoảng bản sắc. Tình trạng “chân không quyền lực đó” đã bị Tổng thống Nga Putin – người hoàn toàn ý thức được sức mạnh của mình -  khai thác triệt để.

Có thể nói phản ứng của phương Tây trước hành động khiêu khích của Nga cũng như trước những thay đổi lớn ở Trung Đông là bất lực và lúng túng. Chỉ có điều, vào thời điểm này, phương Tây lại không có nhiều sự lựa chọn khả dĩ.