T&?grave;m thấy “ngườ? Tuyết” từ thám h?ểm
S?ber?a là nơ? có trữ lượng dầu lớn nhất của Nga và đương nh?&ec?rc;n cả nguồn tà? nguy&ec?rc;n khoáng sản v&oc?rc; tận . Nó cũng là nơ? thu hút nh?ều nhà thám h?ểm và khoa học Nga. Karp Lykov và Agaf?a, con gá? của m&?grave;nh, đang mặc tr&ec?rc;n ngườ? những bộ quần áo mớ? được tặng bở? các nhà địa chất L?&ec?rc;n X&oc?rc; (cũ) kh&oc?rc;ng l&ac?rc;u sau kh? g?a đ&?grave;nh của họ đ&at?lde; được phát h?ện. C&ac?rc;u chuyện bắt đầu ở vùng rừng m?ền Nam xa x&oc?rc;?, đó là mùa hè năm 1978. Một máy bay trực thăng gồm các nhà địa chất được gử? đ? vớ? sứ mệnh kha? khoáng và thăm dò địa chất. V?&ec?rc;n ph? c&oc?rc;ng phát h?ện ph&?acute;a trước tr&ec?rc;n sườn nú?, một khoảng trống, xung quanh lá th&oc?rc;ng phủ đầy kh?ến dả? đất tr&oc?rc;ng như một cá? r&at?lde;nh được tạo ra bở? một b?ến cố th?&ec?rc;n nh?&ec?rc;n nào đó. Ở đ&ac?rc;y có sự tồn tạ? của sự sống, tuy nh?&ec?rc;n mọ? ngườ? đều rất e dè, bở? vùng đất này hầu như vẫn chưa được a? đặt ch&ac?rc;n đến v&?grave; th?&ec?rc;n nh?&ec?rc;n quá khắc ngh?ệt. Từ đ&ac?rc;y đến khu d&ac?rc;n cư gần nhất cũng phả? hơn 150 c&ac?rc;y số và ch&?acute;nh quyền X&oc?rc; V?ết (cũ) kh&oc?rc;ng hề có hồ sơ của bất cứ c&oc?rc;ng d&ac?rc;n nào đang sống ở khu vực này.
Như những kẻ x&ac?rc;m nhập xa lạ, đoàn ngườ? từ từ men theo một lố? mòn nhỏ có vẻ dường như có sự sống của con ngườ?, cuố? cùng ở đằng xa một nhà kho nhỏ chứa đầy bạch dương h?ện ra mờ mờ, gần hơn chút nữa họ có thể thấy vỏ c&ac?rc;y bạch dương được tách ra như những lát cắt vỏ khoa? t&ac?rc;y. Cách đó một qu&at?lde;ng là một con suố? nhỏ, kế đó là một căn nhà gỗ được làm khá khéo, tr&ec?rc;n nóc nhà nào là đủ loạ? vỏ, rễ rồ? lá c&ac?rc;y xếp chồng l&ec?rc;n nhau tầng tầng lớp lớp đen đúa, nếu như kh&oc?rc;ng có khung cửa sổ nhỏ x&?acute;u, chẳng a? nghĩ đ&ac?rc;y là nơ? con ngườ? s?nh sống. Kh? cả đoàn ngườ? vẫn đang đang nh&?grave;n nhau chưa nó? n&ec?rc;n lờ? th&?grave; cánh cửa khẽ k&ec?rc;u cọt kẹt, rồ? h&?grave;nh ảnh một ngườ? đàn &oc?rc;ng nhuốm màu thờ? g?an h?ện ra trong ánh sáng ảm đạm của khu rừng. Như trong truyện cổ t&?acute;ch , vớ? đ&oc?rc;? ch&ac?rc;n trần, tấm áo vá chằng chịt, ch?ếc quần cũng chả khá khẩm g&?grave; hơn vớ? cùng một chất l?ệu và cũng vá kh&oc?rc;ng b?ết bao nh?&ec?rc;u chỗ. Ngườ? đàn &oc?rc;ng có bộ r&ac?rc;u xồm xoàm, mọc tua tủa, trễ nả?. Tóc th&?grave; rố? bờ? một cách tự nh?&ec?rc;n. Có lẽ ngườ? đàn &oc?rc;ng hơ? bất ngờ và có chút sợ h&at?lde;?, để phá tan kh&oc?rc;ng kh&?acute; e dè, P?smenskaya nhà thám h?ểm nở một nụ cườ? và cất t?ếng: “Chào bố, chúng con đến thăm bố đ&ac?rc;y !” G?ọng “ngườ? Tuyết” nó? chắc chắn và trầm: "V&ac?rc;ng, các bạn đ&at?lde; đ? cả một chặng đường dà? đến, vậy mờ? các bạn vào đ&ac?rc;y!”
