Những sếp ngân hàng “ngã ngựa”: Cựu sếp GP Bank lần lượt đẩy nhau đến cửa tội tù

Giây phút nói lời sau cùng trước vành móng ngựa, cựu sếp GP Bank ân hận gửi lời xin lỗi tới toàn thể cán bộ của GP Bank vì những gì mình đã gây ra.

Cựu Chủ tịch HĐQT bị tạm giam

Tháng 7/2015, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam 2 bị can là Tạ Bá Long (SN 1955) – cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị, Đoàn Văn An – cựu Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Thương mại cổ phần Dầu khí Toàn Cầu (GP Bank) để điều tra hành vi Cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng trong vụ án gây thất thoát 5.500 tỷ đồng.

Theo cáo trạng truy tố, GP Bank tiền thân là Ngân hàng cổ phần Nông thôn Ninh Bình và được phép chuyển đổi tên gọi cũng như mô hình hoạt động thành ngân hàng thương mại vào năm 1993. Sau 12 lần thay đổi đăng ký kinh doanh, vào năm 2014 GP Bank có vốn điều lệ là 3.018 tỷ đồng.

Trong số 903 cổ đông của GP Bank, có 11 pháp nhân. Ba trong số 11 pháp nhân này có vốn Nhà nước. Riêng Tạ Bá Long cùng nhóm cổ đông liên quan sở hữu 34,99% vốn điều lệ, tương đương hơn 1.000 tỷ đồng và Đoàn Văn An cùng nhóm cổ đông liên quan nắm giữ 55,32% vốn điều lệ, tương ứng hơn 1.669 tỷ đồng.

Trong các năm 2009 và 2010, để có tiền tăng vốn điều lệ tại GP Bank theo quy định tại Nghị định số 141/2006/NĐ-CP ngày 22/11/2006 của Chính phủ và sử dụng vào những việc khác, Tạ Bá Long và Đoàn Văn An đã sử dụng 3 công ty (doanh nghiệp gia đình) để phát hành 3.380 trái phiếu bán cho Công ty Tài chính cổ phần Điện lực (EVN Finance), thu về 3.380 tỷ đồng.

Số tiền nêu trên được nguyên Chủ tịch và Phó Chủ tịch GP Bank sử dụng hơn 2.611 tỷ đồng để nhóm cổ đông của Tạ Bá Long và Đoàn Văn An mua cổ phần nhằm tăng vốn điều lệ ở ngân hàng này.

Bị cáo Tạ Bá Long và đồng phạm còn sử dụng 512,6 tỷ đồng để trả lãi trái phiếu và phí tư vấn phát hành trái phiếu. Số tiền còn lại hơn 255,7 tỷ đồng, bị cáo Tạ Bá Long và bị cáo Đoàn Văn An “rót” vào hoạt động đầu tư, kinh doanh của 3 doanh nghiệp liên quan.

Theo hồ sơ vụ án, các nguyên lãnh đạo, cán bộ GP Bank, sau khi được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận cho ngân hàng này tăng vốn điều lệ lên 3.018 tỷ đồng vào năm 2014 và do không có tiền để trả gốc, lãi cho Công ty Tài chính cổ phần Điện lực (EVN Finance) nên bị cáo Tạ Bá Long cùng bị cáo Đoàn Văn An đã bàn cách rút tiền từ GP Bank để có tiền thanh toán với chủ nợ.

Bị cáo Tạ Bá Long và đồng phạm đã sử dụng 2 trong 3 doanh nghiệp liên quan thỏa thuận đặt cọc mua 58% Tòa nhà Capital Tower và Hợp đồng hợp tác đầu tư Dự án Trung tâm Thương mại, văn phòng và nhà ở An Khánh Sao Bắc GP Bank để rút 3.900 tỷ đồng của chính GPBank.

Rút được số tiền nêu trên, bị cáo Tạ Bá Long chỉ đạo thuộc cấp sử dụng hơn 3.793 tỷ đồng để trả nợ gốc và lãi đối với EVN Finance. Số tiền rút được còn lại, Đoàn Văn An và một doanh nghiệp liên quan sử dụng vào mục đích riêng.

Trong quá trình điều tra, cơ quan chức năng xác định, hành vi của bị cáo Tạ Bá Long cùng đồng phạm đã vi phạm vào Điều 140 - Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010, gây thiệt hại cho GP Bank 3.900 tỷ đồng tiền gốc và 858 tỷ đồng tiền lãi phát sinh (tính đến tháng 7/2015).

Sau đó, bị cáo Tạ Bá Long cùng gia đình đã khắc phục được hơn 864,8 tỷ đồng. Bị cáo Đoàn Văn An cùng gia đình đã khắc phục được gần 84 tỷ đồng trong tổng số 2.510 tỷ đồng mà bị cáo gây thiệt hại.

Cựu TGĐ Phạm Quyết Thắng vướng lao lý

Tháng 6/2016, Cơ quan điều tra đã bắt cựu TGĐ GP Bank Phạm Quyết Thắng (SN 1973) để điều tra cùng về tội danh với ông Tạ Bá Long.

