Những hiểu lầm phổ biến về bệnh đột quỵ, không phải ai cũng biết!

Đột quỵ chỉ xảy ra ở người già

Đây là một trong những hiểu lầm phổ biến và nguy hiểm nhất. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ cho biết 10% các ca đột quỵ xảy ra ở người dưới 50 tuổi. Nguy cơ đột quỵ ở người trẻ tuổi ngày càng cao do lối sống ít vận động, chế độ ăn nhiều muối, chất béo cùng tình trạng béo phì, huyết áp cao và tiểu đường, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).

Nghiên cứu đăng trên chuyên san Stroke Journal cho thấy tỷ lệ đột quỵ ở người từ 18-45 tuổi đã tăng đều đặn trong 2 thập kỷ qua. Đột quỵ không phân biệt tuổi tác. Vì nghĩ mình còn trẻ, khỏe mạnh nên nhiều người trẻ chủ quan khi gặp triệu chứng của đột quỵ như tê, yếu nửa người, nói lắp, đau đầu dữ dội, khiến bỏ lỡ thời gian vàng để điều trị.

Chủ quan với những triệu chứng

Theo Thanh Niên, một số triệu chứng ban đầu của đột quỵ có thể không rõ ràng hoặc bị nhầm với các vấn đề nhẹ như tụt huyết áp hay mỏi mệt. Hệ quả là người bệnh dù bất ổn nhưng vẫn trì hoãn đến bệnh viện, cố chờ xem triệu chứng có thuyên giảm không.

Do đó, khi thấy các triệu chứng như mặt bị méo một bên, khó nói hoặc nói lắp, tay chân yếu hoặc không thể nâng lên thì người mắc cần đến bệnh viện ngay. Việc chờ đợi hoặc tự chữa trị ở nhà như cạo gió, uống thuốc cảm, thoa dầu chỉ khiến tổn thương não lan rộng hơn. Mỗi phút trì hoãn điều trị đột quỵ, gần 2 triệu tế bào não sẽ chết đi.

Hết triệu chứng thì không đến bệnh viện

Nhiều người sau khi bị méo miệng, nói ngọng hoặc tê tay chân trong vài phút rồi tự hết. Điều này khiến người bệnh và người thân dễ nghĩ rằng mọi chuyện không sao và không đi khám.

Trên thực tế, đây có thể là dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua, một loại đột quỵ nhẹ. Các thống kê cho thấy nếu không được điều trị dự phòng, khoảng 1/3 người từng bị thiếu máu não thoáng qua sẽ gặp đột quỵ thật sự trong vòng vài ngày đến vài tuần. Tuy nhiên, nếu can thiệp sớm thì sẽ giảm đến 80% nguy cơ xảy ra đột quỵ, theo Healthline.

Mười bí quyết cấp cứu người đột quỵ

1. Nhận biết sớm biểu hiện: Méo miệng, biểu hiện rõ khi bệnh nhân cười, nhe răng. Yếu liệt tay chân, có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu bệnh nhân giơ hai tay, hai chân lên cao. Ngôn ngữ bất thường, giọng bị đơ đớ, có thể đề nghị bệnh nhân lặp lại cụm từ gì đó xem họ có hiểu và lặp lại được không. Đưa ngay người đột quỵ đến bệnh viện có điều trị đột quỵ gần nhất.

2. Đừng chủ quan cơn thiếu máu não thoáng qua: Trong nhiều trường hợp, người đột quỵ chỉ có triệu chứng thoáng qua, khoảng một giờ sau đó giảm dần, nhưng không vì vậy mà nghĩ rằng mình đã khỏe. Vì sự tắc nghẽn mạch máu nhỏ sẽ khiến một phần nhỏ mô não bị thiếu máu tạm thời và sớm được phục hồi nhờ cục máu đông tự vỡ (do kích thước nhỏ), hoặc mô não này có thể nhận được dòng máu từ một nhánh mạch máu cạnh bên.

Tuy nhiên cứ 10 bệnh nhân có cơn thiếu máu não thoáng qua sẽ có 1 người xuất hiện đột quỵ thật sự trong một tuần kế tiếp.

3. Xác định thời gian khởi bệnh đột quỵ.

4. Giữ người đột quỵ nằm yên, tránh bị té ngã, sau đó cho bệnh nhân nằm đầu cao 30 độ.

5. Đưa bệnh nhân đến ngay các trung tâm có thể can thiệp đột quỵ não cấp tính để được điều trị kịp thời.

6. Nếu bệnh nhân lơ mơ, hôn mê: cần xem bệnh nhân thở bình thường, thở nhanh, thở chậm hay ngừng thở. Nếu ngừng thở, cần hô hấp nhân tạo, vì cấp cứu hô hấp là việc đầu tiên phải làm để đảm bảo đủ oxy cho tim và não.

7. “Thời gian vàng” để cấp cứu tính từ triệu chứng khởi phát cơn đột quỵ là sáu giờ. Thời gian tốt nhất là ba giờ sau khi xảy ra cơn đột quỵ. Với sự tiến bộ của y học, ngày nay người ta có thể dùng thuốc làm tan cục máu gây ra tắc mạch máu não. Tuy nhiên, nó chỉ được dùng cho những người bệnh đến viện sớm trong vòng 4, 5 giờ sau khi khởi phát bệnh.

Từ 4,5 – 6 giờ chỉ còn có thể áp dụng thông mạch bằng dụng cụ rút huyết khối. Nếu muộn hơn, không còn thông mạch được nữa, việc điều trị rất khó khăn, khả năng tiên lượng xấu rất cao.

8. Tuyệt đối đừng chờ đợi với hi vọng cơn đột quỵ sẽ qua đi hoặc cho người đột quỵ uống thuốc linh tinh… Theo các bác sĩ, khi có các dấu hiệu nghi bị đột quỵ, cần đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế càng nhanh càng tốt.

9. Tự uống thuốc hạ huyết áp là tự hại mình.

10. Đột quỵ thiếu máu não hiện có thể được điều trị nếu cấp cứu kịp thời. Khi thấy người nhà có dấu hiệu của đột quỵ, việc cần làm của người thân là gọi ngay cấp cứu.

Những sai lầm và điều cần tránh khi cứu người đột quỵ

1. Theo VietNamNet, không được tự ý điều trị cho người đột quỵ dù chỉ là bấm huyệt, châm cứu, cạo gió… Vì những động tác này có thể làm chậm trễ việc điều trị, khiến bệnh ngày càng trầm trọng hơn.

2. Không được cho người đột quỵ ăn uống để đề phòng nôn ói, trào ngược thức ăn vào đường thở sẽ rất nguy hiểm.

3. Không tự ý dùng thuốc hạ áp hay ngậm thuốc huyết áp dưới lưỡi. Bởi vì đột quỵ có hai dạng đột quỵ do thiếu máu não và đột quỵ xuất huyết não, nếu bệnh nhân đột quỵ do thiếu máu khi ngậm thuốc dưới lưỡi sẽ làm tuột huyết áp, các tĩnh mạch càng thiếu máu, làm tăng nguy cơ tử vong hơn. Ngoài ra, tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân dẫn tới đột quỵ nhưng nó là sự ảnh hưởng của một quá trình dài.

Ở thời điểm đột quỵ do tắc mạch máu, cơ thể sẽ có cơ chế tự động tăng huyết áp để bằng mọi cách “khơi thông” dòng máu. Nếu uống thuốc hạ huyết áp vào thời điểm này sẽ đi ngược cơ chế tự nhiên của cơ thể và làm mất thêm thời gian.