Một phong tục kỳ lạ tồn tạ? hàng trăm năm, nhưng được ngườ? dân tộc Xơ Đăng, Ca Dong ở vùng nú? cao tỉnh Quảng Nam t?n tưởng tuyệt đố?, được xem là ph?ên tòa để xử những ngườ? v? phạm lệ làng.
Phong tục kỳ lạ
Vùng nú? cao Quảng Nam h?ểm trở chứa nh?ều phong tục kỳ bí của đồng bào dân tộc nơ? đây. Tục chích máu tìm kẻ g?an là một đ?ển hình đã có từ lâu đờ?, nhưng đến nay ở nh?ều thôn bản vẫn còn h?ện d?ện tục lệ này kh? những tranh chấp d?ễn ra trong làng. Từ trung tâm hành chính huyện Nam Trà My, chúng tô? phả? cuốc bộ hàng t?ếng đồng hồ mớ? đến được nơ? ngườ? dân tộc Xơ Đăng, Ca Dong s?nh sống.
Cư dân ở đây bao đờ? bám rừng làm rẫy, lặn lộ? qua những con dốc dựng đứng, họ tập trung từng chòm nhỏ trên sườn nú? và gọ? đây là nóc. Mỗ? nóc có khoảng và? chục hộ định cư, ở đây tên nóc được lấy theo tên của ngườ? g?à làng hoặc một địa danh nào đó như nóc Ông Ruộng, nóc Tăklang, nóc Măng a?… Đờ? sống ngườ? dân nơ? đây vô cùng khó khăn, họ làm lúa rẫy, đến mùa thì đ? bẻ măng, bức đốt bán k?ếm t?ền.
Do sống quần cư như vậy, tuy đoàn kết gắn bó nhưng không ít lần họ xảy ra cã? cọ, tranh chấp đất đa?, hoặc mất trộm dẫn đến kh?ếu k?ện, tranh g?ành quyền lợ?. Để g?ả? quyết vấn đề này, từ xưa dân làng nơ? đây đã lập ra phong tục kỳ lạ đó là tục chích máu để tìm ra những ngườ? sa? trá?, trả công bằng cho cá? đúng. Gọ? phong tục chích máu là vì kh? “xử án”, ha? ngườ? tranh chấp sẽ dùng một que nhọn đâm thẳng vào bàn tay, nếu a? bị chảy máu là ngườ? thua k?ện.
Ông Hồ Núp chỉ cho chúng tô? vị trí chích máu trên bàn tay.
Phong tục là sự t?n tưởng tuyệt đố? vào công lý, cá? đúng mà làng phân định của ngườ? dân tộc Ca Dong, Xơ Đăng ở huyện m?ền nú? Quảng Nam này. Hầu như phong tục này đều xuất h?ện rả? rác tạ? các xã nơ? có ha? tộc ngườ? này s?nh sống. Nhưng h?ện nay, tạ? các xã Trà Tập, Trà Cang (huyện Nam Trà My), phong tục này được nh?ều ngườ? b?ết đến và vẫn còn t?ếp d?ễn.
G?à làng Hồ Văn Tua (xã Trà Cang) cho b?ết. “Chúng tô? không b?ết phong tục này có từ bao g?ờ, từ thờ? xưa ông cha tô? truyền lạ? cho con cháu để g?ữ lạ? truyền thống. Phong tục này chính xác đến nỗ? dân làng cũng không thể h?ểu nổ? tạ? sao nó lạ? huyền d?ệu đến vậy”. Đ?ều đặc b?ệt là phong tục này trở thành một nét văn hóa, là tòa án công lý không cần luật sư cũng như chứng cứ của ngườ? Ca Dong và Xơ Đăng.
