Mục kích nơi ghê rợn nhất Đông Nam Á

Không chỉ phải chịu những thủ đoạn tra tấn, đánh đập dã man của thực dân Pháp như bắt tù nhân khoanh tay, cúi đầu, cởi quần áo khi bị khám soát, phạt cùm chân sau đó mặc sức dùng dùi cui, gậy gộc đánh túi bụi vào khắp đầu, mình, tay, chân của tù nhân, nhốt vào cachot, phạt ăn cơm nhạt, bắt lao động nặng nhọc: sửa chữa nhà cửa, giã gạo, đi lao công tại các khu nhà ở của các giám ngục, đi lao dịch tại các chiến trường. Những tù nhân chính trị tại nhà tù Hỏa Lò còn bệnh tật, đau yếu bởi chế độ ăn uống, sinh hoạt vô cùng hà khắc tại nơi đây.

“… Hàng tuần thức ăn của tù nhân thay đổi theo quy định: Chủ nhật được ăn một bữa thịt lợn, thường là thịt lợn sề hay thịt bạc nhạc. Ba bữa thịt trâu già luộc quá lửa dai như quai guốc, còn lại là những bữa cá mè ranh, cá dầu để cả ruột luộc với tương, cá khô đã bị ép hết dầu, còn bị mốc và có dòi, đậu phụ luộc. Rau thì tùy theo mùa, rau cần, cải củ, bầu, bí luộc hoặc rau muống già dài như giải rút. Cơm thường là gạo tấm trắng của miền Nam để quá lâu nên có mọt, ăn vừa nhạt, vừa đắng. Ăn gạo đó lâu ngày, nhiều người đã bị phù tim, có tháng số người chết lên đến 40 người…” – Trích Hồi ký “Năm tháng không bao giờ quên” của nữ tù chính trị nhà tù Hỏa Lò, giai đoạn 1939 – 1945, được trưng bày tại Nhà tù Hỏa Lò.

Đây là một trong những khu đáng sợ nhất của nhà tù Hỏa Lò, được gọi là “địa ngục của địa ngục”, phòng giam chật hẹp, tối tăm. Tại đây, người tù bị nhốt biệt lập, bị cùm trong đêm, phải ăn, ngủ, vệ sinh tại chỗ. Người tù bị giam trong cachot chỉ sau một thời gian ngắn là bị phù nề, mắt mờ, ghẻ lở đầy người do thiếu vệ sinh, ánh sáng và cả dưỡng khí. Năm 1932, đồng chí Trường Chinh – Nguyên Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đã bị phạt giam tại đây sau khi đồng chí đã lãnh đạo tù chính trị tổ chức cuộc mít tinh trong tù để kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động 1/5.

Các máy chém trong nhà tù hoạt động liên tục, được dùng lưu chuyển từ nhà giam này tới nhà giam khác. Có thời gian, một vài máy chém còn được đưa lên tận Yên Bái để hành hình hơn 10 cộng sản Việt Nam, trong đó có Nguyễn Thái Học.

Lối đi vào khu này vô cùng chật hẹp, tối tăm, tường tróc vôi, vữa nham nhở và những cảnh cửa sắt han gỉ, khi động vào phát ra tiếng kêu cót két vang vọng trong không gian.

Để tái hiện một cách chân thực nhất những năm tháng kinh hoàng nhất của nhà tù Hỏa Lò, ban Quản lý di tích còn cho phát những đoạn băng âm thanh về các tù nhân bị tra tấn, sử dụng nhục hình, càng khiến cho du khách cảm nhận rõ rệt hơn về sự đáng sợ của nhà tù Hỏa Lò khi tham quan tới khi vực này.

Hiện nay, nhà tù Hỏa Lò đã trở thành một điểm du lịch tưởng niệm (dark tourism) được du khách trong và ngoài nước yêu thích. Mỗi năm, di tích nhà tù Hỏa Lò đón hơn ngàn lượt khách tham quan, trong đó đến 70\% là du khách nước ngoài.