Nếu bị oan, ông Chấn sẽ được bồi thường theo luật 156.000 đồng/ngày?

(ĐSPL) - Nh?ều tác g?ả, độc g?ả là những Luật sư hoặc Thẩm phán đương chức đã có những ý k?ến phân tích về v?ệc nếu ông Chấn được m?nh oan thì khoản t?ền “bồ? thường” sẽ được g?ả? quyết, tính toán như thế nào?

L?ên quan đến vụ án ông Nguyễn Thanh Chấn, đến thờ? đ?ểm h?ện nay rất nh?ều tác g?ả, độc g?ả là những Luật sư hoặc Thẩm phán đương chức đã có những ý k?ến phân tích về v?ệc nếu ông Chấn được m?nh oan thì khoản t?ền “bồ? thường” sẽ được g?ả? quyết, tính toán như thế nào ? Căn cứ vào qu? định nào của pháp luật để tính toán ? Tô? thấy, các ý k?ến đăng trên cáo báo có sự mâu thuẫn, không đồng nhất. Cụ thể là:

Báo Tuổ? trẻ đ?ện tử ngày 05/11/2013 đăng tả? bà? v?ết của luật sư Phạm C.U thuộc đoàn luật sư TPHCM “Vớ? mức lương tố? th?ểu h?ện nay là 1.150.000 đồng/tháng, tức ông Chấn chỉ có thể được bồ? thường th?ệt hạ? về t?nh thần khoảng 115.000 đồng/ngày bị g?am oan. Còn những ngày ông bị khở? tố, truy tố, xét xử nhưng không bị g?am sẽ được bồ? thường bằng một ngày lương tố? th?ểu (khoảng 38.300 đồng)”

Báo Bắc G?ang số ra ngày 06/11/2013, trích đăng ý k?ến của một vị thẩm phán Tòa án nhân dân tỉnh Bắc G?ang “Căn cứ bản án tá? thẩm của Hộ? đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tố? cao, nếu có oan sa?, cơ quan t?ến hành tố tụng phả? bồ? thường cho ngườ? bị oan sa? theo Nghị quyết số 388 của Quốc hộ? về bồ? thường th?ệt hạ? cho ngườ? bị oan do ngườ? có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự gây ra và các văn bản hướng dẫn ch? t?ết khác. TAND tỉnh sẽ xem xét xử lý, k?ểm đ?ểm trách nh?ệm ngh?êm túc theo quy định của ngành, không bao che đố? vớ? cán bộ, thẩm phán có sa? sót trong quá trình tham g?a tố tụng để oan sa? cho ngườ? vô tộ?". Bên cạnh đó cũng trích dẫn ý k?ến của luật sư V? V.D thuộc Đoàn luật sư Hà Nộ? “tạ? khoản 1, đ?ều 5 Nghị quyết số 388 của Quốc hộ? thì ông Chấn sẽ được bồ? thường khoảng 520 tr?ệu đồng. Cơ quan có trách nh?ệm bồ? thường phả? tính ch? t?ết từng tháng (29 ngày hay 31 ngày), t?ền lương tố? th?ểu của tháng ch?a ra để tính từng ngày thì chỉ được ch?a cho 22 ngày làm v?ệc chứ không được ch?a cho tổng số ngày trong cả tháng”.

Báo đ?ện tử Nguo?duat?n ngày 24/11/2013 trích đăng ý k?ến của Luật sư La V.Th “Vớ? mức lương tố? th?ểu h?ện nay là 1.150.000 đồng/tháng, tức ông Chấn chỉ có thể được bồ? thường th?ệt hạ? về t?nh thần khoảng 115.000 đồng/ngày bị g?am oan”.

Ông Nguyễn Thanh Chấn cùng vợ tạ? văn phòng luật sư

Ngoà? ra còn có nh?ều ý k?ến khác cũng đã được các báo trích dẫn, đăng tả?.

Vậy trong trường hợp nếu cơ quan t?ến hành tố tụng xác định ông Nguyễn Thanh Chấn bị oan, sa? thì v?ệc bồ? thường cho ông Nguyễn Thanh Chấn sẽ được g?ả? quyết và tính toán như thế nào cho đúng vớ? qu? định của pháp luật tạ? thờ? đ?ểm h?ện nay ? Vớ? tư cách là một luật sư, tô? x?n có một số ý k?ến như sau:

Thứ nhất là về v?ệc áp dụng luật để g?ả? quyết bồ? thường: Đ?ều 65, Khoản 2 Đ?ều 66 Luật trách nh?ệm bồ? thường của Nhà nước qu? định:

“1. Luật này có h?ệu lực th? hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2010.

2. Các văn bản quy phạm pháp luật sau đây hết h?ệu lực th? hành kể từ ngày Luật này có h?ệu lực: Nghị quyết số 388/2003/NQ - UBTVQH11 ngày 17/3/2003 của Ủy ban thường vụ Quốc hộ? về bồ? thường th?ệt hạ? cho ngườ? bị oan do ngườ? có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự gây ra và các văn bản hướng dẫn th? hành; Nghị định số 47/CP ngày 03/5/1997 của Chính phủ về v?ệc g?ả? quyết bồ? thường th?ệt hạ? do công chức, v?ên chức nhà nước, ngườ? có thẩm quyền của cơ quan t?ến hành tố tụng gây ra và các văn bản hướng dẫn th? hành”.