G?à làng Hồ Văn Tua cho hay, kh? có tranh chấp hoặc mâu thuẫn xảy ra, ngườ? trong làng đến trình vớ? g?à làng để g?ả? quyết. Ngay sáng hôm sau, g?à làng sẽ cho tập hợp dân làng và ngườ? thưa k?ện đến g?ả? quyết ngay tạ? sân làng hoặc tạ? mảnh đất tranh chấp. Mớ? sáng sớm t?nh mơ, ha? ngườ? trong cuộc tranh chấp không được ăn uống gì. G?à làng sẽ tổ chức lễ cúng và phân công ngườ? có uy tín trong làng đ? vót ha? cây nứa nhọn, dà? khoảng 5cm.
Ha? ngườ? tham g?a chích máu để tìm công bằng sẽ cầm ha? que nứa, đưa lên trờ? để vá? tạ thần l?nh, rồ? xoay quanh để dân làng chứng g?ám. Sau đó, cả ha? ngườ? cùng hô lên: “Ông trờ?, ông đất ơ?, ăn máu thì phả? ăn máu của hắn, trả lạ? sự công bằng cho tô?”, rồ? ngườ? này dùng que nứa đâm vào bàn tay trá? ngườ? k?a.
Kh? que nứa đâm gần xuyên bàn tay khoảng một cm, g?à làng sẽ hô rút que ra. Nếu a? chảy máu thì ngườ? đó là có lỗ? và chấp nhận bồ? hoàn th?ệt hạ? cho ngườ? k?a. Đ?ều kỳ lạ chưa g?ả? thích được là kh? chích que nứa vào da thịt thì tất nh?ên phả? chảy máu, nhưng ở đây lạ? có ngườ? kh? đâm que nhọn vào sâu trong thịt lạ? không hề thấy máu chảy ra. Thấy quá l?nh ứng như vậy, dân làng hoàn toàn t?n tưởng tục lệ và kết quả trước mắt.
Bắt đúng 100\%?
Theo g?à làng Hồ Văn R? (xã Trà Tập) phong tục chích máu này đã ăn sâu vào tâm thức ngườ? dân nơ? đây. Kh? chính quyền không g?ả? quyết được thì làng sẽ đứng ra phân xử. Như mớ? đây, vụ tranh chấp mảnh đất g?ữa anh Hồ Văn Líu và anh Hồ Núp ở nóc Tu Tơn kh? chính quyền không g?ả? quyết được họ cã? nhau om xòm, rồ? gây mâu thuẫn thù hằn.
G?à làng Hồ Văn R? tay đang vót những cây nứa và kể lạ? phong tục kỳ lạ này.
Thấy bất ổn trong làng, g?à làng R? quyết định mờ? anh Núp và anh Líu đến phân trần. Sau đó họ cùng x?n g?à làng cho chích máu để tìm chủ nhân mảnh đất. Sáng hôm đó g?à làng làm lễ cúng tạ? mảnh đất trên, rồ? cắm 2 que nứa vào mảnh đất đó, sau kh? rút 2 que nứa lên g?à làng đưa anh Líu và anh Núp vá? thần l?nh đồng thờ? chích que nứa vào tay. Sau kh? rút ra, anh Líu bị chảy máu và phả? công nhận mảnh đất đó là của anh Núp.
Còn tạ? xã Trà Cang, ông Hồ Văn Tanh, Bí thư Đảng ủy xã cho b?ết, phong tục chích máu để xử án được đồng bào ngườ? Xơ Đăng, Ca Dong nơ? đây tuyệt đố? t?n tưởng. Trước k?a tạ? xã có vụ lấy trộm ch?ếc đ?ện thoạ?, dân làng báo công an xuống đ?ều tra nhưng chưa tìm ra thủ phạm. Cuố? cùng làng cũng phả? t?ến hành công v?ệc thử máu và ch?ếc đ?ện thoạ? được trả về đúng vớ? ngườ? mất.
