Mua phải nhà thuộc dự án bị thế chấp: Người mua cần làm gì?

(ĐSPL) - Nhiều doanh nghiệp và nhà quản lý đều nhìn nhận thực tế, khoảng 90\% các dự án bất động sản hiện nay đều thế chấp để vay vốn xây dựng. Những người đã mua nhà hoặc sắp mua nhà nên làm việc với chủ đầu tư, yêu cầu họ cung cấp văn bản của cơ quan chức năng hoặc văn bản của ngân hàng, nơi chủ đầu tư thế chấp dự án, chứng minh căn hộ của họ không bị thế chấp.

Không nên công bố nửa vời

Ngay sau khi danh sách các dự án bất động sản đang thế chấp tại các ngân hàng được Sở Tài nguyên môi trường TP. Hồ Chí Minh công bố nhằm công khai minh bạch thông tin hướng đến hạn chế thấp nhất thiệt hại cho người tham gia giao dịch bất động sản đã nhận được nhiều góp ý từ các chủ đầu tư cũng như nhà quản lí.

Trao đổi trên báo Infonet xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Tổng giám đốc Công ty CP Dầu Khí Toàn Cầu GP-Invest cho rằng, cách giải thích và cách làm hiện còn nửa vời, không chuẩn, dẫn đến hiểu lầm và gây bức xúc dư luận.

Theo ông Hiệp, đa số các chủ đầu tư đều phải sử dụng vốn của ngân hàng vì thế, các chủ đầu tư đều dùng tài sản hình thành trong tương lai thế chấp để có nguồn tín dụng. Hơn nữa, quy định mới của Luật kinh doanh bất động sản, chủ đầu tư muốn bán nhà hình thành trong tương lai phải có ngân hàng bảo lãnh. Mà muốn ngân hàng bảo lãnh thì phải có tài sản thế chấp, thế nên các chủ đầu tư đều phải thế chấp dự án hình thành trong tương lai.

“Nếu chỉ công bố ở thông tin thế chấp hay không thế chấp dễ khiến người dân hiểu lầm. Theo tôi, các cơ quan trước khi công bố dự án nào đó có thế chấp hay không thế chấp thì cần yêu cầu chủ đầu tư có bảng cân đối dòng tiền. Nếu chủ đầu tư chứng minh được kế hoạch cân đối dòng tiền không ảnh hưởng gì đến tài sản của người mua nhà trong tương lai thì điều đó hoàn toàn lành mạnh, không vấn đề gì. Còn nếu chủ đầu tư không chứng minh được kế hoạch cân đối dòng tiền thì sẽ dẫn đến rủi ro, nguy hiểm cho người mua nhà”, ông Hiệp đề xuất.

Hiện nay chúng ta chưa thực hiện việc đó mà mới chỉ công bố dự án này, dự án kia thế chấp dẫn đến người mua nhà hiểu lầm rằng, nếu dự án đã thế chấp thì dự án là của ngân hàng chứ không phải của chủ đầu tư.

Thông tin trên báo Trí thức trẻ, theo Hiệp hội BĐS Tp.HCm (HoREA), việc công khai các dự án đang thế chấp đã cung cấp thông tin cần thiết cho người tiêu dùng và các chủ thể có liên quan, góp phần xây dựng thị trường bất động sản ngày càng minh bạch hơn.

Tuy nhiên, sau khi Sở Tài nguyên Môi trường công bố thông tin về 77 dự án đang thế chấp ngân hàng đã có những tác động đến thị trường bất động sản, làm cho một bộ phận người tiêu dùng băn khoăn, lo lắng, nhất là có người hiểu nhầm là dự án đã bị thế chấp đồng nhất với chủ đầu tư kém năng lực.

