Ký ức của phóng viên tác nghiệp tại trận lũ lịch sử ở Thái Nguyên

Những ngày đầu tháng 9/2024, trận lũ lịch sử do ảnh hưởng của cơn bão Yagi đã khiến cả miền núi phía Bắc, trong đó có tỉnh Thái Nguyên oằn mình chống chọi, làm thiệt hại lớn về tài sản, hoa màu...

Do ảnh hưởng của cơn bão Yagi, nhiều khu vực tại tỉnh Thái Nguyên rơi vào tình trạng ngập sâu. Ảnh tư liệu  

Khi tin tức trở thành cầu nối sống còn

Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), chúng tôi có dịp trò chuyện cùng anh Nguyễn Thành Chung, phóng viên Trung tâm Thông tin, Văn phòng UBND tỉnh Thái Nguyên để lắng nghe những ký ức khó quên khi tác nghiệp tại trận lũ lịch sử tại tỉnh Thái Nguyên.

Phóng viên Thành Chung cho biết, cơn bão số 3 (Yagi) là cơn bão có cường độ mạnh nhất đổ bộ trực tiếp vào nước ta trong 30 năm qua. Đối với tỉnh Thái Nguyên, cơn bão và hoàn lưu bão cũng đã gây ra những thiệt hại vô cùng nặng nề. Đây được đánh giá là trận lũ lịch sử trên địa bàn tỉnh, sau 65 năm mới lập lại kể từ trận lũ năm 1959.

Trước yêu cầu cấp bách trong công tác thông tin, tuyên truyền phòng, chống ảnh hưởng của mưa lũ, ngay từ khi thông tin bão YAGI có thể ảnh hưởng đến khu vực trung du Bắc Bộ, các phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên của Trung tâm Thông tin đã kích hoạt chế độ trực bão, tổ chức ứng trực để kịp thời thông tin diễn biến của mưa bão, công tác ứng phó với thiên tai của tỉnh trên các hạ tầng thông tin của Cổng thông tin điện tử tỉnh.

Phóng viên Nguyễn Thành Chung, Trung tâm Thông tin, Văn phòng UBND tỉnh Thái Nguyên tác nghiệp tại khu vực TP.Thái Nguyên

"Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão, đêm 8/9/2024 thực sự là một đêm không ngủ với Thái Nguyên. Tình trạng ngập sâu ở nhiều khu vực. Nhất là TP.Thái Nguyên và nhiều xã, phường bị ảnh hưởng nặng nề, nhiều xóm và tổ dân phố bị chia cắt, cô lập.

Tôi cùng nhóm phóng viên của Trung tâm đã nhanh chóng bám sát hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác ứng phó và khắc phục thiệt hại của thiên tai của lãnh đạo tỉnh và các cấp, ngành để chủ động thông tin, phản ánh tình hình liên quan", anh Chung nói.

Trực tiếp có mặt tại các điểm ngập sâu, mới thấy hết được những ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai, bão lũ và sự mất mát của người dân vùng ngập lụt. Có đến hơn 3.900 nhà dân phải di dời khẩn cấp; 68 điểm trường bị ngập, ảnh hưởng; 9.000 ha lúa và hoa màu bị đổ, ngập; 795 ha nuôi cá bị ngập; trên 292.000 con gia súc, gia cầm bị chết; nhiều tài sản của người dân (ô tô, xe máy, đồ điện, đồ dùng...) bị ngập, hư hỏng...

Thậm chí, có những điểm ngập sâu 3 - 4m. Có những khu vực nguy hiểm, nước chảy xiết, khiến cả một khu dân cư bị cô lập nhiều ngày. Thật sự đây là những con số, những hình ảnh khiến bất cứ ai cũng phải xót xa, nhất là những lực lượng làm nhiệm vụ tại các khu vực rốn lũ như phường Quang Vinh, Đồng Bẩm (TP.Thái Nguyên). 

Anh Chung cho biết thêm, trong tình huống cấp bách như này, công việc của các phóng viên chiến trường không chỉ đơn thuần là ghi hình hay chụp ảnh mà còn là còn chủ động phối hợp với chính quyền địa phương, chuyển tải thông tin về các điểm cô lập, khu vực cần cứu trợ gấp.

Mưa lũ dâng cao khiến nhiều khu vực bị chia cắt. Ảnh tư liệu

Dù không phải là lần đầu tác nghiệp trong vùng lũ, song với anh Chung, lần tác nghiệp trong trận lụt lịch sử do ảnh hưởng của bão số 3 là đáng nhớ và khó khăn nhất. Việc phải tác nghiệp dưới mưa lớn, gió mạnh, phải làm việc xuyên đêm nhiều ngày là những gì anh và những đồng nghiệp khác đã trải qua.

"Những lần cầm máy quay tác nghiệp trên các xuồng cứu hộ tại khu vực rốn lũ, nước ngập sâu và chảy siết quả thực mới là thử thách lớn nhất. Làm thế nào để giữ được bình tĩnh, sự cân bằng để có thể tác nghiệp an toàn và hiệu quả là cả vẫn đề đặt ra.

