Luật gia Việt – Hàn hợp tác tháo gỡ vấn đề pháp lý trong hôn nhân quốc tế

Đoàn Luật sư Seoul là đoàn luật sư lớn nhất của Liên đoàn Luật sư Hàn Quốc, với hơn 23.000 luật sư đang hoạt động, chiếm tới 76% tổng số luật sư hành nghề tại Hàn Quốc. Hội Luật gia Việt Nam và Đoàn Luật sư Seoul đã thiết lập quan hệ hợp tác trong gần 20 năm qua.

Theo thỏa thuận được ký kết vào năm 2006, hằng năm, hai bên sẽ thống nhất lựa chọn những vấn đề cùng quan tâm để chia sẻ thông tin, trao đổi kinh nghiệm và giao lưu nghề nghiệp, tổ chức luân phiên tại Hà Nội, Tp.Hồ Chí Minh (Việt Nam) và Seoul (Hàn Quốc).

Đến nay, Hội Luật gia Việt Nam và Đoàn Luật sư Seoul đã tiến hành thành công 14 phiên họp trao đổi kinh nghiệm về nhiều vấn đề pháp luật khác nhau, góp phần thắt chặt mối quan hệ hữu nghị, tin cậy và hợp tác bền chặt giữa giới luật gia hai nước, cũng như góp phần làm sâu sắc thêm quan hệ hợp tác Việt Nam – Hàn Quốc trên lĩnh vực pháp luật và tư pháp.

Trong lần trao đổi kinh nghiệm lần thứ 15, hai bên đã nhất trí lựa chọn chủ đề "Hôn nhân có yếu tố nước ngoài". Đây là một chủ đề có tính thực tiễn cao, được xem như là vấn đề pháp lý mới nảy sinh trong bối cảnh toàn cầu hóa, trong đó có quá trình hợp tác ngày càng sâu rộng của Việt Nam và Hàn Quốc.

Phát biểu tại cuộc làm việc, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Khánh Ngọc nhiệt liệt chào mừng và hoan nghênh Đoàn Luật sư Seoul tới thăm Việt Nam và tham dự cuộc họp trao đổi kinh nghiệm lần thứ 15 với Hội Luật gia Việt Nam, tiếp nối truyền thống hợp tác tốt đẹp giữa hai tổ chức trong gần 20 năm.

Sự kiện này không chỉ thể hiện tình cảm gắn bó và thiện chí hợp tác sâu sắc giữa hai tổ chức, mà còn góp phần đưa quan hệ hợp tác nghề luật Việt Nam - Hàn Quốc phát triển lên tầm cao mới, sâu sắc, thực chất và hiệu quả hơn, qua đó góp phần vun đắp tình hữu nghị và củng cố quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước Việt Nam và Hàn Quốc.

Giới thiệu về Hội Luật gia Việt Nam, ông Nguyễn Khánh Ngọc cho biết đây là một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp của Việt Nam với hơn 100.000 hội viên và phủ khắp 34 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Hội là tổ chức lớn nhất tập hợp những người làm pháp luật và tư pháp của Việt Nam hiện nay, là thành viên tích cực của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, có lịch sử hơn 70 năm hình thành và phát triển, với nhiều đóng góp quan trọng trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Đầu năm 2025, Hội Luật gia Việt Nam đã tổ chức thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2024–2029, xác định phương hướng hoạt động trong giai đoạn mới. Hiện nay, Hội đang tập trung triển khai Nghị quyết Đại hội lần thứ XIV với 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: Tham gia xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; Đẩy mạnh tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý cho người dân; Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; Mở rộng hoạt động đối ngoại, hợp tác quốc tế, trao đổi kinh nghiệm với các tổ chức luật gia và luật sư nước ngoài.

Nhấn mạnh ý nghĩa của cuộc trao đổi thường niên lần thứ 15 với chủ đề "Hôn nhân có yếu tố nước ngoài", Chủ tịch Nguyễn Khánh Ngọc cho rằng đây là một nội dung rất thiết thực trong bối cảnh quan hệ giao lưu nhân dân giữa hai nước ngày càng sâu rộng. Hiện nay, số lượng các cuộc hôn nhân giữa công dân Việt Nam và Hàn Quốc khá lớn và đang tiếp tục gia tăng. Nhiều cuộc hôn nhân mang lại hạnh phúc đích thực, song cũng còn không ít trường hợp phát sinh những vấn đề pháp lý phức tạp, trong đó phụ nữ và trẻ em thường là những đối tượng chịu nhiều thiệt thòi.

