Sáng 23/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe tờ trình về Dự án Luật Phá sản (sửa đổi).
Trình bày tờ trình, ông Lê Minh Trí - Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cho biết, dự án Luật Phá sản (sửa đổi) đã hoàn thiện thủ tục phá sản theo hướng linh hoạt, nhanh chóng, hiệu quả.
Luật đã bổ sung chủ thể có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản, theo đó quy định cơ quan thuế, cơ quan bảo hiểm có nghĩa vụ nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản trong 3 trường hợp.
Một là khi doanh nghiệp, hợp tác xã nợ thuế, nợ bảo hiểm đã bị cơ quan thuế thông báo về việc người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký; Hai là cơ quan bảo hiểm xã hội thông báo đôn đốc đối với khoản nợ bảo hiểm xã hội nhưng không có phản hồi trong 3 năm liên tiếp gần nhất; Ba là không xác định được người đại diện.
Ông Lê Minh Trí - Chánh án Tòa án nhân dân tối cao trình bày tờ trình (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo ông Trí, quy định này sẽ giúp chấm dứt hoạt động và khai tử những doanh nghiệp, hợp tác xã nợ thuế, nợ bảo hiểm kéo dài, không còn tồn tại, hoạt động trên thực tế nhưng không thể rút khỏi thị trường do không có người nộp đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản.
Điều này góp phần giảm áp lực quản lý, theo dõi của các cơ quan quản lý Nhà nước, cải thiện môi trường hoạt động kinh doanh, lành mạnh hóa nền kinh tế.
Dự án Luật lần này cũng bổ sung quy định sau khi mở thủ tục phá sản, nếu phát hiện hợp đồng có khả năng gây bất lợi cho doanh nghiệp, hợp tác xã thì tòa án xem xét, quyết định đình chỉ thực hiện hợp đồng đó, trừ trường hợp xử lý các khoản nợ có bảo đảm và trường hợp khác mà pháp luật có quy định.
Ông Lê Minh Trí cho biết, dự án Luật Phá sản (sửa đổi) hoàn thiện thủ tục phá sản theo hướng linh hoạt, nhanh chóng, hiệu quả.
Cụ thể, rút ngắn thời gian tiến hành các thủ tục trong giải quyết phá sản như: Việc kiểm kê tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã, luật hiện hành quy định là 30 ngày và có thể gia hạn thêm 30 ngày, dự thảo Luật rút ngắn thời hạn kiểm kê tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã là 15 ngày và việc gia hạn cũng là 15 ngày; thời hạn gửi giấy đòi nợ rút ngắn từ 30 ngày còn 15 ngày; lập danh sách chủ nợ rút ngắn từ 15 ngày còn 7 ngày,...
Theo ông Trí, thực tiễn giải quyết phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã cho thấy, một trong những điểm nghẽn lớn nhất dẫn tới đình trệ vụ việc là vấn đề tạm ứng chi phí phá sản, chi trả chi phí phá sản trong những trường hợp không phải nộp tạm ứng chi phí phá sản hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã không còn tiền, tài sản để nộp hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã còn tài sản nhưng không thể bán để bảo đảm chi phí phá sản, còn có quan điểm khác nhau.
Quan điểm thứ nhất cho rằng, quy định tạm ứng chi phí phá sản, nguồn chi trả chi phí phá sản trong trường hợp trên do ngân sách Nhà nước bảo đảm. Kinh phí chi trả chi phí phá sản trong trường hợp này được bố trí trong dự toán ngân sách Nhà nước hàng năm của tòa án.
Việc dự toán, quản lý, sử dụng, tạm ứng, thanh toán kinh phí được thực hiện theo quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước, pháp luật về chi phí tố tụng. Tiền tạm ứng chi phí phá sản trong trường hợp này sẽ được hoàn trả ngay vào ngân sách Nhà nước khi bán được tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã.
Đại biểu Quốc hội tham dự kỳ họp (Ảnh: Media Quốc hội).
Quan điểm thứ hai cho rằng, tạm ứng chi phí phá sản, nguồn chi trả chi phí phá sản trong trường hợp trên được bảo đảm thông qua Quỹ Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ và các Quỹ khác theo quy định của pháp luật có nội dung hỗ trợ doanh nghiệp.
Ông Trí cho biết, Tòa án nhân dân tối cao nhất trí và thể hiện dự thảo Luật theo quan điểm thứ nhất vì phù hợp với chính sách của Nhà nước về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã gặp khó khăn trong kinh doanh thực hiện thủ tục phục hồi, phá sản nhằm khôi phục hoặc chấm dứt hoạt động kinh doanh một cách có trật tự, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, lành mạnh hóa nền kinh tế.
"Nếu giữ nguyên quy định hiện hành thì không tháo gỡ được điểm nghẽn của pháp luật phá sản trong giải quyết vụ việc phá sản hiện nay, góp phần bảo đảm môi trường kinh doanh lành mạnh", ông Trí nêu.
Đồng thời, nếu chi trả từ Quỹ Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ thì chỉ áp dụng được đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ là chưa toàn diện.
Doanh nghiệp, hợp tác xã trong quá trình sản xuất, kinh doanh đã có đóng góp tài chính nhất định cho Nhà nước, đóng góp về mặt an sinh cho xã hội nên khi gặp khó khăn về tài chính phải tiến hành phá sản thì việc Nhà nước hỗ trợ tạm ứng trước chi phí phá sản khi doanh nghiệp, hợp tác xã chưa bán được tài sản là phù hợp.
Ông Phan Văn Mãi - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính (Ảnh: Media Quốc hội).
Thẩm tra nội dung này, ông Phan Văn Mãi - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính cho biết, đa số ý kiến thành viên Ủy ban nhất trí với quy định về kinh phí chi trả chi phí phá sản như đề xuất của cơ quan trình.
Theo đó kinh phí chi trả chi phí phá sản được bố trí trong dự toán ngân sách Nhà nước hàng năm của tòa án trong trường hợp không phải nộp tạm ứng chi phí phá sản hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã không còn tiền, tài sản để nộp hoặc còn tài sản nhưng không thể bán để bảo đảm chi phí phá sản.
"Việc dự toán, quản lý, sử dụng, tạm ứng, thanh toán kinh phí được thực hiện theo quy định của pháp luật về ngân sách Nhà nước, pháp luật về chi phí tố tụng. Tiền tạm ứng chi phí phá sản trong trường hợp này sẽ được hoàn trả ngay vào ngân sách Nhà nước khi bán được tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã", ông Mãi nêu.