Trong hoàn cảnh khốc liệt ấy, những người làm báo không đơn độc. Chúng tôi nhận được sự giúp đỡ từ người dân địa phương - người cho mượn ghe, người chia nắm xôi cuối cùng, người già ngồi kể chuyện nước dâng trong ánh nến le lói.

Chính nhờ những sự giúp đỡ ấy đã giúp chúng tôi có những thước phim, những phỏng vấn hết sức đắt giá, phản ánh sinh động, chân thực tình hình mưa lũ và công tác ứng phó, khắc phục hậu quả sau thiên tai trên địa bàn tỉnh", anh Chung trải lòng.

Phóng viên Thành Chung: "Là một phóng viên, tôi luôn nghĩ rằng ngoài trách nhiệm với thông tin phản ánh, chúng tôi phải ý thức và làm tốt trách nhiệm với xã hội. Quan trọng nhất trong khoảng thời gian tác nghiệp trong mưa lũ là làm thế nào để có thể đưa những thông tin liên quan một cách nhanh chóng, chính xác, kịp thời đến công chúng, khán thính giả.

Bên cạnh đó, với trách nhiệm là một công dân, tôi cũng cố gắng cùng các đồng nghiệp và các lực lượng khác tham gia trực tiếp vào công tác cứu hộ. Nhiệm vụ kép, tinh thần thép là khẩu hiệu, cũng là quan điểm để tôi hoàn thành nhiệm vụ được giao và trách nhiệm với xã hội trong một bối cảnh nhiều khó khăn như vậy".

Ấm tình quân dân

"Khoảng 18h30 tối 8/9/2024, sau khi có tin báo của nhân dân và cấp ủy, chính quyền TP.Thái Nguyên, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thái Nguyên đã cử lực lượng đi khảo sát khu vực xóm Đồng Tâm, phường Đồng Bẩm, TP.Thái Nguyên - là nơi đầu tiên của tỉnh bị ảnh hưởng của nước lũ dâng cao. Chỉ trong vòng gần 1 giờ đồng hồ, nước lũ về đã dâng gần 1m, đi theo đoàn khảo sát khiến tôi rất hoang mang và cũng bắt đầu từ đây tôi có mặt tại những nơi ảnh hưởng nặng nề nhất của cơn lũ lịch sử trên địa bàn Thái nguyên", Thiếu tá Dương Đức Thuý, Chủ nhiệm nhà văn hoá Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thái Nguyên nhớ lại.

Cán bộ, chiến sĩ Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thái Nguyên giúp người dân di chuyển đến nơi an toàn

Tới những điểm ngập lụt nặng, chứng kiến cảnh nước lũ dâng, làm ngập nhà của, con phố, những người dân tuyệt vọng lên xuồng, thuyền bỏ lại nhà cửa và nhìn tài sản bị nước cuốn trôi. Nhiều khu dân cư, nhân dân chen nhau đứng trên các tầng và mái nhà mình đợi đội cứu hộ khi đó bản thân tôi cũng như những cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang tỉnh tham gia cứu hộ cảm thấy rất xót xa trước những mất mát về vật chất và tinh thần của nhân dân.

"Tôi vẫn nhớ mãi hình ảnh đồng chí Trung tá Cao Văn Toàn, Phó Ban Tác huấn Bộ CHQS tỉnh một mình mang theo đèn chiếu đã vượt qua qua dòng nước xiết tiếp cận đến các gia đình bị cô lập trước dòng nước lũ.

Các cán bộ, chiến sĩ đưa cụ bà khỏi khu vực ngập lụt

Anh dẫn bà con nhân dân và cõng cụ bà hơn 80 tuổi đến nơi an toàn, chứng kiến hình ảnh đó làm bản thân tôi cảm phục, xúc động trước hành động dũng cảm của người đồng chí, đồng đội của mình để giúp nhân dân vượt qua khó khăn, hoạn nạn", anh Thuý nhớ lại.

Hay trường hợp chị Nguyễn Thị Vân ở xã Yên Lạc, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên được lực lượng vũ trang hỗ trợ, đưa đến trung tâm y tế để "vượt cạn" cũng để lại cho anh Thuý những kỷ niệm khó quên.

Chị Nguyễn Thị Vân được các cán bộ, chiến sĩ hỗ trợ đưa đến trung tâm y tế để "vượt cạn"

Anh Thuỷ kể lại: "Chúng tôi nhận được thông tin về gia đình chị Vân đang mang thai đến ngày sinh nở; nước lũ dâng cao, gia đình chị bị chia cắt, tất cả đang ở trong hoàn cảnh khó khăn gian khổ nhất nên đã nhanh chóng bố trí lực lượng đến hỗ trợ.

Khi nhìn thấy chúng tôi từ xa tiến tới gần, cả gia đình như vỡ òa niềm vui. Nhanh chóng lên xuồng, chị Vân đã được đưa đến Trung tâm Y tế huyện  Phú Lương vào buổi sáng ngày 10/9 và buổi chiều cùng ngày, bé trai nặng 3,2 kg được sinh ra khỏe mạnh".

Có những ký ức nghề nghiệp chỉ người trong cuộc mới hiểu hết. Với những phóng viên từng bước qua Yagi, ký ức về trận lũ không chỉ là thước phim quay vội, mà còn là bài học về sự dấn thân, lòng can đảm và sức mạnh của thông tin giữa tâm bão.