Điều này đặt ra trách nhiệm đối với giới luật gia, luật sư hai nước trong việc nâng cao hiểu biết pháp luật của người dân, bảo đảm quyền công dân, quyền con người và hỗ trợ giải quyết hiệu quả các vấn đề pháp lý phát sinh, qua đó góp phần củng cố quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam – Hàn Quốc.

Khái quát về những vấn đề pháp lý đặt ra đối với hôn nhân có yếu tố nước ngoài trong quan hệ Việt - Hàn, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Khánh Ngọc đã chỉ rõ một số khó khăn và thách thức hiện nay.

Trước hết, hệ thống pháp luật của Việt Nam và Hàn Quốc về thủ tục đăng ký kết hôn, xác nhận tình trạng hôn nhân, quyền nuôi con, phân chia tài sản, thừa kế, định cư và quốc tịch… còn nhiều điểm khác biệt, dẫn tới không ít trường hợp phát sinh xung đột khi giải quyết vụ việc cụ thể.

Bên cạnh đó, thẩm quyền giữa các cơ quan pháp luật của hai nước chưa đồng nhất, gây trở ngại trong quá trình công nhận và thi hành các quyết định tư pháp của nước này tại nước kia. Một thách thức khác là hai nước hiện chưa có cơ chế phối hợp đủ hiệu quả để xử lý các vấn đề phát sinh, dẫn đến một số vụ việc chưa được giải quyết một cách toàn diện và thấu đáo.

Ngoài ra, sự hiểu biết pháp luật của một bộ phận công dân còn hạn chế, đặc biệt là những người có điều kiện tài chính và khả năng tiếp cận thông tin còn khó khăn, khiến họ dễ gặp phải những rủi ro pháp lý không mong muốn.

Phát biểu tại cuộc làm việc, ông Soon-Yeol Jo - Chủ tịch Đoàn Luật sư Seoul bày tỏ vui mừng khi quan hệ hợp tác giữa hai tổ chức luật gia đã được duy trì hiệu quả trong gần hai thập kỷ qua.

Theo ông Soon-Yeol Jo, quá trình giao lưu nhân dân giữa Việt Nam và Hàn Quốc đang phát triển ngày càng sâu rộng. Hiện nay, có khoảng 200.000 người Hàn Quốc đang sinh sống, làm việc tại Việt Nam và khoảng 300.000 người Việt Nam đang sinh sống, làm việc tại Hàn Quốc, trong đó có tới 80.000 gia đình đa văn hóa Việt – Hàn. Đây là nền tảng quan trọng góp phần thúc đẩy sự hiểu biết và hợp tác giữa hai dân tộc, song đồng thời cũng kéo theo nhiều vấn đề pháp lý phát sinh cần được giải quyết..

Do đó, trách nhiệm của giới luật gia và luật sư hai nước là cùng phối hợp chặt chẽ để hỗ trợ pháp lý hiệu quả cho các gia đình Việt – Hàn, góp phần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.

Chủ tịch Đoàn Luật sư Seoul cho rằng việc chia sẻ thông tin, tăng cường hiểu biết pháp luật và thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức nghề nghiệp sẽ giúp giải quyết tốt hơn những vấn đề phát sinh trong các quan hệ hôn nhân có yếu tố nước ngoài, đồng thời góp phần tăng cường hiểu biết và củng cố nền tảng hữu nghị giữa hai quốc gia.

Tại cuộc làm việc, các đại biểu đã lắng nghe và hai tham luận với chủ đề: "Kết hôn giữa công dân Việt Nam và công dân Hàn Quốc: Thực trạng pháp lý, các vấn đề đặt ra và giải pháp tăng cường quản lý, bảo đảm quyền lợi công dân" và "Những vấn đề pháp lý liên quan đến việc nhập quốc tịch, kết hôn có yếu tố nước ngoài và thủ tục ly hôn" do đại biểu hai bên trình bày.

Các đại biểu hai bên đã tích cực trao đổi, thảo luận và chia sẻ thông tin, kinh nghiệm trong công tác pháp lý liên quan đến hôn nhân có yếu tố nước ngoài, trong đó tập trung làm rõ các quy định pháp luật của Hàn Quốc liên quan đến hôn nhân, quốc tịch và thủ tục ly hôn, đồng thời chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình giải quyết các vụ việc có yếu tố Việt Nam – Hàn Quốc.