Lễ Phật đản là gì? Những điều cần biết về Lễ Phật đản

Khái niệm về ngày Lễ Phật đản

Lễ Phật đản là ngày lễ kỷ niệm sự ra đời của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, người sáng lập Phật giáo. Lễ này được tổ chức hàng năm vào ngày trăng tròn của tháng Vesak (tháng 4 Âm lịch) tại các quốc gia theo Phật giáo.

Lễ Phật đản là ngày lễ kỷ niệm sự ra đời của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, người sáng lập Phật giáo. Ảnh minh họa

Theo truyền thống Phật giáo Nam truyền hay Phật giáo Nguyên thủy, ngày trăng tròn của tháng Vesak là ngày đặc biệt kỷ niệm 3 sự kiện lớn:  Đức Phật ra đời, Phật thành đạo và Phật nhập Niết bàn. Phật giáo Nam truyền kỷ niệm cả ba sự kiện trong một Đại lễ Tam hợp hay Đại lễ Vesak. Lễ Phật đản thường được tổ chức vào ngày trăng tròn tháng 5 Dương lịch hàng năm.

Trong khi đó, tại các quốc gia theo truyền thống Phật giáo Bắc truyền hay Đại thừa, lễ Phật đản được kỷ niệm vào ngày rằm tháng 4 Âm lịch, thường trùng với tháng 5 Dương lịch.

Lễ Phật đản 2024 là ngày nào Dương lịch?

Trước năm 1959, các nước Đông Á thường tổ chức ngày lễ Phật đản vào ngày 8/4 Âm lịch. Tại Đại hội Phật giáo thế giới lần đầu tiên tại Colombo (Sri Lanka) năm 1950, 26 nước thành viên thống nhất lấy ngày Phật đản quốc tế là rằm tháng 4 Âm lịch hằng năm.

Từ năm 1999, ngày Phật đản 15/4 đã được Liên Hợp Quốc công nhận là ngày lễ hội văn hóa tâm linh thế giới. Lễ Phật đản là một trong ba lễ cấu thành Lễ Tam hợp mà Liên Hợp Quốc gọi là Vesak (lễ Phật đản sinh, lễ Phật thành đạo và lễ Phật nhập Niết bàn). 

Thời gian tổ chức lễ Phật đản năm 2024 bắt đầu từ ngày 1/4 đến 15/4 Âm lịch (tức 8/5 đến 22/5/2024). Ảnh minh họa

Tuy nhiên, sự kiện Phật đản thường được tổ chức trong nhiều ngày, trong đó có ngày chính lễ.

Vậy lễ Phật đản 2024 là ngày nào Dương lịch? Theo Thông bạch số 88/TB-HĐTS năm 2024 của Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, thời gian tổ chức lễ Phật đản năm 2024 bắt đầu từ ngày 1/4 đến 15/4 Âm lịch (tức 8/5 đến 22/5/2024), trong đó:

- Tuần lễ Phật đản năm 2024 diễn ra từ ngày 8/4 đến 15/4/ Âm lịch (tức ngày 15/5 đến 22/5/2024 Dương lịch).

- Chính lễ Phật đản là ngày 15/4 Âm lịch (tức 22/5 Dương lịch). Đây là ngày quan trọng để tưởng niệm và kỷ niệm ngày sinh của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni.

Chủ đề chính của lễ Phật đản 2024 là hạnh phúc và toàn thiện với mục tiêu hướng đại chúng học theo lời dạy của đức Phật; thân tâm đều hướng thiện để xây dựng cuộc sống hạnh phúc, gia đình hạnh phúc, xã hội hạnh phúc.

Ý nghĩa ngày Phật đản

Phật đản là ngày nghỉ lễ quốc gia tại nhiều nước châu Á như Thái Lan, Nepal, Sri Lanka, Maylaysia, Miến Điện, Singapore, Indonesia, Hàn Quốc, Campuchia...

Vào ngày lễ, Phật tử thường vinh danh Tam bảo: Phật, Pháp, Tăng (qua các hình thức như dâng cúng, tặng hoa, đến nghe thuyết giảng) và thực hành ăn chay và giữ ngũ giới, tứ vô lượng tâm (từ bi hỷ xả), thực hành bố thí và làm việc từ thiện, tặng quà, tiền cho những người yếu kém trong cộng đồng.

Phật đản là ngày nghỉ lễ quốc gia tại nhiều nước châu Á như Thái Lan, Nepal, Sri Lanka, Maylaysia, Miến Điện, Singapore, Indonesia, Hàn Quốc, Campuchia... Ảnh minh họa

Kỷ niệm Vesak cũng có nghĩa là làm những nỗ lực đặc biệt để mang lại hạnh phúc, niềm vui cho những người bất hạnh như người già cao niên, người khuyết tật và người bệnh, chia sẻ niềm vui và hòa bình với mọi người.

Ở một số quốc gia, đặc biệt là Sri Lanka, hai ngày được dành cho việc cử hành Vesak, việc bán rượu và thịt thường bị cấm và tất cả các cửa hàng rượu, bia và lò giết mổ phải đóng cửa do nghị định của chính phủ.

Chim, côn trùng và thú vật được phóng sinh như là một "hành động mang tính biểu tượng của sự giải thoát", của sự trả tự do cho những người bị giam cầm, bị bỏ tù, bị tra tấn trái với ý muốn của họ.

Tại Ấn Độ, Nepal, người dân thường mặc áo trắng khi lên các tịnh xá và ăn chay. Tại hầu hết các quốc gia châu Á đều có diễu hành xe hoa và nghi lễ tụng niệm, tại Hàn Quốc có lễ hội đèn hoa sen Yeon Deung Hoe rất lớn.

Tại sao Lễ Phật đản quan trọng?

Lễ Phật đản là một ngày lễ quan trọng trong Phật giáo vì nhiều lý do sau:

- Tôn vinh Đức Phật: Ngày này được coi là dịp để tôn vinh và tưởng nhớ Đức Phật, người chỉ ra con đường dẫn đến sự giác ngộ và hạnh phúc.

 - Tưởng nhớ công đức của Phật: Ngày này cũng là cơ hội để nhớ lại những công đức, những hành động từ bi và những lời dạy của Đức Phật đã góp phần tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn.

- Khuyến khích sự tiến bộ tinh thần và đạo đức: Lễ Phật đản cũng là dịp để người Phật tử tập trung vào tu tập và rèn luyện tâm hồn, từ đó thúc đẩy sự tiến bộ tinh thần và đạo đức.

- Gieo mầm hòa bình và từ bi: Lễ hội này thường mang thông điệp về hòa bình, từ bi và lòng nhân ái, khuyến khích mọi người sống hòa thuận và từ bi với nhau. Tại các quốc gia theo Phật giáo, lễ Phật đản còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc, thể hiện truyền thống tôn giáo, đoàn kết cộng đồng.

Tóm lại, Lễ Phật đản không chỉ là ngày kỷ niệm, ngày lễ thiêng liêng để tưởng nhớ Đức Phật mà còn là ngày thực hành lời Phật dạy, gìn giữ hòa bình và đem lại nguồn an lạc tinh thần cho nhân loại.