HoREA cho rằng trong quá trình sản xuất, kinh doanh, việc doanh nghiệp thế chấp, giải chấp tài sản để vay vốn làm ăn là hoạt động bình thường. Trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản cũng vậy, việc chủ đầu tư thế chấp dự án, nhà ở, công trình để vay vốn tín dụng ngân hàng phát triển dự án và hoàn thành công trình nhà ở, sau đó thực hiện giải chấp cũng là việc bình thường.

Hiện nay, theo báo cáo của HoREA, Thành phố có 584 dự án bất động sản đang triển khai thực hiện nhưng chỉ có 77 dự án đang thế chấp, chiếm 13,2\% cho thấy phần lớn các dự án không thế chấp ngân hàng.

Do đặc điểm hoạt động của thị trường bất động sản nước ta, các chủ đầu tư dự án phụ thuộc rất lớn vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng và nguồn vốn huy động của khách hàng. Đối với nguồn vốn tín dụng, các chủ đầu tư thường vay vốn để phát triển dự án, xây dựng công trình, nhà ở, thực hiện quy định về bảo lãnh ngân hàng khi bán nhà ở hình thành trong tương lai... và thường lấy dự án, công trình đó để thế chấp ngân hàng.

Đa số chủ đầu tư sử dụng vốn huy động đúng mục đích; nhưng cá biệt, cũng có chủ đầu tư sử dụng vốn huy động sai mục đích, đầu tư dàn trải, thậm chí tiêu dùng cá nhân dẫn đến không hoàn thành dự án, không bàn giao được nhà cho người mua, mất thanh khoản, gây ra nợ xấu gây thiệt hại cho khách hàng và làm cho người tiêu dùng mất lòng tin.

Người mua cần làm gì?

Theo một chuyên gia bất động sản, để bảo vệ quyền lợi cho mình, người mua nhà cần phải tìm hiểu thật kỹ càng trước khi quyết định xem dự án đó có đủ điều kiện mua bán không và xem dự án có được ngân hàng bảo lãnh không. Theo quy định của Luật kinh doanh bất động sản chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7/2015, chủ đầu tư dự án bất động sản trước khi bán, cho thuê mua dự án nhà ở hình thành trong tương lai phải được ngân hàng thương mại có đủ năng lực thực hiện bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư đối với khách hàng khi chủ đầu tư không bàn giao nhà ở theo đúng tiến độ đã cam kết với khách hàng. 

Ngày 26/5 Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 07 hướng dẫn khi thực hiện bảo lãnh cho chủ đầu tư dự án bất động sản để bán, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai. Ngân hàng Nhà nước cũng đã công bố danh sách 40 ngân hàng thương mại đủ điều kiện để thực hiện hoạt động bảo lãnh bất động sản hình thành trong tương lai. Do đó, người mua có thể tham khảo và đối chiếu để đảm bảo quyền lợi cho mình khi mua nhà.

Phát biểu trên VTV, luật sư Lê Thanh Sơn – Văn phòng Luật AIC cho biết, để tránh rủi ro, người mua nhà nên cân nhắc, xem xét kỹ và nắm rõ thông tin xem dự án đã đủ điều kiện được bán chưa. Đặc biệt, người dân không nên quá tin vào lời mời chào của các đơn vị môi giới bất động sản.

Theo thông tin trên báo Vietnamnet, trong 1 buổi hội thảo về bảo vệ quyền lợi người mua nhà mới đây, nhiều doanh nghiệp và nhà quản lý đều nhìn nhận thực tế, khoảng 90\% các dự án bất động sản hiện nay đều thế chấp để vay vốn xây dựng. Ông Nguyễn Anh Đào, Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư VietHome, đặt nghi vấn, nếu khi công bố mà hầu hết dự án đều thế chấp thì có giải quyết được vấn đề gì hay không?

“Cái gốc của vấn đề là phải làm sao có hành lang pháp lý chặt chẽ giữa chủ đầu tư, ngân hàng và khách hàng. Nếu chủ đầu tư vay nhưng vẫn làm tốt và có thêm nguồn vốn đẩy nhanh tiến độ thì càng có lợi cho khách hàng. Nếu việc công bố thông tin không khéo léo có thể dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực” - ông Đào đánh giá.