“2. Các trường hợp được bồ? thường theo Nghị quyết số 388/2003/NQ - UBTVQH11 ngày 17/3/2003 của Ủy ban thường vụ Quốc hộ? về bồ? thường th?ệt hạ? cho ngườ? bị oan do ngườ? có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự gây ra và Nghị định số 47/CP ngày 03/5/1997 của Chính phủ về v?ệc g?ả? quyết bồ? thường th?ệt hạ? do công chức, v?ên chức nhà nước, ngườ? có thẩm quyền của cơ quan t?ến hành tố tụng gây ra đến thờ? đ?ểm Luật này có h?ệu lực mà còn thờ? h?ệu theo quy định của các văn bản này nhưng chưa yêu cầu Nhà nước bồ? thường hoặc đã yêu cầu nhưng chưa được thụ lý thì áp dụng các quy định của Luật này để g?ả? quyết”.

Như vậy, nếu ông Nguyễn Thanh Chấn bị được cơ quan t?ến hành tố tụng xác định là đã bị truy tố, xét xử oan sa? thì v?ệc g?ả? quyết phả? bồ? thường tạ? thờ? đ?ểm h?ện nay sẽ phả? áp dụng qu? định của Luật trách nh?ệm bồ? thường của Nhà nước; Đã được hướng dẫn cụ thể tạ? Thông tư l?ên tịch số05/2012/TTLT-VKSNDTC-TANDTC- BCA-BTP-BQP-BTC-BNN&PTNT ngày 02/11/2012 của V?ện k?ểm sát nhân dân tố? cao, Tòa án nhân dân tố? cao, Bộ công an, Bộ tư pháp, Bộ quốc phòng, Bộ nông ngh?ệp và phát tr?ển nông thôn.

Thứ ha? là v?ệc g?ả? quyết bồ? thường nếu có oan sa?: Đến thờ? đ?ểm h?ện nay xác định được là ông Nguyễn Thanh Chấn đã bị tam g?ữ, tạm g?am kể từ ngày 28/9/2003 đến ngày 4/11/2013. Địa vị pháp lý của ông Nguyễn Thanh Chấn h?ện nay vẫn đang là “bị can” trong vụ án.

Căn cứ theo hướng dân tạ? Thông tư l?ên tịch số05/2012/TTLT-VKSNDTC-TANDTC- BCA-BTP-BQP-BTC-BNN&PTNT ngày 02/11/2012, thì:

Th?ệt hạ? về vật chất (Tô? tạm thờ? chỉ x?n được tính về khoản th?ệt hạ? do thu nhập thực tế bị mất hoặc bị g?ảm sút) sẽ được tính theo phương thức, cách thức cụ thể là: Thờ? g?an thực tế mà ngườ? được xác định là bị oan, sa? đã bị tạm g?ữ, tạm g?am (x) nhân vớ? mức thu nhập thực tế bị mất hoặc bị g?ảm sút (Trường hợp nếu không thể xác định được mức thu nhập trung bình thì t?ền bồ? thường được xác định theo mức lương tố? th?ểu chung do Nhà nước quy định tạ? thờ? đ?ểm g?ả? quyết bồ? thường làm căn cứ để xác định khoản thu nhập thực tế bị mất).

Th?ệt hạ? do tổn thất về t?nh thần (Bao gồm th?ệt hạ? do tổn thất về t?nh thần trong thờ? g?an bị tạm g?ữ, tạm g?am, chấp hành hình phạt tù và th?ệt hạ? do tổn thất về t?nh thần trong thờ? g?an bị khở? tố, truy tố, xét xử, th? hành án mà không bị tạm g?ữ, tạm g?am) sẽ được tính theo phương thức, cách thức cụ thể là: Thờ? g?an đã bị tạm g?ữ, tạm g?am, chấp hành hình phạt tù (x) nhân vớ? {(1.150.000đồng/tháng (:) ch?a cho 22 ngày)} (x) nhân vớ? 3) (+) {cộng vớ? số ngày vẫn đang bị khở? tố bị can nhưng không bị tạm g?am (x) nhân vớ? (1.150.000đồng/tháng (:) ch?a cho 22 ngày)} sẽ được tổng số t?ền bồ? thường tổn thất về t?nh thần.

Vớ? mức lương tố? th?ểu theo như qu? định của Chính phủ h?ện nay là 1.150.000 đồng/tháng, nếu như ông Chấn được g?ả? quyết bồ? thường thì mức th?ệt hạ? về t?nh thần sẽ được tính cụ thể là: 1.150.000đồng/tháng (:) ch?a cho 22 ngày (=) bằng 52.272,727đồng/ngày. Như vậy một ngày bị g?am oan sẽ phả? bồ? thường là: 52.272,727đồng x 3 = 156.818,181đồng, chứ không phả? là 115.000đồng như một số tác g?ả đã nêu.

Ngoà? ra, ngườ? bị oan sa? còn có thể được xem xét bồ? thường các khoản th?ệt hạ? khác bao gồm: Th?ệt hạ? do tà? sản bị xâm phạm; th?ệt hạ? về vật chất do bị tổn hạ? về sức khỏe; ch? phí thực tế ngườ? bị th?ệt hạ? đã bỏ ra trong quá trình đ?ều tra, truy tố, xét xử; th?ệt hạ? do tổn thất về t?nh thần trong trường hợp sức khỏe bị xâm phạm …v.v, nếu như ngườ? bị th?ệt hạ? đưa ra căn cứ để chứng m?nh.

Cũng cần lưu ý rằng: Theo qu? định tạ? Đ?ều 27 Luật trách nh?ệm bồ? thường của Nhà nước thì một trong các trường hợp không được bồ? thường th?ệt hạ? trong hoạt động tố tụng hình sự đó là “Cố ý kha? báo g?an dố? hoặc cung cấp tà? l?ệu, vật chứng khác sa? sự thật để nhận tộ? thay cho ngườ? khác hoặc để che g?ấu tộ? phạm”. 

Luật sư Dương M?nh K?ên

Văn phòng luật sư Dương M?nh Nhâm