Hà Tĩnh xuất hiện mưa lớn kỷ lục trong tháng 5: Nguyên nhân do đâu?

Báo Thanh Niên cho biết, theo dữ liệu từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Hà Tĩnh là địa phương duy nhất ghi nhận có 2 điểm mưa lớn hiếm gặp trong tháng 5. Cụ thể, lượng mưa đo từ 7h ngày 24/5 đến 7h ngày 25/5 (24 giờ) tại hồ Thượng Sông Trí lên tới 599 mm, còn tại hồ Kẻ Gỗ là 506 mm. 

Đây cũng là 2 điểm mưa lớn nhất trên phạm vi khu vực Bắc bộ, Bắc Trung bộ trong những ngày vừa qua. Đáng lưu ý, mưa lớn hiếm gặp ở Hà Tĩnh xảy ra trong tháng 5, không phải mùa cao điểm mưa lũ.

Theo ông Mai Văn Khiêm - Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, qua phân tích hình thế ban đầu có thể nhận định, nguyên nhân gây mưa lớn ở Hà Tĩnh vừa qua là do tác động của không khí lạnh tương tác với địa hình của khu vực đèo Ngang, phần giữa Hà Tĩnh và Quảng Bình đã gây ra mưa lớn ở Hà Tĩnh.

Dự báo trong ngày và đêm nay, không khí lạnh tiếp tục ảnh hưởng, Hà Tĩnh và Quảng Bình vẫn có khả năng xuất hiện mưa lớn. Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia thông tin, lượng mưa ở 2 khu vực trên khả năng đạt từ 20-50mm, có nơi trên 100mm. Đặc biệt, người dân cần đề phòng xảy ra những trận mưa có cường suất lớn trên 80 mm trong vòng 3 giờ.

Lũ dâng cao sau mưa lớn tại xã Tân Lâm Hương (TP.Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh). Ảnh: Thanh Niên

Dự báo từ chiều nay (25/5), mưa sẽ có xu hướng giảm nhanh. Mực nước trên các sông khả năng vẫn duy trì ở dưới mức báo động 1 và giảm dần.

Cơ quan khí tượng cảnh báo, các khu vực trên vẫn còn nguy cơ ngập úng cục bộ tại các vùng trũng thấp, đặc biệt là tại TP.Hà Tĩnh và các huyện lân cận; nguy cơ xảy ra lũ quét và sạt lở đất tại các huyện miền núi ở mức rất cao.

Hiện nay, lượng mưa kỷ lục trong một ngày (24 giờ) tại Việt Nam được ghi nhận xảy ra trong tháng 10/2020 (từ 11h ngày 18/10 đến 11h ngày 19/10) tại TP.Hà Tĩnh (tỉnh Hà Tĩnh) là 872 mm. Đây là trận mưa lớn nhất từ trước đến nay, theo số liệu quan trắc của tỉnh Hà Tĩnh.

Đặc biệt, lượng mưa lớn hiếm gặp sau nhiều năm ở Hà Tĩnh cao hơn rất nhiều so với kỷ lục lượng mưa trong ngày ở nhiều địa phương khác như Hà Giang, Quảng Ninh, Hải Phòng.

Cụ thể, tại Hà Giang là 347 mm (ngày 21/7/2020). Trong tháng 6, lượng mưa kỷ lục trong ngày tại Quảng Ninh đo được ở Quảng Hà là 367 mm/ngày; tại Tiên Yên là 334 mm/ngày và tại Phù Liễn (Hải Phòng) là 228 mm.

Theo VietNamNet, mưa lớn gây ngập các khu vực trũng thấp trong tỉnh Hà Tĩnh, đặc biệt là TP.Hà Tĩnh. Nhiều khu vực ở huyện Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh... xảy ra lũ lụt, lũ quét. Tại địa bàn huyện Cẩm Xuyên, nước sông dâng cao gây ngập lụt ở một số xã, đặc biệt là 2 xã nằm dưới vùng hồ Kẻ Gỗ là Cẩm Mỹ, Cẩm Duệ.

Ngay trong đêm qua, chính quyền địa phương phải huy động lực lượng tại chỗ để hỗ trợ sơ tán người già, trẻ em và kê cao đồ đạc.

TS Nguyễn Ngọc Huy - chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai chia sẻ: “Gần 20 năm theo dõi thời tiết cực đoan, đây là lần đầu tiên tôi thấy có lụt vào giữa tháng 5 ở miền Trung”. 

Ông Huy cho hay, đêm hôm qua, gió mùa Đông Bắc về gặp gió nóng ẩm Đông Nam cùng hội tụ ở Hà Tĩnh tạo ra trận mưa rất lớn. Lượng mưa phổ biến ở mức từ 200-350mm, có nơi đạt 440mm trong vòng nửa ngày. Đây chưa phải lượng mưa kỷ lục ở Hà Tĩnh nhưng lại là mưa kỷ lục trong tháng 5 tại đây.  

Công an xã Thạch Ngọc hỗ trợ người dân kê gác tài sản trong đêm. Ảnh: VietNamNet

Liên quan đến tình hình mưa tại Hà Tĩnh, VietNamNet dẫn thông tin từ ông Võ Tá Kỷ - Chủ tịch UBND xã Cẩm Duệ cho biết thêm, đây lần đầu tiên ông chứng kiến lũ lên đột ngột vào dịp cuối tháng 5 Dương lịch.

"Người dân cứ nghĩ trận mưa giông, không ngờ lại xảy ra lũ vào dịp này. Lũ xảy ra đột ngột khiến nông dân không kịp trở tay, nhiều lúa gạo sau khi thu hoạch đưa về nhà đã bị lũ cuốn trôi...", ông Võ Tá Kỷ nói.