Từ việc bảo lãnh vay vốn…
Ngày 27/6/2022, TAND Quận 8, Tp.HCM xét xử sơ thẩm vụ án dân sự “Tranh chấp hợp đồng mua bán nhà ở và chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở” giữa nguyên đơn là Công ty TNHH Nam Kinh (viết tắt là Công ty Nam Kinh) và bị đơn là Công ty TNHH MTV Dịch vụ Agribank (viết tắt là Công ty Dịch vụ Agribank).
Hồ sơ vụ kiện cho thấy, tháng 12/2002, Công ty Nam Kinh dùng tài sản là nhà, đất tại 1199 Phạm Thế Hiển, phường 5, quận 8, Tp.HCM bảo lãnh cho Công ty TNHH SX-TM Kim Ngân (Công ty Kim Ngân) và DNTN bao bì giấy Thanh Thủy (DNTN Thanh Thủy) vay 10 tỷ đồng tại Agribank Chi nhánh 8.
Vì Công ty Kim Ngân và DNTN Thanh Thủy không thanh toán khoản vay đúng quy định nên Công ty Nam Kinh (bên bảo lãnh) thỏa thuận giao tài sản thế chấp cho Agribank Chi nhánh 8 bán đấu giá để thu hồi nợ.
Tháng 11/2005, Agribank Chi nhánh 8 (bên ủy thác) và Chi nhánh Công ty quản lý nợ, khai thác tài sản Agribank tại Tp.HCM (bên nhận ủy thác) ký hợp đồng ủy thác đấu giá công khai tài sản bảo đảm tiền vay. Sau đó, tài sản tại số 1199 Phạm Thế Hiển được bán với giá 13,4 tỷ đồng.
Ngày 10/7/2007, ông Nguyễn Văn Sáng, đại diện Công ty Nam Kinh đã bàn giao nhà, đất tại 1199 Phạm Thế Hiển cho Agribank Chi nhánh 8. Công ty Dịch vụ Agribank đã mua tài sản bảo đảm tiền vay của Agribank Chi nhánh 8 ủy thác cho Chi nhánh Công ty quản lý nợ, khai thác tài sản Agribank tại Tp.HCM theo đúng trình tự, quy định của pháp luật và đã được Agribank Chi nhánh 8 xuất hoá đơn tài chính cho Công ty Dịch vụ Agribank. Ngày 27/12/2007, Công ty Nam Kinh và Công ty Dịch vụ Agribank ký Hợp đồng công chứng số 049740 mua bán nhà và chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại số 1199 Phạm Thế Hiển, đây chỉ là thủ tục mang tính hình thức nhằm đăng ký chuyển quyền sở hữu, sử dụng cho Công ty Dịch vụ Agribank.
Sau khi tính trừ thuế thu nhập doanh nghiệp và một số chi phí khác, số tiền từ bán tài sản tại 1199 Phạm Thế Hiển còn 7,6 tỷ đồng. Trong khi đó, Công ty Nam Kinh đã bảo lãnh cho Công ty Kim Ngân và DNTN Thanh Thủy vay ngân hàng 10 tỷ đồng.
Gần 11 năm sau, ngày 27/11/2018, ông Nguyễn Văn Sáng, Giám đốc Công ty Nam Kinh, lại khởi kiện Công ty Dịch vụ Agribank yêu cầu tòa tuyên hủy Hợp đồng công chứng 049740, đồng thời trả lại giấy tờ nhà 1199 Phạm Thế Hiển với lý do Công ty này vi phạm nghĩa vụ thanh toán, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của Công ty Nam Kinh.
Khu nhà, đất 1199 Phạm Thế Hiển giờ dùng để làm bãi cho thuê sửa chữa xe.
…đến “tung tích” bí ẩn của nguyên đơn
Theo dõi vụ kiện trên, PV thấy có rất nhiều điểm “thú vị”. Theo đơn khởi kiện ngày 27/11/2018 của nguyên đơn- Công ty Nam Kinh, thì Công ty có địa chỉ tại số 1199 Phạm Thế Hiển, Phường 5, Quận 8, Tp.HCM.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV, tại địa chỉ trên không có Công ty nào đang đặt trụ sở hoặc văn phòng làm việc cũng như sản xuất kinh doanh.
Ngay cả người đại diện theo pháp luật của Công ty Nam Kinh, người ký đơn khởi kiện, ông Nguyễn Văn Sáng, cũng không có mặt tại nơi cư trú.
Vấn đề ở chỗ vì sao nguyên đơn lại ghi địa chỉ “khống” mà vẫn được tòa án cấp sơ thẩm thụ lý? Điều đáng nói trong quá trình xét xử sơ thẩm, phía Công ty Dịch vụ Agribank đã từng yêu cầu tòa triệu tập ông Nguyễn Văn Sáng đến tòa để làm rõ vấn đề này nhưng không được chấp nhận.
Trong vụ việc này, Công ty Dịch vụ Agribank là đơn vị mua tài sản đảm bảo tiền vay do Agribank Chi nhánh 8 ủy thác cho Chi nhánh Công ty Quản lý nợ và khai thác tài sản Agribank tại Tp.HCM bán thu hồi nợ theo quy định của pháp luật, chứ không mua trực tiếp tài sản của Công ty Nam Kinh. Do đó nếu có tranh chấp phát sinh từ việc bán tài sản xử lý nợ thì cũng là tranh chấp giữa Agribank Chi nhánh 8 với Công ty Dịch vụ Agribank chứ không phải là tranh chấp giữa Công ty Nam Kinh với Công ty Dịch vụ Agribank.
Do đó, việc Công ty Nam Kinh khởi kiện, yêu cầu hủy hợp đồng mua bán nhà, đất 1199 Phạm Thế Hiển là không hợp lý, hợp tình.
Thay vì làm rõ những bất cập nêu trên, khi xử sơ thẩm, TAND Quận 8 lại chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, hủy hợp đồng mua bán nhà ở và quyền sử dụng đất ở tại số 1199 Phạm Thế Hiển. Nếu phán quyết này có hiệu lực thi hành sẽ gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp Nhà nước bởi vì Công ty Dịch vụ Agribank đã trả tiền theo đúng cam kết giữa các bên và đã được Agribank Chi nhánh 8 xuất hóa đơn cho Công ty…
Dư luận cho rằng nếu đã là “người phán xử” thì tòa án phải đưa ra những phán quyết đúng lý, hợp tình khiến người trong cuộc phải “tâm phục, khẩu phục”.
Hy vọng những vấn đề nêu trên sẽ được TAND Tp.HCM xem xét thấu đáo và kỹ lưỡng trong phiên xử phúc thẩm ngày 09/3/2023, từ đó đưa ra phán quyết công tâm nhất.
Nhóm PV Pháp đình