Ngườ? ăn cắp sau kh? bị que nứa đâm chảy máu phả? tạ tộ? vớ? làng và x?n được tha thứ. Ông Hồ Níp (một ngườ? dân ở xã Trà Cang ) cho b?ết thêm, luật chích máu còn để xử phạt những ngườ? con gá? hư hỏng như chưa có chồng mà có con. Nếu ngườ? con gá? nào rơ? vào trường hợp như vậy sẽ bị xử phạt rất nặng. Vì theo lệ làng đó là một đ?ềm gỡ, sẽ đưa đến ta? hoạ? cho dân làng, cảnh mất mùa và sâu hạ? tàn phá.
Kh? ngườ? con gá? mang tha? mà không có ngườ? đến rước về, làng sẽ tổ chức cuộc chích máu để tìm ra “tác g?ả” của cá? bào tha? đó. Vì tra? tráng trong làng quá đông nên làng sẽ tổ chức lễ cúng và cho ngườ? con gá? đó chích máu trước. Nếu tay cô gá? đó chảy máu thì tác g?ả bào tha? không phả? là ngườ? trong làng. Nếu không chảy máu thì g?à làng sẽ bắt hết những chàng tra? trong làng chích máu. Kh? tay chàng tra? nào bị chảy máu sẽ chính là tác g?ả của bào tha? k?a.
Kh? nghe ông Níp nó? vậy, tô? cảm thấy ngạc nh?ên và tỏ ra không t?n cho lắm bèn hỏ?: “Nếu trong làng có ha? ngườ? cùng chảy máu thì sao?” Ông Níp l?ền quả quyết: “Trong làng đã xử nh?ều trường hợp như vậy nhưng chỉ đúng duy nhất một anh trong làng bị que nứa đâm chảy máu. Kh? phát h?ện họ đều thừa nhận chính mình là ngườ? tình của cô gá? k?a và đã lỡ ăn trá? cấm nên không dám nhận”.
Sau cuộc chích máu tìm ra “thủ phạm” đô? tra? gá? trên phả? lấy nhau và bắt heo, gà, trầu cau làm lễ để tạ tộ? vớ? làng. Đây là tục lệ dùng để ren đe ngườ? trong làng không dám phạm lỗ?. Tùy từng làng mà vị trí chích máu trên bàn tay khác nhau, có làng chích vào đầu ngón tay, làng chích vào lòng bàn tay áp sát ngón cá?, tuy nh?ên trước kh? đâm những g?à làng đều phả? cúng trước, những ngườ? tham g?a chích máu phả? vá? thân l?nh để chứng dám cho lòng thành và tìm ra đúng kẻ sa?.
Đây là phong tục kỳ lạ nhưng tính chính xác lạ? 100\%. H?ện nay phong tục này vẫn còn d?ễn ra tạ? các nóc vùng cao và được nh?ều ngườ? tạ? đây cộng nhận nhưng vẫn chưa g?ả? thích được.
Hoàn toàn là sự thật Ông Hồ Văn H?ền (Chủ tịch UBND xã Trà Tập) cho b?ết “V?ệc chích máu tìm kẻ g?an rất kỳ lạ của ngườ? Xơ Đăng, Ca Dong nhưng lạ? hoàn toàn đúng sự thật. Ngườ? bị thua trong cuộc chích máu hoàn toàn tâm phục quyết định đưa ra, và thừa nhận tộ? lỗ? của mình. Như vào năm 2012, anh Xưng ở thôn 1 có tranh chấp vớ? anh Níu ở thôn 2 về cây quế đờ? trước để lạ? trên mảnh đất g?áp ranh. Ha? ngườ? cùng xuống xã g?ả? quyết, nhưng khu đất này chưa được phân b?ệt rõ ràng và không có chứng cứ a? đã trồng cây quế này nên xã không g?ả? quyết được. Sau đó, ha? ngườ? này đã kéo về làng để x?n tục chích máu tìm công bằng, thế là sự v?ệc được g?ả? quyết êm xuô?. Cây quế thuộc về anh Níu mà anh Xưng không một lờ? oán trách”. |
Theo Ngườ? đưa t?n