Lý do thực sự khiến Mỹ từ bỏ Trung Đông

Chính sách Trung Đông của Tổng thống Obama là một cách t?ếp cận thực dụng do vị trí, tầm quan trọng về chính trị và k?nh tế của khu vực này đang ngày càng suy g?ảm.

V?ệc thay đổ? chính sách đang được thể h?ện rõ nhất trong vấn đề Syr?a và Iran, nơ? mà Mỹ vẫn k?ên quyết không can th?ệp quân sự chống Damascus và tích cực đàm phán vớ? phía Iran về chương trình hạt nhân của nước này, bất chấp những cảnh báo từ đồng m?nh thân cận Israel.

Sự thay đổ? chính sách này cũng được thể h?ện qua những động thá? mớ? gần đây trong khu vực, như v?ệc Thổ Nhĩ Kỳ, một thành v?ên của NATO, quyết định mua hệ thống phòng thủ tên lửa tầm xa FD-2000 trị g?á 3,4 tỷ USD của Tập đoàn Xuất nhập khẩu cơ khí chính xác Trung Quốc (CPMIEC) thay vì chọn các nhà thầu quốc phòng lớn của Mỹ, hay v?ệc Saud? Arab?a rờ? xa mạng lướ? tình báo của Mỹ và mở ra cuộc đố? thoạ? mớ? vớ? Iran. Những thay đổ? ngoạ? g?ao đã phản ánh một Trung Đông rất khác so vớ? những gì mà hầu hết các chính trị g?a nhận định.

Có một lờ? g?ả? thích đơn g?ản cho sự thay đổ? này: Khu vực Trung Đông không còn gây được sự chú ý như đã từng trong quá khứ, kh? nguy cơ về một cuộc xung đột toàn cầu trong thờ? kỳ Ch?ến tranh Lạnh và 2 thập kỷ sau đó, kh? trữ lượng dầu mỏ của Trung Đông trong thị trường năng lượng toàn cầu cho phép khu vực này nắm g?ữ “con t?n” của nền k?nh tế thế g?ớ?. Ngoà? ra, do kết quả của cuộc cách mạng dầu đá ph?ến có thể cho phép Mỹ trở thành nhà sản xuất dầu mỏ lớn nhất thế g?ớ? vào năm 2015.

Nhưng sự thay đổ? về trữ lượng dầu của Mỹ không phả? là yếu tố duy nhất kh?ến cho va? trò của Trung Đông, nơ? có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế g?ớ?, suy g?ảm. Tình hình bất ổn vẫn đang d?ễn ra tạ? khu vực, kh?ến cho g?á dầu bị đẩy lên cao, dẫn đến v?ệc Mỹ phả? tìm một số lựa chọn thay thế hấp dẫn hơn. Cựu chuyên g?a Cơ quan An n?nh Quốc g?a Paul D. M?ller lưu ý rằng "Mỹ sẽ sớm đuổ? kịp và vượt qua Trung Đông trong lĩnh vực sản xuất dầu mỏ”. Mặc dù sản xuất dầu ở Trung Đông đã đạt đến mức cao kỷ lục trong 2 thập kỷ qua, nhưng Quỹ t?ền tệ quốc tế (IMF) gần đây đã cảnh báo các nhà sản xuất dầu Arập rằng họ sẽ phả? đố? mặt vớ? thâm hụt ngân sách vào năm 2016.

Trong kh? các quốc g?a Vùng Vịnh chỉ có thể sử dụng dầu mỏ như là một vũ khí ngoạ? g?ao thì Đạ? sứ Mỹ tạ? Saud? Arab?a James E. Ak?ns cho rằng vớ? v?ệc kha? thác dầu đá ph?ến cùng vớ? nguồn cung mớ? trong các các lĩnh vực đang nổ? lên như năng lượng tá? tạo sẽ cho phép Mỹ g?ảm lượng dầu nhập khẩu. Sau một thập kỷ đầu tư lớn, h?ện năng lượng tá? tạo đã đáp ứng gần 15\% nhu cầu của Mỹ trong nửa đầu năm 2013.

Ngay cả Saud? Arab?a cũng bộc lộ thá? độ lo lắng. Trong một bức thư gử? cho chính phủ Anh mớ? đây, Hoàng tử Alwaleed b?n Talal cảnh báo rằng doanh thu từ dầu ch?ếm trên 90\% ngân sách của Saud? Arab?a và nếu ngành công ngh?ệp dầu mỏ của nước này g?ảm công suất sẽ gây ra những hậu quả ngh?êm trọng đố? vớ? khu vực.

Nửa đầu của thế kỷ 20 đã chứng m?nh rằng dầu có khả năng làm thay đổ? cân bằng quyền lực trong khu vực và toàn cầu, đặt Trung Đông vào trung tâm của vũ đà? chính trị thế g?ớ?. Nhưng buổ? bình m?nh của thế kỷ 21 đã mang lạ? vị thế địa chính trị mớ? cho Mỹ trong v?ệc tự tăng sản xuất năng lượng trong nước và cho phép Wash?ngton thực h?ện ch?ến lược “xoay trục về châu Á" nhằm tránh bị sa lầy vào một Trung Đông ngày càng không ổn định và khó lường.

Theo Báo T?n tức