B&ec?rc;n trong căn nhà là các đồ vật làm bằng tay, sàn nhà đầy vỏ khoa? t&ac?rc;y và vỏ c&ac?rc;y th&oc?rc;ng lạc. Nh&?grave;n xung quanh trong ánh sáng lờ mờ, kh&oc?rc;ng kh&?acute; phảng phất mù? ẩm mốc, tuy kh&oc?rc;ng được vệ s?nh cho lắm nhưng ngạc nh?&ec?rc;n, thay phả? có đến 5 ngườ? cùng sống trong “cá? hang nhỏ này”. Sự ?m lặng đột nh?&ec?rc;n bị phá vỡ bở? những t?ếng nức nở và than khóc. Bóng của ha? ngườ? phụ nữ xuất h?ện, một ngườ? trong trạng thá? k&?acute;ch động, m?ệng l?&ec?rc;n tục cầu nguyện: “Này là cho tộ? lỗ? của chúng t&oc?rc;?, tộ? lỗ? của chúng t&oc?rc;?"; còn ngườ? k?a nép m&?grave;nh trong góc, từ từ lả xuống mặt đất.
Chừng nửa t?ếng sau, cánh cửa gỗ k&ec?rc;u cọt kẹt, ngườ? đàn &oc?rc;ng lạ? h?ện ra, đ? sau &oc?rc;ng có lẽ là ha? c&oc?rc; con gá?, tuy rằng kh&oc?rc;ng còn sự cuồng loạn nhưng nét sợ h&at?lde;? vẫn h?ện l&ec?rc;n tr&ec?rc;n nét mặt pha chút tò mò của họ. Rất thận trọng, 3 ngườ? ngồ? xuống từ từ, họ từ chố? cả mứt, trà, bánh ngọt lẫn bánh mỳ. P?smenskaya - hỏ? nhẹ nhàng: “Các bạn đ&at?lde; từng ăn bánh mỳ chưa vậy?” Ngườ? đàn &oc?rc;ng th&?grave; thầm: “T&oc?rc;? đ&at?lde; từng ăn rồ? nhưng chúng nó chưa hề được b?ết đến những thứ này”. Ha? c&oc?rc; gá? lẩm bẩm: “Chúng t&oc?rc;? kh&oc?rc;ng được phép”. Mọ? ngườ? h?ểu rằng, các c&oc?rc; nó? thứ ng&oc?rc;n ngữ bị bóp méo bở? cuộc sống bị c&oc?rc; lập hoàn toà. Họ nó? chuyện vớ? nhau, từ ngữ phát ra đứt đoạn, khó nghe và g?ống những t?ếng th&?grave; thầm hơn là t?ếng nó? chuyện.
Dần dần, qua nh?ều lần nó? chuyện ngắt qu&at?lde;ng, toàn bộ c&ac?rc;u chuyện của g?a đ&?grave;nh h?ện ra. T&ec?rc;n của &oc?rc;ng là Karp Lykov và &oc?rc;ng là một cựu t&?acute;n hữu-thành v?&ec?rc;n của một g?áo phá? ch&?acute;nh thống cực đoan ở Nga, thờ cúng một phong cách r?&ec?rc;ng kh&oc?rc;ng thay đổ? kể từ thế kỷ 17. Trong cuộc thanh trừng t&oc?rc;n g?áo năm 1930, Lykov quyết định mang g?a đ&?grave;nh bé nhỏ của m&?grave;nh ẩn s&ac?rc;u vào rừng. Năm 1940, họ chào đón thành v?&ec?rc;n mớ? của g?a đ&?grave;nh là Dm?try và Agaf?a năm 1943. Kể từ đó, tất cả thành v?&ec?rc;n trong g?a đ&?grave;nh kh&oc?rc;ng hề được t?ếp xúc vớ? một ngườ? nào khác. Mọ? thứ mà những đứa con được b?ết là qua lờ? kể của cha mẹ. Cách g?ả? tr&?acute; duy nhất là mọ? ngườ? sẽ kể lạ? những g?ấc mơ của m&?grave;nh thay cho những c&ac?rc;u chuyện ph?ếm hàng ngày.
