Những điều hiểu sai về chế độ ăn chay và 4 cách khắc phục

Ăn chay có thể mang đến nhiều tác hại bất ngờ nếu người thực hành không biết lựa chọn đúng chế độ và thực phẩm.

Một loạt các nguồn cảm hứng có thể khiến bạn quyết định thay đổi lối sống, ăn chay định kỳ hoặc thậm chí là ăn chay trường. Một số nguyên nhân phổ biến là tín ngưỡng – tôn giáo, bảo vệ môi trường, nguyên nhân đạo đức hoặc sức khỏe.

Tuy nhiên, ngay cả khi lý do của bạn không phải là sức khỏe, duy trì sức khỏe tốt trong bất kỳ chế độ ăn uống nào vẫn là điều quan trọng. Tại sao không tận hưởng những lợi ích của việc ăn chay?

Theo một nghiên cứu tổng hợp từ năm 2012, tỷ lệ tử vong của người ăn chay thấp hơn 9% so với người ăn mặn. Và theo Tạp chí Dinh dưỡng lâm sàng Mỹ, một chế độ ăn chay giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư và tiểu đường.

Bên cạnh đó, điều đó không có nghĩa rằng chỉ cần bạn ăn chay là sẽ đạt được kết quả đó bởi lối sống lành mạnh mới là chìa khóa của tuổi thọ và sức khỏe. Trong thực tế, khá nhiều người đang ăn chay sai cách và kết thúc bằng các triệu chứng suy dinh dưỡng, mệt mỏi, bệnh tiêu hóa…, khiến kết quả học tập, làm việc xấu hơn.

Tia Miller – Phóng viên CNN - đã mô tả lại “trải nghiệm ăn chay tồi tệ” của mình khi cô quyết định bỏ thịt khỏi các bữa ăn nhưng thay rau bằng các loại khoai tây: khoai tây chiên, khoai tây rán, khoai tây nghiền, khoai tây nướng, khoai lang. Ngoài ra, cô cũng ăn các loại thực phẩm chay được chế biến theo vị thịt.

Trong vòng một năm, Miller bắt đầu có triệu chứng thiếu máu nặng, suy dinh dưỡng và mệt mỏi. Khi quá suy kiệt, cô quyết định ăn thịt trở lại nhưng hệ tiêu hóa không quen với sự thay đổi này và bị táo bón nặng trong nhiều ngày.

Tiến sĩ Brandi Jouett-Patrickson, một bác sĩ nội khoa của Piedmont Physicians Group, cho biết: “Nhiều người ăn chay định kỳ và người ăn chay trường đã phạm sai lầm khi loại trừ thịt nhưng không thay thế chính xác”. Tiến sỹ cũng nêu ra 4 lưu ý khi ăn chay để đạt được kết quả tốt nhất.

Ăn những thực phẩm tươi ngon, đa dạng

Bộ Nông nghiệp Mỹ khuyến khích mỗi người dân nên ăn nửa đĩa rau tươi với các loại đa dạng mỗi bữa để bù đắp cho lượng dinh dưỡng, chất béo và sắt trong thịt, cá.

Bông cải xanh, cải bó xôi và cải xoăn có thể giúp giảm tình trạng thiếu sắt. Người ăn chay có thể tránh tình trạng thiếu B12 bằng cách uống sữa tươi như nước ép trái cây, các sản phẩm từ đậu nành và một số loại ngũ cốc ăn sáng.

Cẩn thận với thực phẩm chế biến

Người mới bắt đầu ăn chay thường ăn nhiều thực phẩm chế biến như thịt chay, khoai tây chiên, pizza đông lạnh, bột yến mạch ăn liền, mì ramen ăn liền, bánh ngọt… Một nghiên cứu gần đây của Bộ y tế Anh cho thấy những thực phẩm này có khả năng gây ung thư.

Vì vậy, trước khi quyết định mua một loại đồ ăn chay đóng hộp nào đó, hãy đọc kỹ thành phần. Nếu bạn thấy nhiều chất bảo quản, chất màu và những từ không quen thuộc, hãy cảnh giác.

Uống nhiều nước hơn

Mất nước là một tác dụng phụ ít được nhắc đến khi bạn ăn chay. Ăn nhiều thực phẩm rán, chiên sẽ khiến cơ thể mất nước.

"Hầu hết các loại thực phẩm chế biến hoặc đóng hộp đều có muối", theo Ban Thực phẩm và Dinh dưỡng của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ. Quá nhiều natri trong chế độ ăn khiến thận không thể lọc bỏ một cách chính xác các chất cặn và bạn sẽ vừa thiếu nước vừa tích tụ chất độc trong người.

Cơ thể người có hơn 60% là nước, quan trọng với mọi tế bào, cơ quan và chức năng cơ thể nhất định. Đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày dù bạn ăn chay hay không.

Chuẩn bị chu đáo

Ăn chay chắc chắn không dành cho những ai lười biếng, ưa thích sự nhanh chóng hay có lối sống không lành mạnh. Bạn phải nỗ lực rất nhiều để duy trì cuộc hành trình. Hãy chuẩn bị bữa ăn và lựa chọn các thực phẩm hỗ trợ một cách sáng suốt.

Một cuốn sách dạy nấu ăn, các dịch vụ chuẩn bị bữa ăn sẵn hay các hội nhóm ăn chay trên mạng xã hội như Facebook, Instagram, có thể cung cấp nhiều lời khuyên và sự khuyến khích cho hành trình ăn chay của bạn.

Thu Phương (Theo CNN)