Nổ súng bắt tàu Ukraine, Nga đồng loạt bị phương Tây cô lập

Tại phiên họp khẩn, các đại diện Ukraine và Mỹ tại LHQ lên án Nga nặng nề, thậm chí nghĩ tới nguy cơ Nga đang lên kế hoạch xâm lược và chiếm thêm lãnh thổ.

Ngày 26/11 tại New York (Mỹ) diễn ra phiên họp khẩn về chuyện Nga bắt ba tàu Ukraine, theo yêu cầu của cả Ukraine và Nga, theo NPR.

Tại cuộc họp, Phó Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc (LHQ) Dmitry Polanski nói chính Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko và Ukraine đã khiêu khích đối đầu.

Tổng cục An ninh Liên bang Nga (FSB) tuyên bố bắt buộc phải dùng vũ lực vì những con tàu này đã xâm phạm lãnh hải Nga và cố gắng thực hiện hành vi bất hợp pháp. Những con tàu này bao gồm 2 tàu chiến loại nhỏ và một tàu kéo, đã bỏ qua các cảnh báo của FSB và có những hoạt động nguy hiểm trong vùng biển ngoài khơi Crimea.

Trong khi đó các đại diện Ukraine và Mỹ tại LHQ lên án Nga nặng nề. Đại sứ Ukraine tại LHQ Volodymyr Yelchenko cho biết các tàu Ukraine đã dừng sau khi phía Nga dùng vũ lực cảnh báo để đợi Nga sắp xếp chuyện đi qua eo biển Kerch nhưng sau đó lại bị bắt. Ông Yelchenko cho biết ông có một số đoạn ghi âm sóng vô tuyến giao thông lúc đó cho thấy phía Nga đã dàn xếp chuyện này.

Theo ông Yelchenko, Ukraine đang nghĩ tới nguy cơ Nga đang lên kế hoạch xâm lược và chiếm thêm lãnh thổ của mình, chẳng hạn như các cảng Mariupol và Berdyansk, để củng cố, mở rộng thêm tầm kiểm soát các vùng biển quanh Crimea. Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko ngày 26-11 cũng nói chuyện này đã được Nga lên kế hoạch nhằm leo thang tình hình vùng biển Azov và đây chưa phải là điều nghiêm trọng nhất.

Phát biểu tại phiên họp, Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley đã chỉ trích việc Nga bắt giữ tàu hải quân Ukraine ở eo biển Kerch là vi phạm pháp luật, đồng thời kêu gọi Moscow thả các tàu và thủy thủ của Ukraine.

"Những gì chúng tôi chứng kiến cuối tuần qua là một hành động liều lĩnh nữa của Nga. Mỹ sẽ tiếp tục ủng hộ người dân Ukraine trước các hành động gây hấn của Nga", CNBC dẫn lời Đại sứ Haley nói.

Về phần mình, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, ông không thích những gì đang xảy ra giữa Nga và Ukraine. "Chúng tôi không thích chuyện đang xảy ra. Hy vọng rằng chuyện này sẽ được giải quyết ổn thỏa", ông Trump chia sẻ với các phóng viên tại Nhà Trắng hôm qua. Người đứng đầu Nhà Trắng cho biết thêm, các lãnh đạo châu Âu đang phối hợp để giải quyết tình hình.

NATO và Liên minh châu Âu (EU) đã kêu gọi các bên kiềm chế để tránh làm leo thang căng thẳng tình hình. Mặt khác, phát ngôn viên NATO Oana Lungescu cũng nhấn mạnh, liên minh này đề nghị Nga “đảm bảo không cản trở việc tiếp cận các cảng của Ukraine ở biển Azov theo luật pháp quốc tế”.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk chỉ trích hành động của Nga bắt giữ tàu Ukraine là "sử dụng vũ lực ở biển Azov".

Ngoại trưởng Đức Heiko Maas cũng chỉ trích việc Nga phong tỏa eo biển Kerch dẫn vào biển Azov sau khi cáo buộc tàu Ukraine xâm phạm lãnh hải. Ngoại trưởng Maas cho biết, Đức và Pháp sẵn sàng đóng vai trò trung gian hòa giải giữa Nga và Ukraine nếu cần thiết nhằm tránh tình hình leo thang.

Trong khi đó, Áo bày tỏ lo ngại về việc Ukraine thông qua thiết quân luật 30 ngày. Ngoại trưởng Áo Karin Kneissl cho biết, nước này sẽ làm hết sức mình để ngăn căng thẳng leo thang.

Giới ngoại giao Trung Quốc hôm qua cũng hối thúc các bên kiềm chế để tránh xung đột ở Biển Đen. Bắc Kinh cho rằng, các bên cần đạt được thỏa thuận giải quyết vấn đề “thông qua đối thoại và tham vấn”.

Những kêu gọi và chỉ trích trên được đưa ra sau khi Nga xác nhận đã bắt giữ 3 tàu hải quân và 24 thủy thủ của Ukraine bị cáo buộc xâm phạm lãnh hải của Nga ở eo biển Kerch dẫn vào biển Azov trên Biển Đen. Bất chấp Ukraine và các đồng minh phương Tây đề nghị Nga trao trả ngay lập tức tàu và thủy thủ Ukraine, Moscow cho biết sẽ chưa thể đáp ứng.

"Chưa phải lúc thích hợp để bàn về việc thả các con tàu. Rõ ràng đây là hành động đã có sự tính toán từ trước, nằm trong kế hoạch khiêu khích, nhằm vào những căng thẳng đã tồn tại trong khu vực, để dựng chuyện nhằm bôi nhọ nước Nga", tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ.

NGUYỄN QUỲNH (T/h)