Nhóm máu "quý hơn vàng", cả thế giới chỉ có 50 người may mắn sở hữu

Theo thông tin từ Tạp chí Tri thức, Rh-null được xem là nhóm máu hiếm bậc nhất mà y học từng ghi nhận, khi toàn thế giới chỉ có chưa đến 50 người mang loại máu này. Chính đặc tính phù hợp với nhiều nhóm Rh hiếm khác khiến nó được gọi là “máu vàng” trong giới chuyên môn.

Sự khan hiếm ấy đang thúc đẩy các nhà khoa học tìm cách tạo ra Rh-null trong phòng thí nghiệm, một hướng đi được kỳ vọng viết lại tương lai của ngành truyền máu, theo New York Post.

Theo tiêu chuẩn của Hội Chữ thập đỏ Mỹ, một nhóm máu được xếp vào diện hiếm khi xuất hiện ở dưới 1/1.000 người. Thế nhưng Rh-null còn vượt xa mọi thang đo. Chỉ khoảng 1/6 triệu người mang nhóm máu này, khiến nó trở thành loại hiếm nhất từng được ghi nhận trong y văn.

Nhóm máu này thiếu toàn bộ 61 kháng nguyên trong hệ Rhesus (Rh). Sự vắng mặt của các kháng nguyên khiến việc truyền máu cho người có nhóm Rh-null cực kỳ nan giải, bởi họ chỉ có thể nhận máu từ người có cùng nhóm Rh-null.

Ngược lại, vì không mang kháng nguyên Rh nào, Rh-null có thể truyền an toàn cho bất kỳ ai có nhóm máu hiếm thuộc hệ Rh, khiến nó trở nên vô giá và được gọi là "máu vàng".

Thông thường, y học phân loại máu dựa trên hai hệ kháng nguyên chính là ABO (gồm A, B, AB, O) và Rhesus (Rh). Hệ Rh được biết đến phổ biến nhất qua sự hiện diện của kháng nguyên RhD để xác định máu dương tính (+) hoặc âm tính (-). Điều này tạo ra 8 nhóm máu cơ bản (A+, A-, B+, B-, AB+, AB-, O+, O-).

Tuy nhiên, hệ Rh thực tế phức tạp hơn, chứa tới hơn 60 loại kháng nguyên. "Chúng ta xét nghiệm RhD vì nó dễ gây phản ứng miễn dịch nhất và quan trọng nhất về mặt lâm sàng, nhưng không phải là kháng nguyên duy nhất", bác sĩ y học truyền máu Zaher Otrock giải thích trên Cleveland Clinic.

Sự khan hiếm của "máu vàng" thúc đẩy các nhà khoa học tìm cách nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Năm 2018, nhóm của giáo sư Ash Toye tại Đại học Bristol (Anh) từng tái tạo thành công nhóm máu này bằng kỹ thuật chỉnh sửa gen CRISPR-Cas9. Tuy nhiên, công nghệ này còn gây tranh cãi và bị quản lý nghiêm ngặt, có thể cần nhiều năm nữa mới được áp dụng trên người, theo VnExpress.

Hiện giáo sư Toye đang đồng lãnh đạo RESTORE - nghiên cứu đầu tiên thử nghiệm việc truyền hồng cầu được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm từ tế bào gốc của người hiến. Mục tiêu là xem những tế bào máu “nhân tạo” này có tồn tại an toàn trong cơ thể người và có thể dùng cho truyền máu hay không.

“Lấy máu từ người hiến vẫn là cách hiệu quả và tiết kiệm nhất, vì vậy chúng ta sẽ còn phụ thuộc vào cộng đồng hiến máu trong nhiều năm nữa. Nhưng với các nhóm máu cực hiếm, nếu có thể nuôi cấy để bổ sung nguồn cung, đó sẽ là bước tiến rất đáng kỳ vọng”, ông nói.