Du học sinh Việt được Chính phủ hoàng gia Anh đưa vào diện “tài năng trẻ đặc biệt”

Có niềm đam mê đặc biệt với nghiên cứu khoa học

Sinh ra trong một gia đình có truyền thống về nghề y, bố là BSCKII, Phó Giám đốc Bệnh viện Xây dựng Lê Hữu Nghị, nên từ nhỏ tiến sĩ khoa học (TSKH) Lê Hoàng Anh (SN 27/2/1995, tại Hà Nội) đã được thừa hưởng những tố chất của một người thầy thuốc.

Lớn lên, niềm đam mê nghiên cứu khoa học, nghiên cứu về các tế bào gây ung thư càng ngấm vào máu của chàng trai trẻ, cứ thế Lê Hoàng Anh miệt mài tích luỹ cho mình những kiến thức nghiên cứu mà không phải ai ở tuổi của anh cũng có thể làm được.

Ông Lê Hữu Nghị rất thân thiết, thường hay trao đổi về y khoa cùng con trai TSKH Lê Hoàng Anh.

Theo lời chia sẻ của ông Lê Hữu Nghị, Lê Hoàng Anh từng học trường chuyên đại học Khoa học tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội, học hết lớp 11 (năm 2012) Lê Hoàng Anh đi du học tại trường Beleybi (London) một năm.

Một năm sau, Lê Hoàng Anh thi vào trường đại học Bristol và làm nghiên cứu sinh với học bổng toàn phần (40.000 bảng/ năm) của Chính phủ hoàng gia Anh cấp liên tục trong 4 năm (cả thế giới chỉ có 4 học sinh đoạt học bổng toàn phần/ 2000 ứng viên).

“Khi con giành được học bổng toàn phần mà cả thế giới chỉ có 4 học sinh được nhận, là một người cha, tôi rất vui và tự hào về con. Tôi luôn động viên con phải cố gắng học tập, nghiên cứu để là một người có ích cho xã hội”, ông Lê Hữu Nghị chia sẻ.

Khám phá về hiện tượng di căn và tạo khối ung thư

Từ những bước đệm trên cùng những nỗ lực phi thường, kiên trì sau hàng ngàn thí nghiệm trong phòng Lab, cuối năm 2020, TSKH Lê Hoàng Anh đã phát hiện hiện tượng âm bào trong quá trình di căn, quá trình xâm lấn và tạo khối u trong ung thư.

Công trình nghiên cứu của TSKH Lê Hoàng Anh đã được tạp chí khoa học sinh học nổi tiếng của Vương quốc Anh đăng tải và công bố (JCB).

Theo đó, trong hàng nghìn thí nghiệm, quan sát ghi chép, sao chụp Lê Hoàng Anh đã phát hiện một loại Protein tế bào lúc ẩn lúc hiện gọi là hiện tượng "âm bào" , ký hiệu khoa học là CYRI-A ( Fam 49A). CYRI-A có chức năng quan trọng trong điều chỉnh quá trình "ăn uống" của tế bào ung thư. Đây là một khám phá rất quan trọng đối với việc di căn, tiêu diệt tế bào thường, tạo xâm lấn của khối ung thư và quá trình hình thành khối u của ung thư.

Trước đó, TSKH Lê Hoàng Anh và nhóm nghiên cứu đã khám phá được một loại Protein khác, gọi là: CYRI-B (Fam 49 B), loại Protein này có chức năng chính trong di cư của tế bào ung thư (hiện tượng di căn).

Là một người công tác trong ngành y, ông Lê Hữu Nghị cho biết trong tế bào ung thư, việc khám phá được CYRI-A rất cần thiết đối với việc điều chỉnh một bộ phân tử khác gọi là integrin, rất quan trọng cho việc di căn của ung thư. Các tế bào không có Protein CYRI có hàm lượng tích hợp cao hơn trên bề mặt, khiến chúng kết dính hơn và làm xâm lấn các mô địa phương.

BSCKII, Phó Giám đốc Bệnh viện Xây dựng Lê Hữu Nghị tự hào về con trai.

TSKH Lê Hoàng Anh đã phát hiện hiện tượng tích hợp có thể được nhìn thấy trên các CYRI-A. Khi chặn quá trình integrin (quá trình uống tế bào) bằng các chất ức chế thì sẽ làm ngừng khả năng xâm lấn và hiện tượng di căn của tế bào ung thư. Nói một cách khác: khám phá quan trọng này là sự phát hiện bản chất (gốc) quá trình di căn, quá trình xâm lấn và quá trình tạo khối ung thư và cách ngăn chặn quá trình integrin (uống tế bào).

Với khám phá quan trọng này sẽ trả lời câu hỏi về cách các tế bào điều chỉnh quá trình Macropinocytosis (giống bộ xương người trong di chuyển của tế bào ung thư) và phát hiện quá trình tích hợp tế bào ung thư và hoạt động di căn của ung thư.

Đây là một phát hiện rất mới và đi gần tới đích của việc ngăn chặn quá trình xâm lấn, di căn và tạo khối u ung thư.

Với những phát hiện mới này Quỹ Wellcome Strust đã tiếp tục giành giải thưởng cho TSKH Lê Hoàng Anh 300.000 bảng Anh cho phần nghiên cứu tiếp theo có sự tham gia của các nhà khoa học ĐH College London (UCL- ĐHQGTH London - Anh quốc) và ĐH Bristol trong 4 năm tới. Chính phủ hoàng gia Anh đã nhanh chóng đưa TSKH Lê Hoàng Anh vào diện “tài năng trẻ đặc biệt”.

Ngoài ra, từ những thành tích đáng nể đó, đầu năm 2022, TSKH Lê Hoàng Anh được về công tác tại trường ĐH UCL (University College London) – Đại học tổng hợp London.

Nói thêm về những thành quả mà con đạt được, ông Lê Hữu Nghị mong con tiếp tục giữ vững niềm đam mê, cố gắng, kiên trì cùng các nhà khoa học đi tới tận cùng của vấn đề điều trị ung thư.

Cùng chúc cho những nghiên cứu khoa học sắp tới của TSKH Lê Hoàng Anh thành công, là nguồn cảm hứng cho du học sinh Việt Nam trên con đường tiếp cận với tri thức khoa học trên toàn thế giới.

Thu Hà

Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật số thứ Bảy (7)