Ở góc độ pháp lý, Luật sư Trần Thái Bình, Công ty Luật LNT & Partner, cho rằng, công bố thông tin để làm minh bạch thị trường là tốt. Tuy nhiên, nếu chỉ đơn thuần là nói dự án nào, của ai, thế chấp ở đâu, từ lúc nào… như các thông tin vừa qua của cơ quan chức năng thì chỉ có hại nhiều hơn là có lợi.

“Theo quy định pháp luật thì chủ đầu tư được phép thế chấp dự án hình thành trong tương lai để vay vốn. Qua đó, ngân hàng cũng đã có thẩm định tính khả thi của dự án rồi mới cho vay. Do vậy, chủ đầu tư có thế chấp dự án hay không, không phải điều đáng lo ngại. Điều người dân cần biết là căn hộ họ mua có bị thế chấp hay không?

Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản đã quy định, chủ đầu tư dự án trước khi bán nhà hình thành trong tương lai, phải nộp hồ sơ tại Sở Xây dựng để cơ quan này xác nhận đáp ứng đủ điều kiện huy động vốn. Trước khi bán căn hộ, chủ đầu tư cũng phải làm thủ tục giải chấp căn hộ đó tại ngân hàng và phải có ngân hàng bảo lãnh. Do vậy, quy định pháp luật hiện rất chặt chẽ trong việc này.

Nếu cơ quan nhà nước muốn hỗ trợ người dân thì cần tạo cơ chế thuận tiện hơn nữa, để người dân có thể kiểm tra, cập nhật xem trong những dự án đang thế chấp, thì căn nào đang thế chấp, căn nào đã giải chấp… chứ không phải cung cấp thông tin chung chung gây hoang mang.

Những người đã mua nhà hoặc sắp mua nhà nên làm việc với chủ đầu tư, yêu cầu họ cung cấp văn bản của cơ quan chức năng hoặc văn bản của ngân hàng, nơi chủ đầu tư thế chấp dự án, chứng minh căn hộ của họ không bị thế chấp. Còn chuyện chủ đầu tư thế chấp những phần còn lại, theo quy định, không phải là yếu tố đáng quan ngại” - Luật sư Bình phân tích.

Một thực tế khác đang diễn ra là, có chủ đầu tư phải thế chấp dự án, để làm thủ tục bảo lãnh cho khách hàng, theo quy định của Điều 5, Luật Kinh doanh Bất động sản, nhưng không vay vốn. Ông Lê Hoàng Châu, dẫn trường hợp của Công ty Gia Hòa, chủ đầu tư dự án The Art (Q.9) là ví dụ điển hình. Đến nay, dự án vẫn thi công với tiến độ tốt dù không vay vốn, đó là tín hiệu tốt. Nhưng khách hàng chỉ nghe loáng thoáng dự án đang thế chấp mà không nắm thông tin cụ thể thì họ có thể nghĩ khác.

“Việc chủ đầu tư thế chấp dự án là điều hết sức bình thường và nên chủ động công khai chi tiết, tránh trường hợp công bố thế chấp nhưng không rõ là thế chấp phần nào. Điều này hoàn toàn không phải là tiêu chí đánh giá uy tín năng lực của chủ đầu tư mà phải xem thực tế các dự án họ đã và đang triển khai.

Mặt khác, dự án đã thế chấp không có nghĩa là chủ đầu tư không được bán. Ngân hàng cũng cần thu về dòng tiền, nên nếu ngân hàng cho phép chủ đầu tư bán và kiểm soát dòng tiền này thì chủ đầu tư vẫn được phép bán. Do vậy, khách hàng hoàn toàn yên tâm, khi chủ đầu tư thực hiện việc huy động vốn theo đúng quy định” - ông Châu nói.

Tuyết Mai (Tổng hợp)

Nguồn: Người đưa tin