Tự t&?grave;m đến sự c&oc?rc; lập
Hành tr&?grave;nh c&oc?rc; lập vớ? thế g?ớ? văn m?nh quả là ngh?ệt ng&at?lde; vớ? g?a đ&?grave;nh Karp Lykov. Họ neo thuyền theo dòng Abakan. Chuyến thăm t&?grave;m h?ểu ch&?acute;nh thức của Peskov (G?ám đốc cuốn B?&ec?rc;n n?&ec?rc;n sử S?ber?a) th&?grave; đúng như vậy. “Chúng t&oc?rc;? đ&at?lde; phả? trả? qua qu&at?lde;ng đường hơn 250 c&ac?rc;y số mà kh&oc?rc;ng hề nh&?grave;n thấy một bóng ngườ?. Để tồn tạ? trong m&oc?rc;? trường khắc ngh?ệt như vậy, cả g?a đ&?grave;nh họ đều phả? tự lực cánh s?nh. Họ dần thay thế vật dụng mang đ? bằng những đồ tự chế, vỏ bạch dương thay cho g?ày, quần áo vá nhằng nhịt cho đến kh? kh&oc?rc;ng mặc được nữa th&?grave; được thay bằng vả? ga?. Bánh xe dệt vả? tự chế là hệ thống làm n&ec?rc;n toàn bộ quần áo cho cả nhà. Nó cứ theo g?a đ&?grave;nh Lykovs hết nơ? này đến nơ? khác. Và? ch?ếc ấm nước mang theo cuố? cùng cũng kh&oc?rc;ng chống lạ? được quá tr&?grave;nh oxy hóa mu&oc?rc;n thuở, chúng trở n&ec?rc;n rỉ sét, cuố? cùng Lykov phả? lót vỏ bạch dương ẩm mỗ? kh? nấu ăn. V?ệc này cũng chẳng tồn tạ? được l&ac?rc;u. Thế là, mỗ? lần nấu ăn là cả một quá tr&?grave;nh g?an khổ của g?a đ&?grave;nh “ngườ? Tuyết”. Sau này món ăn ch&?acute;nh của g?a đ&?grave;nh là chả khoa? t&ac?rc;y trộn lúa mạch đen kèm vớ? hạt g?ống c&ac?rc;y ga? dầu. Ngoà? những khó khăn để mưu s?nh, rừng Ta?ga cũng đem lạ? và? lợ? &?acute;ch cho g?a đ&?grave;nh khốn khổ này, đến mùa họ có thể t&?acute;ch trữ quả v?ệt quất, m&ac?rc;m x&oc?rc;?, củ? th&?grave; bạt ngàn, hạt th&oc?rc;ng th&?grave; rơ? đầy tr&ec?rc;n má? nhà&hell?p;”, vị G?ám đốc cuốn B?&ec?rc;n n?&ec?rc;n sử kể lạ?.
Cuộc sống đầy th?ếu thốn như thế vậy mà g?a đ&?grave;nh Lykovs đ&at?lde; sống sót. Đến cuố? những năm 1950, Dm?try cậu con tra? lớn, đến tuổ? trưởng thành và những cuộc đ? săn dần k?ếm được nguồn thức ăn cho g?a đ&?grave;nh. Kh&oc?rc;ng có súng, hoặc cung, họ chỉ còn cách đặt bẫy hoặc đuổ? theo con mồ? đến kh? chúng k?ệt sức. Ngay đến các vận động v?&ec?rc;n cừ kh&oc?rc;? nhất cũng phả? ngả mũ thán phục Dm?try trẻ tuổ?, anh có độ bền sức khoẻ đáng k?nh ngạc. Mùa đ&oc?rc;ng anh cũng đ? săn bằng ch&ac?rc;n trần. Đ&oc?rc;? kh? và? ngày, anh mớ? trở về nhà trong cá? lạnh &ac?rc;m 40 độ g?á buốt và mang tr&ec?rc;n va? con na? sừng tấm! Tuy nh?&ec?rc;n, các cuộc đ? săn &?acute;t dần theo thờ? g?an, thịt &?acute;t dần đ?, chế độ ăn uống trở n&ec?rc;n ngày càng đơn đ?ệu trong kh? động vật hoang d&at?lde; th? thoảng lạ? phá c&ac?rc;y trồng của họ. Trước đó, họ đ&at?lde; từng phả? ăn lá, rễ c&ac?rc;y, nấm, ngọn khoa? t&ac?rc;y và vỏ c&ac?rc;y để sống qua ngày&hell?p;
Cá? đó? là một nỗ? sợ h&at?lde;? cả về vật chất lẫn t?nh thần trong g?a đ&?grave;nh “ngườ? Tuyết” này. Tháng 6 năm 1961, tuyết rơ? một cách bất ngờ, g?á rét mang đ? tất cả mầm sống trong vườn nhà Lykovs. Mùa xu&ac?rc;n, cả nhà phả? ăn g?ày và vỏ c&ac?rc;y. Bà mẹ Akul?na tộ? ngh?ệp chấp nhận nh&?grave;n các con ăn và đó là năm bà chết v&?grave; đó?. Phần còn lạ? của g?a đ&?grave;nh đ&at?lde; được cứu bở? những g&?grave; họ co? là một phép lạ: Một hạt mầm duy nhất của lúa mạch đen mọc trong m?ếng vá quần áo. Cả nhà Lykovs cùng g?ữ g&?grave;n mầm sống này, kh? lớn l&ec?rc;n một chút họ mang ra ươm vào đất và bảo vệ nó khỏ? sóc và chuột cả ngày lẫn đ&ec?rc;m. Vào thờ? đ?ểm thu hoạch, các cành lúa mạch đơn độc mang lạ? 18 hạt ngũ cốc và từ đ&ac?rc;y họ lạ? cặm cụ? g&ac?rc;y g?ống lạ? c&ac?rc;y lúa mạch đen.
B.L (Thực h?ện) - ĐSPL