Cùng bị khởi tố còn có Nguyễn Anh Dung - nguyên Kế toán trưởng GP Bank, Nguyễn Ngọc Nam - Giám đốc Công ty TNHH - CN Sao Bắc và Hoàng Công Hợp - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần ĐTXD Thành Trung (Công ty Thành Trung).

Ông Phạm Quyết Thắng bắt đầu sự nghiệp tại GP Bank vào tháng 5/2009 với chức danh Phó TGĐ. Thời điểm này, GP Bank đang rúng động với sự kiện 2 nguyên Phó TGĐ Vũ Ngọc Toàn, Đỗ Như Phụng bị bắt để điều tra vụ án tiếp tay cho đối tác lợi dụng việc kinh doanh bất động sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Khi đó, ông Nguyễn Hữu Thủy, vốn là Phó TGĐ Ngân hàng VietinBank được điều về làm Tổng giám đốc GP Bank.

Chỉ 6 tháng sau, ông Phạm Quyết Thắng trở thành người thay thế cho ông Hữu Thủy, chính thức tiếp quản chiếc ghế TGĐ GP Bank. Khi đó, ông Thủy chuyển về Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia để đảm nhiệm cương vị Trưởng ban Giám sát Tập đoàn Tài chính trước khi trở thành lãnh đạo của VAMC.

Về ông Thắng, trước khi giữ chiếc ghế cao nhất trong ban điều hành của GP Bank, ông từng có thời gian dài làm việc tại VP Bank. Năm 2009, ông giữ chức Giám đốc chi nhánh VPBank Đông Đô.

Tham gia ngành ngân hàng trong 20 năm, lại có trình độ thạc sĩ quản trị kinh doanh, ông Thắng từng cùng GP Bank đạt giải thưởng "Thương hiệu nổi tiếng quốc gia năm 2010".

Tháng 12/2010, ngân hàng này cũng tăng vốn điều lệ lên trên 3.000 tỷ đồng theo đúng quy định của Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, kết quả thanh tra của Ngân hàng Nhà nước vào năm 2012 vẫn phát hiện đơn vị này tiềm ẩn nhiều rủi ro trong hoạt động, kết quả kinh doanh thua lỗ, âm vốn chủ sở hữu và quản trị, điều hành ngân hàng kém hiệu quả.

Năm 2014, Tập đoàn United Overseas Bank Limited (UOB) của Singapore đã được Ngân hàng Nhà nước cho phép tiếp cận GP Bank, dự kiến mua lại 100% cổ phần của ngân hàng này. Tuy vậy, thương vụ thất bại do phía GP Bank không đồng ý mức giá mà đơn vị của Singapore đưa ra.

Sự việc kéo dài đến cuối năm 2014, khi GP Bank có báo cáo tài chính tồi tệ, âm vốn chủ sở hữu hơn 9.000 tỷ đồng (trong khi vốn điều lệ chỉ 3.000 tỷ đồng), nợ xấu tới 45%. Ngân hàng Nhà nước buộc phải vào cuộc. GP Bank sau đó bị mua lại với giá 0 đồng.

Cùng với quyết định mua lại 0 đồng, Ngân hàng Nhà nước cũng bổ nhiệm Phó TGĐ Vietinbank Phạm Huy Thông sang làm TGĐ GP Bank thay thế cho ông Phạm Quyết Thắng từ tháng 7/2015.

Đẩy nhau cùng xộ khám

Chiều 29/12/2017, tại phiên tòa xét xử vụ án xảy ra tại GP Bank, căn cứ vào lời khai các bị cáo cùng hồ sơ vụ án, HĐXX sơ thẩm nhận định, bị cáo Tạ Bá Long và Đoàn Văn An giữ vai trò chính, chỉ đạo các bị cáo khác làm theo, dùng số tiền của GP Bank để sử dụng cho các công ty sân sau.

Khẳng định hành vi của bị cáo đã phạm vào tội “Cố ý làm trái quy định Nhà nước về kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, theo khoản 3, Điều 165-BLHS, TAND - TP Hà Nội quyết định tuyên phạt Tạ Bá Long 5 năm tù.

Phạm Quyết Thắng - cựu TGĐ GP Bank bị tuyên phạt 5 năm tù.

Cùng với đó, giữ vai trò kế tiếp nhưng chưa khắc phục được nhiều hậu quả, nên Đoàn Văn An  (SN 1958) - cựu Phó Chủ tịch GP Bank bị tuyên phạt 13 năm tù cũng về tội danh trên theo quy định tại Điều 165-BLHS. 

Cũng với tội danh như các bị cáo nêu trên, Nguyễn Anh Dung (SN 1978) - cựu Kế toán trưởng GP Bank bị xử phạt 3 năm tù và Nguyễn Ngọc Nam (SN 1976) - cựu Giám đốc Công ty CP Sao Bắc bị xử phạt 5 năm tù.

Riêng Nghiêm Tiến Sỹ (SN 1973) - cựu Phó TGĐ GPBank bị tuyên phạt 4 năm tù về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" theo Điều 285-BLHS. 

Vũ Đậu (T/h)